W ubiegły czwartek, 21 stycznia, do studia LDK online zaprosiliśmy Pana Czesława Czyża – muzyka i rekonstruktora harmonii pedałowych z Olsztyna. Harmonia pedałowa to polski ludowy instrument muzyczny powstały w wyniku połączenia elementów konstrukcyjnych harmonii oraz fisharmonii lub według innych teorii – eoliny. Jego elementy składowe to: 2 miechy nożne (pedały), metalowa lub mosiężna rura łącząca pedały z korpusem oraz instrument właściwy. Zastosowanie miechów nożnych powoduje prawie całkowite wyłączenie pracy rąk przy rozciąganiu miechów, co znacznie ułatwia pracę muzykom. Na harmonii pedałowej gra się wyłącznie w pozycji siedzącej.
Od połowy XIX do połowy XX wieku działało na ziemiach polskich ponad 100 firm wytwarzających harmonie, z czego aż połowa w Warszawie. To niezwykle zdobny instrument, najczęściej biały lub w kolorze kości słoniowej, ozdobiony kolorowymi wzorami z motywami roślinnymi oraz drobnymi cyrkoniami.
Podczas spotkania widzowie mogli usłyszeć kilka utworów w wykonaniu Pana Czesława, który gry na instrumencie nauczył się od swojego ojca Franciszka. Po opuszczeniu domu rodzinnego zawiesił granie na harmonii. W wieku 50 lat, podczas festiwalu muzycznego w Lelisie, usłyszał ponownie
znajome dźwięki i postanowił powrócić do swojej pasji. Obecnie Czesław Czyż nie tylko gra, ale także restauruje te instrumenty. Na swoim koncie ma już prawie 40 harmonii, którym podarował nowe życie. Na spotkaniu pokazał kolejną, prawie 100-letnią harmonię, nad którą obecnie pracuje w swoim warsztacie.
Ostatni utwór, z motywem muzycznym filmu „Noce i dnie”, Pan Czesław zadedykował wszystkim babciom i dziadkom, którzy w dniu emisji spotkania obchodzili swoje święto. Cieszymy się, że mogliśmy pokazać sylwetkę człowieka, który pielęgnuje dziedzictwo niematerialne i mamy nadzieję, że Pan Czyż znajdzie kolejnych naśladowców.
Lidzbarski Dom Kultury
