Od 2005 roku miasto przeznaczyło blisko 50 mln zł na dotowanie zabytków. Te środki to dofinansowanie do remontów, modernizacji czy zabezpieczenia budynków wpisanych do Rejestru zabytków. W tym roku po raz kolejny prawie 3,6 mln zł trafi do zarządców i właścicieli takich obiektów.
Na najbliższą sesję Rady Miasta Gdańska skierowane zostaną uchwały dotyczące udzielenia 22 dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane, które przeprowadzone mają być w 2024 roku. Łączna kwota środków przeznaczonych na dotacje do zabytków w tym roku wynosi 3 259 300 zł. Jak co roku miasto wspiera zarówno zabytki znane powszechnie jak np. kościół św. Mikołaja, ale także osoby prywatne, czy wspólnoty mieszkaniowe, jak „Dom Polski” przy ulicy Stary Rynek Oliwski 8.
– Na liście są przede wszystkim kościoły różnych wyznań, jako obiekty najbardziej zabytkowe – mówi Piotr Grzelak, zastępca prezydenta ds. zrównoważonego rozwoju i inwestycji. – Wysokość tegorocznych dotacji to kwota niemal 3,3 mln zł. Natomiast suma wszystkich interwencji, które miasto Gdańsk dotychczas podjęło, jeśli chodzi o wparcie obiektów zabytkowych, zbliża się do kwoty 50 milionów złotych. Dla nas to jest niezwykle istotna część myślenia o tożsamości miasta. Dlatego też w uchwalonych w styczniu tego roku programach rozwoju w ramach strategii Gdańska pojawia się nowe przedsięwzięcie pod tytułem Dziedzictwo Historyczne.
Pasja i obowiązek
Dotacje, które będą poddane pod głosowanie Radnych to m.in.: kościół św. Mikołaja, św. Barbary czy Baszta Narożna przy ul. Ogarnej.
– Opieka nad zabytkiem to ogromne wyzwanie. Mamy tego świadomość, dlatego staramy się wspierać beneficjentów. Część dotacji to wieloletnie plany ratowania obiektów wspieranych przez miasto. W tej kadencji również bardzo stawiamy na transparentność. Można zapoznać się z dotacją powykonawczą obiektów, które zostały wsparte dotacją z miasta. Zachęcam do tego, można tam przeczytać nie tylko o kwotach wsparcia i wkładzie własnym beneficjentów, ale również o tym, jakie techniki konserwatorskie zastosowano oraz jaka jest specyfika i bogactwo budynków. To nie tylko pieniądze, ale także włożone serce i niesamowita wartość dodana, jaką jest pielęgnacja tożsamości naszego miasta – mówi Anna Golędzinowska, Radna Miasta Gdańska.
W tym roku podczas sesji Rady Miasta głosowane będą 22 dotacje dla 18 beneficjentów, aby wesprzeć ich, w tej ciężkiej pracy, jaką jest dbanie o zabytki w mieście.
– Podczas ostatniego posiedzenia Komisji Strategii Budżetu Miasta Gdańska wszystkie projekty uchwał zostały zaopiniowane pozytywnie. Wnioskom będzie przyglądała się także Komisja Zrównoważonego Rozwoju – powiedziała Katarzyna Czerniewska, Radna Miasta Gdańska. – Mam nadzieję, że w czwartek, podczas Sesji Rady Miasta Gdańska, jednomyślnie poprzemy wnioski i przekażemy dotacje na wspomniane obiekty.
W tym roku środki dotacji mogą zastać przyznane m.in. na wykonanie izolacji przeciwwilgociowej poziomej kościoła Bożego Ciała oraz na prace konserwatorskie przy malowidłach ściennych, a także na prace konserwatorskie ambony zewnętrznej, kruchty oraz przybudówki kościoła, w zakresie konstrukcji, schodów wewnętrznych, pokrycia dachowego i orynnowania. Kwota dofinasowania dla tego obiektu to blisko 370 tys. zł.
– W Gdańsku podobno były trzy takie ambony. Ta konkretna została zbudowana w 1707 r. i była wykorzystywana do kazań dla chorych zakaźnie ze szpitala zlokalizowanego nieopodal kościoła, w zespole Bożego Ciała. Jest to bardzo ciekawy obiekt, ale i trudny do utrzymania, bo wykonany z drewna – mówił Janusz Tarnacki, Miejski Konserwator Zabytków. – Na ten moment ambona wygląda dość skromnie, jest pozbawiona rzeźb apostołów oraz pelikana, który karmił młode własną krwią. Mam nadzieję, że docelowy wizerunek ambony będzie uzupełniony również o te elementy.
Kto może otrzymać dotacje?
W tym roku propozycje przyznania dotacji wyglądają następująco:
- 15 dotacji dotyczy osób prawnych kościoła, różnych obrządków, na łączną kwotę 1 953 000 zł
- 1 dotacja dla osób fizycznych, na łączną kwotę 8 000 zł
- 2 osoby prawne – 677 000 zł
- 2 dotacje dotyczą wspólnot mieszkaniowych na łączną kwotę 315 000 zł
- inne (np. organizacje społeczne – stowarzyszenia, fundacje, kluby) 2 dotacje na kwotę 324 000 zł
Wsparcie w postaci dotacji celowych może zostać udzielone na obiekty indywidualnie wpisane do rejestru zabytków decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Porządek sesji wraz z linkami do uchwał znajdują się w załączeniu oraz na stronie Biuletynu Informacji Publicznej.
Na jakie prace można uzyskać dotacje?
Przeznaczenie dotacji wynika wprost z Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Zgodnie z jej zapisami może obejmować nakłady konieczne między innymi na: sporządzenie ekspertyz technicznych i konserwatorskich, przeprowadzenie badań konserwatorskich lub architektonicznych, opracowanie programu prac konserwatorskich i restauratorskich, wykonanie projektu budowlanego zgodnie z przepisami Prawa budowlanego, sporządzenie projektu odtworzenia kompozycji wnętrz, zabezpieczenie, zachowanie i utrwalenie substancji zabytku, odnowienie lub uzupełnienie tynków i okładzin architektonicznych albo ich całkowite odtworzenie, z uwzględnieniem charakterystycznej dla tego zabytku kolorystyki. Możliwe jest także odnowienie lub całkowite odtworzenie okien, w tym ościeżnic i okiennic, drzwi, więźby dachowej, pokrycia dachowego, rynien i rur spustowych, działania zmierzające do wyeksponowania istniejących, oryginalnych elementów zabytkowego układu parku lub ogrodu.
Zasady przyznawania dotacji
O dotacje mogą się ubiegać osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne posiadające tytuł prawny do zabytku wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, trwałego zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego. Nie mogą się o nie ubiegać podmioty zaliczane do sektora finansów publicznych.
Wysokość przyznawanych dotacji uzależniona jest od liczby złożonych w danym roku wniosków oraz łącznej wysokości środków, przeznaczonych do podziału.
Joanna Bieganowska
Urząd Miejski w Gdańsku
