Trwający okres zimowy, stwarza realne niebezpieczeństwo osobom spędzającym wolny czas na akwenach wodnych, które pokryte zastały lodem. Szukając rozrywki dzieci chętnie spędzają czas tworząc ślizgawki, wędkarze odwiedzają ulubione łowiska a mieszkańcy często skracają drogę do domu wracając przez zamarznięte akweny. Bardzo często w sposób nieprzemyślany, lekceważąc podstawowe zasady bezpieczeństwa balansujemy na granicy życia i śmierci wkraczając na niepewny, nieznany zbiornik wodny, który wydaje się bezpieczny przez widoczną warstwę lodu.
Zamarznięte stawy, jeziora i rzeki zawsze są niebezpieczne i wejście na taki zbiornik niesie zawsze ryzyko niebezpieczeństwa. Niefrasobliwość dorosłych, bagatelizowanie niebezpieczeństwa oraz pozostawianie dzieci bez opieki, zbiera każdego roku śmiertelne żniwo. Mimo apeli i ostrzeżeń służb ratunkowych, co roku pod lodem ginie kilkanaście osób, o czym informują media.
Po wpadnięciu do lodowatej wody następuje wychłodzenie organizmu, którego następstwem jest hipotermia:
– pierwszym objawem hipotermii jest drżenie mięśni, którego nie można opanować (wywołane jest obronnymi skurczami),
– drugim etapem jest zwiotczenie i ból mięśni, apatyczność, senność,
– trzecim etapem jest utrata świadomości oraz spowolnienie i zanik procesów życiowych – człowiek wówczas przestaje utrzymywać się na powierzchni wody.
Zasady postępowania na lodzie
- Należy przestrzec dzieci, aby bez opieki dorosłych nie wchodziły na zamarznięte stawy, jeziora a tym bardziej rzeki!
- Wychodząc zostaw komuś informacje o miejscu, w które się udajesz oraz planowanym czasie powrotu.
- Na lód najlepiej wybieraj się w towarzystwie osób, na które możesz liczyć w krytycznej sytuacji
- Zalegający na pokrywie lodowej śnieg potrafi być bardzo zdradliwy. Pod warstwą śniegu trudno ocenić zagrożenie, ponieważ nie widać grubości lodu, przerębli i innych niebezpiecznych miejsc. Ponadto śnieg obciąża dodatkowo taflę lodu zmniejszając jego wytrzymałość.
- Lód musi mieć co najmniej 10 cm grubości i nie powinno być na nim przerębli. Przed wyjściem na świeże powietrze, warto również sprawdzić jaka jest aktualna temperatura otoczenia, która musi być ujemna.
- Szczególnie niebezpieczne są miejsca w pobliżu ujścia rzek i kanałów, nurtów rzek, ujęć wody, mostów, pomostów i przy brzegach. Woda w ruchu trudniej zamarza i zwykle lód w tych miejscach jest cieńszy. Unikaj również miejsc zacienionych, gdzie przez pokrywę lodową widać płynącą wodę.
- Na lód powinny wchodzić co najmniej dwie osoby, które powinny przebywać w pewnej odległości od siebie, jednak zawsze w zasięgu wzroku. Pod żadnym pozorem nie wolno wchodzić na lód, jeśli w pobliżu nikogo nie ma (dotyczy to również wędkarzy).
- Pamiętaj aby bawiąc się na lodzie nie trzymać rąk w kieszeniach, ponieważ w razie wpadnięcia do wody trudniej będzie się z niej wydostać.
- Jeśli usłyszysz trzeszczenie lodu, nie zatrzymuj się, ale natychmiast zawróć w kierunku brzegu. Zwróć również uwagę pozostałym użytkownikom o potencjalnym niebezpieczeństwie.
- Jeśli na lodzie zauważysz wystającą gałąź, krzaki UWAŻAJ! Może ktoś w ten sposób próbuje Ciebie ostrzec o niebezpieczeństwie (np. zrobionym przeręblu). Również jeśli Ty zauważysz nieoznakowany przerębel lub inne potencjalne niebezpieczeństwo w miarę możliwości postaraj się je oznakować np. kładąc w tym miejscu gałąź.
- Bawiąc się na lodzie warto mieć przy sobie gwizdek, którego ewentualnie możemy użyć do wezwania pomocy. Warto mieć również przy sobie kolce (czekany) pomocne przy wczołganiu się na lód, ponieważ wydostanie się na powierzchnię z przerębla jest bardzo utrudnione. Kolce te można kupić w większości sklepów wędkarskich.
- Podczas wędrówki uderzaj co pewien czas np. podeszwą w lód; gdy pod wpływem uderzenia pokrywa lodowa pęka lub trzeszczy – wycofaj się tą samą drogą.
- Wychodząc na lód zawsze zachowuj pokorę wobec żywiołu.
Co robić, jeśli pod kimś załamie się lód?
- W przypadku załamania lodu staraj się zachować spokój i spróbuj głośno wzywać pomoc.
- Najlepiej połóż się płasko na wodzie, rozkładając szeroko ręce i starając się wpełznąć na lód.
- Oszczędzaj siły na wydostanie się z wody, ponieważ wydostanie bez niczyjej pomocy się o własnych siłach jest niezwykle trudne – ręce ślizgają się po mokrym lodzie – nie można znaleźć chwytu.
- W kierunku brzegu poruszaj się w pozycji leżącej.
- Kiedy zauważysz osobę tonącą, w pierwszej kolejności postaraj się zaalarmować służby ratunkowe tj. straż pożarną (tel. 998 lub 112) lub pogotowie ratunkowe (tel. 999 lub 112). Pamiętaj! Najważniejsze jest bezpieczeństwo ratownika. Jeśli lód załamał się pod osobą poszkodowaną, może załamać się również pod Tobą. Dlatego tak ważne jest wezwanie pomocy profesjonalistów. Ratownik bez odpowiedniego zabezpieczenia w zimnej wodzie może przebywać ok. 3 minut. Później z uwagi na wyziębienie organizmu może stać się osobą poszkodowaną.
- Udzielając pomocy, nie biegnij w kierunku osoby poszkodowanej, ponieważ zwiększasz w ten sposób punktowy nacisk na lód, który może załamać się pod Tobą. Do tonącego najlepiej zbliżyć się czołgając.
- Jeśli w zasięgu ręki masz do dyspozycji długi szalik, grubą gałąź, sanki spróbuj podczołgać się na odległość rzutu i podaj przedmiot poszkodowanemu.
- Po wyciągnięciu osoby poszkodowanej z wody należy okryć ją czymś ciepłym (płaszczem, kurtką) i jak najszybciej przetransportować do zamkniętego, ciepłego pomieszczenia, aby zapobiec dalszej utracie ciepła. Osobę poszkodowaną powinien także obejrzeć lekarz.
Zadbaj o własne bezpieczeństwo oraz bezpieczeństwo innych osób, które wchodzą na zamarznięte zbiorniki wodne! Bądź świadomy zagrożenia i niebezpieczeństwa! Stosuj się do powyższych porad i wskazówek.
Opracował: bryg. Ireneusz Ścibiorek – oficer prasowy KP PSP w Braniewie
