Rozpoczął się kolejny etap prac nad sposobem żywienia uczniów w Gdyni. Nowy wariant zakłada stworzenie kuchni centralnej, która będzie przygotowywała posiłki szczególnie z myślą o dzieciach potrzebujących specjalistycznego żywienia.
– Przeprowadzone w ostatnich latach badania wśród uczniów gdyńskich szkół potwierdzają niekorzystne statystyki otyłości w populacji dzieci i młodzieży w Polsce. Specjaliści alarmują o pilnej konieczności wprowadzania rozwiązań w tym obszarze. Tym bardziej, że coraz więcej dzieci cierpi na alergie lub nietolerancje pokarmowe. Dlatego też podjęliśmy decyzję o wdrożeniu innowacyjnego w skali całego kraju projektu nowego i zdrowego sposobu żywienia gdyńskich uczniów – mówi Bartosz Bartoszewicz, wiceprezydent Gdyni ds. jakości życia. – Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom rodziców, chcemy stworzyć bezpieczne miejsce z osobnymi liniami dla dań z diet np. bezglutenowych. Oczywiście wykorzystując pracę i doświadczenie obecnej kadry edukacyjnej, która z troską przygotowuje posiłki dla dzieci.
W ostatnich miesiącach trwały prace pilotażowe, w tym analiza jakości oraz organizacji żywienia zbiorowego w gdyńskich szkołach. Współpracujący z miastem dietetycy zaproponowali zmiany w sposobie odżywania młodych gdynian oraz ich konkretny program. Celem tych działań jest edukacja żywieniowa oraz zwiększenie świadomości dzieci i ich rodziców.
Aby sprostać specjalnym wymaganiom przygotowywania posiłków dla młodych alergików, określonych w przepisach, trzeba stworzyć miejsce, w którym zostaną uruchomione osobne linie do diet. Wykonanie koncepcji architektonicznej oraz projektu technologii nowego budynku powierzono firmie Area Projekt z Gdańska. Koszt zamówienia to 133 701 zł.
Powstanie także nowy system elektroniczny z opcją wyboru posiłków. Przy pomocy aplikacji mobilnej i Konta Mieszkańca rodzic będzie mógł wybrać zdrowy i zbilansowany posiłek dla swojego dziecka, odpowiedni do zaproponowanej diety. Będzie to dobra opcja również dla dzieci zmagających się z cukrzycą, alergików i mających nietolerancje pokarmowe, jak i wegetarian. Zdecydowanie ułatwi im to życie. Jeden spójny system zamawiania posiłków w interwałach tygodniowych usprawni również organizację żywienia.
Gdyński samorząd nie zapomina również o ekologii. Stosowana będzie zasada zero waste, gdyż posiłki będzie można odwołać z wyprzedzeniem – 48 godzin wcześniej. Ponadto powstaną specjalne zasady dystrybucji posiłków, by działać proekologicznie.
– Warunki konieczne do spełnienia w ramach nowego żywienia to także przyjazność środowisku – eliminujemy jakiekolwiek pojemniki styropianowe czy plastikowe, posiłek musi być ciepły, właściwie zaplanowany pod względem składu i podany w odpowiednim czasie – dodaje wiceprezydent Bartosz Bartoszewicz.
Na dachu nowego budynku kuchni zostaną zainstalowane panele fotowoltaiczne. Powstanie także ogródek z ekologiczną uprawą ziół, które będzie można wykorzystać w przygotowywanych posiłkach. Transport dań dietetycznych do szkół zapewnią samochody elektryczne, ładowane z paneli na dachu budynku. Te auta mogą poruszać się po buspasach, przez co unikną korków i na czas dowiozą ciepły posiłek dla dzieci.
Przypomnijmy, że badania Gdyńskiego Centrum Zdrowia wykazały, że niemal co piąty testowany w naszym mieście 9-latek zmaga się z nadwagą, a co trzeci wykazuje słabą lub bardzo słabą wydolność fizyczną. To skutkuje nieprawidłowym ciśnieniem tętniczym czy wadami postawy, które wykryto już u przeszło połowy uczniów. Również Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) alarmuje, że polskie dzieci tyją najszybciej w Europie! Przyczyny znane są od lat: zbyt „słodki” jadłospis, sport uprawiany głównie przed ekranem komputera czy telewizora oraz masowe wystawianie zwolnień z lekcji wychowania fizycznego. Dietetycy nie mają wątpliwości, że każdy dodatkowy kilogram w dzieciństwie, to większe ryzyko otyłości i innych chorób w dorosłym życiu.
Aby tego uniknąć, niezbędne są zdecydowane działania, które przekonają najmłodszych oraz ich rodziców do tego, że na walkę o zdrowie nigdy nie jest za późno. Samorząd Gdyni wychodząc naprzeciw potrzebom gdynian, od 2018 roku prowadzi kompleksowy i interdyscyplinarny program polityki zdrowotnej pn.: „Program polityki zdrowotnej w zakresie profilaktyki i leczenia nadwagi i otyłości w populacji młodzieży w Gminie Miasta Gdyni”. Uzyskał on pozytywną opinię Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, a w 2020 roku nagrodzono go w ogólnopolskim konkursie „Zdrowy Samorząd” w kategorii „Zdrowa Gmina”. Obecnie trwa jego kolejna edycja.
W Gdyni mamy także programy profilaktyczne, m.in. „Gdyńskie poruszenie” i „Wgraj się”, które uczą prawidłowych nawyków żywieniowych oraz zachęcają młodzież do aktywności fizycznej. Teraz czas na wdrożenie tych zasad w gdyńskich szkołach podstawowych.
Nowe zasady zbiorowego żywienia w gdyńskich szkołach zaczną obowiązywać od września 2023 roku i będą mieć charakter projektu pilotażowego.
Sylwia Szumielewicz – Tobiasz
fot. Magdalena Bardowska
UM Gdynia
