W dniu 18 stycznia 2021 roku na Warmii i Mazurach po raz pierwszy będzie obchodzony Dzień Pamięci Ofiar Obu Totalitaryzmów. Do obchodów przyłączył się pasłęcki samorząd. Uroczystość rozpocznie się o godz. 12.00 od odegrania Hymnu Państwowego, a w następnej kolejności złożone zostaną wiązanki pod pomnikiem upamiętniającym stu-lecie odzyskania przez Polskę Niepodległości przez przedstawiciela Wojewody Warmińsko – Mazurskiego, Burmistrza Pasłęka oraz Przewodniczącego Rady Miejskiej w Pasłęku. Zapraszam wszystkich mieszkańców do udziału w niniejszej uroczystości.
Sejmik województwa warmińsko-mazurskiego w Uchwale Nr XVI/294/20 z dnia 26 maja 2020 roku w sprawie corocznego czczenia pamięci Ofiar tragedii spowodowanych przez oba totalitaryzmy, do jakich doszło w regionie, w szczególności w latach 1939-1956, w tym w formie honorowania Dnia Pamięci Ofiar Obu Totalitaryzmów na Warmii i Mazurach zaproponował, aby 18 stycznia był obchodzony w regionie jako Dzień Pamięci Ofiar Obu Totalitaryzmów na Warmii i Mazurach.
Szczególnie w tym właśnie dniu oddajmy hołd dziesiątkom tysięcy niewinnych osób, w większości cywilnym i bezbronnym, mieszkańcom tej ziemi, jeńcom wojennym, robotnikom przymusowym, obywatelom Polski i innych państw, którzy w naszym regionie stali się ofiarami obu totalitaryzmów. Tu zostali zamordowani, trwale okaleczeni fizycznie i psychicznie, osadzeni w obozach i więzieniach, zmarli w wyniku tortur, katorżniczej pracy, głodu, chorób, nieludzkich warunków przetrzymywania i transportowania, a także stąd i tu byli deportowani.
Wszystkim tym ludziom winni jesteśmy pamięć. Jesteśmy również zobowiązani do odkrywania i upowszechniania wiedzy o wydarzeniach tamtych tragicznych dla wielu osób, rodzin i społeczności czasów, aby ta historia nigdy się nie powtórzyła.
W odległości około 60 km od Pasłęka znajdował się Stutthof (obecnie województwo pomorskie), który był pierwszym i najdłużej istniejącym niemieckim obozem koncentracyjnym na terenach okupowanych. Zaledwie jeden dzień po rozpoczęciu wojny do obozu położonego niespełna 40 kilometrów na wschód od Gdańska trafili pierwsi więźniowie. Większość z nich stanowili duchowni, urzędnicy, nauczyciele, działacze polityczni, żołnierze, elita Wolnego Miasta Gdańsk.
Obóz istniał tak długo, ile trwała wojna – 2077 dni. Przez niemal 6 lat trafiło tu ponad 110 tysięcy osób z 28 krajów. Ponad połowa z nich, bo 65 tysięcy, nigdy z tego obozu się już nie wydostała. Więźniowie ginęli w masowych egzekucjach albo umierali z wycieńczenia powodowanego głodem, chorobami, niewolniczą pracą.
W połowie 1943 roku w pobliżu krematorium została wybudowana komora gazowa, która od połowy 1944 roku służyła do uśmiercania więźniów. To właśnie wtedy Stutthof został włączony w sieć obozów realizujących akcję „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”. Szacuje się, że z około 50 tysięcy Żydów uwięzionych w Stutthofie ponad połowa nie przeżyła.
UM Pasłęk
