W najnowszej odsłonie Środy z Profilaktyką, cyklu przygotowanego przez Narodowy Fundusz Zdrowia, eksperci informują czym jest stres oksydacyjny i jak można sobie z nim radzić.
Wiele osób wie, że rodniki przyśpieszają procesy starzenia się skóry i odpowiadają za powstawanie zmarszczek. Ale podwyższoną ilością wolnych rodników w organizmi odpowiada także za stres oksydacyjny, który określany jako brak równowagi pomiędzy wolnymi rodnikami a antyoksydantami. Wolne rodniki (inaczej oksydanty) to reaktywne formy tlenu. Powstają jako efekt uboczny wielu reakcji zachodzących w ludzkim organizmie. Uszkadzają zdrowe komórki organizmu.Z kolei antyoksydanty to inaczej przeciwutleniacze. Usuwają z organizmu nadmiar wolnych rodników.
– Typowe objawy stresu oksydacyjnego to: odczuwanie dużego zmęczenia, problemy z koncentracją, bóle głowy, spadek odporności – informują eksperci Narodowego Funduszu Zdrowia i dodają – stres oksydacyjny jest przyczyną wielu chorób cywilizacyjnych takich jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, dyslipidemia i otyłość. Może przyczyniać się do rozwoju nowotworów.
Wolne rodniki powstają szybciej na skutek:
- niewłaściwej diety: za dużo wysoko przetworzonej żywności, nasyconych kwasów tłuszczowych, smażonych
- (również przypalonych) i wędzonych potraw
- jedzenia spleśniałych produktów – w tym także pozostałe części owoców lub warzyw po odcięciu spleśniałych kawałków
- niskiej aktywności fizycznej lub jej braku … ale także przy zbyt intensywnym wysiku fizycznym
- paleniu papierosów i piciu alkoholu
- życiu w ciągłym napięciu nerwowym i stresie
- zbyt intensywnemu opalaniu się
- wdychaniu spalin w powietrzu
Dlatego tak ważna jest codzienna profilaktyka, do której zalicza się:
Odpowiednia dieta, czyli sposób odżywiania się: Dostarczaj antyoksydantów swojemu organizmowi wraz z pożywieniem.
Trzy ważne przeciwutleniacze to: witamin C, witamina E, beta karoten. Jest ich najwięcej w intensywnie kolorowych, świeżych warzywach i owocach, np. zielonych, takich jak szpinak, sałata; czerwonych i pomarańczowych: marchew, papryka, pomidory, pomarańcze, borówki, jagody. Bogatym źródłem przeciwutleniaczy są też buraki.
Do codziennej diety warto włączyć także: świeże zioła, orzechy i oleje roślinne oraz herbatę: zieloną, białą i żółtą – te gatunki zawierają najwięcej
antyoksydantów.
Aktywność fizyczna: Dostosuj ją do swojego stanu zdrowia i kondycji. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca (rekomendacje z 2020 r.):
- dorośli (18-64 lata): 150–300 minut tygodniowo aktywności o umiarkowanej intensywności
- dzieci w wieku powyżej 5 lat i młodzież: średnio 60 minut dziennie aktywności o umiarkowanej lub dużej intensywności aerobowej.
- osoby powyżej 65 roku życia, osoby z niepełnosprawnościami lub przewlekle chore: powinny zachować ostrożność i przed podjęciem ćwiczeń skonsultować się z lekarzem
Zdrowie psychiczne: Dbaj o równowagę we wszystkich obszarach życia. Śpij regularnie i odpowiednio długo (minimum 6 godzin). Organizm regeneruje się w fazie snu głębokiego. Między innymi spada wtedy poziom hormonów stresu.
UM Olsztyn
