13 edycja festiwalu NARRACJE odbędzie się 18-19 listopada 2022 na gdańskiej Przeróbce. Kuratorki Emilia Orzechowska i Bogna Świątkowska, razem z Instytutem Kultury Miejskiej i Gdańską Galerią Miejską, zapraszają do odkrywania dzielnicy poprzez serię artystycznych działań i interwencji w przestrzeni publicznej. W programie również: aktywności edukacyjne dla rodzin z dziećmi, spacery po dzielnicy prowadzone przez jej mieszkańców oraz wydarzenia muzyczne w klubie festiwalowym zaaranżowanym w jednej z hal dawnych Zakładów Naprawy Taboru Kolejowego.
Festiwal odbywa się jesienią, kiedy większość działań kulturalnych wkracza do galerii i instytucji. NARRACJE dają powód, by w dwa listopadowe wieczory wyjść z domu i odkrywać miasto na nowo. Podczas wydarzenia zobaczymy prace następujących artystów i artystek: Paweł Błęcki, Natalia Budnik, Simone De Iacobis (Centrala), Elżbieta Jabłońska, Krystyna Jędrzejewska-Szmek, Mirek Kaczmarek, Małgorzata Kuciewicz (Centrala), Robert Kuśmirowski, Diana Lelonek, Piotr Pawlak, Joanna Rajkowska, Alicja Rogalska, Katarzyna Roj, Mikołaj Szpaczyński, Maryna Tomaszewska, Jaśmina Wójcik, Paweł Żukowski. Za identyfikację wizualną festiwalu odpowiada Agata Biskup.
– Do tegorocznych NARRACJI zaprosiłyśmy z Bogną Świątkowską artystki i artystów, których doświadczenia i praktyki twórcze są dla nas punktem wyjścia do wysnucia „czułej narracji” o kryzysie, w jakim się obecnie znajdujemy, ale również o potencjale zmiany. Wsłuchując się w noblowską mowę Olgi Tokarczuk, która stała się dla nas bezpośrednią inspiracją, chcemy wzmacniać wszystkich „czułych narratorów i narratorki” naszej codzienności – oddać im przestrzeń i udzielić głosu, by wybrzmiały miejskie herstorie i historie – mówi Emilia Orzechowska.
NARRACJE odbędą się w gdańskiej dzielnicy Przeróbka. To nieduża dzielnica robotnicza – nie ma tu znaczących instytucji, kościoła czy nawet parku. Zabudowa jest jednak stosunkowo różnorodna i składają się na nią zarówno nieduże domy otoczone ogrodami, jak i ceglane kamienice czy nawet 10-piętrowe wieżowce. Historię Przeróbki można streścić w jednym zdaniu: do XX wieku znajdowały się tu łąki, na których flisacy suszyli – „przerabiali” – zboże sprzedawane w Gdańsku, następnie zaś tutejsza nieduża osada zamieniła się w dzielnicę robotniczą, której kształt i rytm życia wyznaczały Zakłady Taboru Kolejowego. Geograficzne położenie dzielnicy jest niezwykle ciekawe, gdyż zajmuje ona zachodnią część Wyspy Portowej, drugiej – po Wyspie Sobieszewskiej – największej wyspy Gdańska.
– Przeróbka ma tak mało, że mogłaby mieć wszystko – nieograniczony potencjał, którego elementy można wymyślić, przeczuć, przedyskutować, zaprojektować. Jakie pomniki możemy „wyobrazić” sobie, patrząc w przyszłość Przeróbki? Jakie idee i postawy będziemy wynosić na piedestał? W haśle „byliśmy, jesteśmy, będziemy”, upamiętnionym przez stojący tu głaz, dostrzegamy międzygatunkowy miks: działań człowieka w przeszłości, istniejącej dziś materii otoczenia oraz potencjału wszystkich pozaludzkich istot, które się tu pojawią. Chcemy być blisko ziemi, głosić postulaty „wspólnoty międzygatunkowej” opartej na porzuceniu starych nawyków i zgubnych przyzwyczajeń, na przerabianiu ich w nową wyobraźnię. Potrzebujemy Przeróbki – i to gruntownej! EXPO to największe wystawy prezentujące dorobek krajów, miast, społeczności. Ich motywami przewodnimi są często wyzwania, którym zmuszeni jesteśmy stawić czoła. Zapraszamy więc na EXPO Przeróbka! Spotkajmy się, by w tym, co niedoceniane i poboczne znaleźć olśniewające podpowiedzi – opowiada Bogna Świątkowska.
NARRACJE – o festiwalu
Pierwszych kilka edycji festiwalu zdecydowało o jego obecnym kształcie: efektowne instalacje świetlne szybko ustąpiły formom sprzyjającym krytycznemu spojrzeniu na przestrzeń i umożliwiającym zainicjowanie bliższego dialogu z nią. Z każdym rokiem NARRACJE wchodziły coraz głębiej w miasto – opuściły centrum, by z rosnącą odwagą zapuszczać się w kolejne dzielnice, które stawały się współorganizatorami i współkuratorami festiwalu. Miasto użycza NARRACJOM swych opowieści, sugeruje wątki, prowokuje rozwiązania, opierając się pewnym realizacjom i sprzyjając innym.
Siła festiwalu polega na szacunku, z jakim jego twórcy podchodzą do żywego organizmu miasta i wyczuciu w sposobie pracy z przestrzenią i jej prawomocnymi rezydentami – mieszkańcami. Projekty prezentowane podczas NARRACJI powstają przy użyciu różnych technik: są wśród nich prace audiowizualne, świetlne, interaktywne, performatywne, filmowe. Duża ich część powstaje zwykle specjalnie na potrzeby festiwalu i ma charakter site-specific.
NARRACJE #13, EXPO Przeróbka. Byliśmy, jesteśmy, będziemy
Gdańsk-Przeróbka, 18-19 listopada 2022 r.
www.narracje.eu, FB/NarracjeGdansk
Organizator: Instytut Kultury Miejskiej, współorganizator: Gdańska Galeria Miejska
Patroni medialni: Radio 357, Magazyn Szum, Notes na 6 tygodni, Trojmasto.pl, Gazeta Wyborcza Trójmiasto
Kuratorki:
- Emilia Orzechowska – kuratorka, artystka, producentka i animatorka kultury. Obecnie dyrektorka Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu. Ukończyła studia filmoznawcze w Instytucie Sztuk Audiowizualnych na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, Studium Animatorów Kultury w Gdańsku ze specjalizacją filmową oraz krytykę artystyczną na gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych. Założycielka Stowarzyszenia A KuKu Sztuka, w którym do 2017 roku realizowała autorskie i interdyscyplinarne projekty artystyczne m.in. Parkowanie (2007-2016) oraz Festiwal ARTLOOP (2011-2017). W latach 2012-2021 pracowała w Teatrze Miniatura w Gdańsku jako producentka teatralna. W latach 2018-2020 pracowała jako kierowniczka działu produkcji wystaw i kuratorka w TRAFO Trafostacja Sztuki w Szczecinie, a w 2021 roku była odpowiedzialna za roczny program szczecińskiej Galerii Jedna Druga. Członkini Fundacji W788 oraz Stowarzyszenia ARBUZ. Inicjatorka, wraz z Piotrem Pawlakiem, nowopowstającej Fundacji LEKKOŚĆ, która swoją działalność rozpocznie jesienią 2022 roku w Gdańsku.
- Bogna Świątkowska – pomysłodawczyni, fundatorka i prezeska zarządu Fundacji Bęc Zmiana, z którą zrealizowała kilkadziesiąt projektów poświęconych przestrzeni publicznej, architekturze i projektowaniu, a także konkursów adresowanych do architektów i projektantów młodego pokolenia. Inicjatorka i redaktorka naczelna czasopisma „Notes na 6 tygodni”. Jej praktyka ma charakter interdyscyplinarny i popularyzatorski. Tworzone przez nią projekty są najczęściej platformami łączącymi wiedzę ekspertów i profesjonalistów z podejściem ciekawskich amatorów i entuzjastów. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2014). Członkini Społecznej Rady Kultury przy prezydencie m.st. Warszawy (2012-2015), Rady Architektury i Przestrzeni Publicznej m.st. Warszawy (2015-2018), a także Zespołu Eksperckiego ds. Kultury Lokalnej przy Narodowym Centrum Kultury (2015-2017). www.beczmiana.pl
Marta Bańka
Instytut Kultury Miejskiej
