Zapraszamy na pierwszą edycję Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego VIA CARPATIA, na którym zaprezentowane zostaną spektakle wybitnych twórców i teatrów z Europy. Śmiało można powiedzieć, że będą to występy teatralnych mistrzów z tej części świata. Hasłem przewodnim tegorocznej odsłony są słowa Mariana Turskiego „Nie bądź obojętny”, którymi zachęcamy do zaangażowania w obronę spraw fundamentalnych.
Patronat Honorowy nad Festiwalem objął Pan prof. dr hab. Piotr Gliński, Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.
Repertuar budowany jest wokół tematu rodzącego się faszyzmu, od gorączki lat 20-stych do lat 40-stych XX wieku, gdy Europę ogarnęło szaleństwo i wojna. Przywołujemy te wydarzenia dziś, widząc współczesne dążenia do rządów totalitarnych, odchodzenie od demokracji i stopniową rezygnację z budowania otwartych społeczeństw. Jesteśmy przekonani, że trzeba przypominać o tym, że to co się wydarzyło, może się wydarzyć, a zagrożenie brunatną falą nadal ciąży nad Europą.
Zapraszając wybrane spektakle chcieliśmy też pokazać, czym interesuje się współczesny teatr europejski i jakie dostrzega zagrożenia.
Spektaklom towarzyszyć będą panele dyskusyjne poświęcone językowi propagandy i językowi nienawiści. Gośćmi będą m.in. Andrzej Titkow – scenarzysta i reżyser filmów dokumentalnych, Andrzej Jagodziński – tłumacz literatury czeskiej i słowackiej, dyplomata, publicysta, Jacek Żakowski – dziennikarz i publicysta oraz Piotr Niemczyk – ekspert z zakresu bezpieczeństwa. Moderatorem będzie Jacek Wakar – krytyk teatralny, dziennikarz. Zaplanowano też spotkanie na temat fenomenalnego teatru litewskiego.
Festiwal VIA CARPATIA odbędzie się od 24 września do 23 października 2021 roku.
Zaprezentowane zostaną inscenizacje tekstów, których bohaterowie będą zmagać się z opresyjnym systemem i walczyć o swoją podmiotowość, czasem pokazaną z zaskakującej perspektywy.
Słowacki Teatr Narodowy zaprezentuje sztukę „LENI” w reżyserii Valerii Schulczovej, o fikcyjnym spotkaniu legendarnego amerykańskiego prezentera telewizyjnego Johnny’ego Carsona z niemiecką reżyserką Leni Riefenstahl, autorką m.in. hitlerowskich filmów propagandowych. Spektakl pyta o granice między służbą ideologii, aktywnym uczestnictwem w budowaniu reżimu a twórczością artystyczną. Sztuka jest z powodzeniem grana od 2013 roku, zdobyła min. nagrodę Dosky.
Czeski Teatr pod Palmovkou zaprezentuje „ŁASKAWE”, na podstawie powieściJonathana Littella, w reżyserii Michala Langa. To fikcyjne wspomnienia Maximiliena Aue, które
z bezprecedensową otwartością, dokładnością i historyczną wiernością ukazują losy młodego, wykształconego esesmana, który stał się masowym mordercą.
Teatr Pod Palmovkou dziś jest jednym z najczęściej odwiedzanych i oglądanych teatrów
w Czechach.
Z kolei Teatr Mały z Wilna, czyli najbardziej rozpoznawalna i najlepsza litewska marka, pokaże sztukę Mariusa Ivaškievičiusa „MADAGASKAR” w reżyserii mistrza Rimasa Tuminasa. Sztuka opowiada o pomyśle z 20-lecia międzywojennego, by przenieść Litwinów na Madagaskar i tam założyć kolonię. Twórcy odwołując się do stereotypów narodowych
(m.in. uprzedzeń wobec sąsiadów) tworzą gorzko-ironiczny obraz swojego narodu. Spektakl jest wystawiany od 2004 roku, otrzymał wiele nagród.
Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie wystawi „RAVENSBRÜCK. MIASTO KOBIET”,na podstawie wspomnień „I boję się snów” Wandy Półtawskiej, w reżyserii Zbigniewa Brzozy. To przejmujący monodram Barbary Prokopowicz o jedynym obozie koncentracyjnym tylko dla kobiet. Opisuje, jak wyglądało życie tysięcy więźniarek
z Europy zamkniętych za murami, o czym marzyły ofiary pseudomedycznych eksperymentów. To też opowieść o sile ducha kobiet, ich solidarności oraz sztuce zachowania ludzkiej godności w nieludzkich warunkach.
O walce jednostki z systemem opowiada drugi spektakl Teatru Jaracza „WRÓG PUBLICZNY” Istvána Tasnádiego, w reżyserii Zbigniewa Brzozy. Ta historia zaczyna się od pozornie błahej sprawy, gdy handlarz koni zostaje niesłusznie obciążony dodatkowym podatkiem. Konflikt między nim a władzą eskaluje, aż bohater staje na czele rebelii. Widzowie historię poznają z perspektywy skazanych na rzeź dwóch wspaniałych koni handlarza.
Festiwalowy repertuar dopełnią dwie inscenizacje literatury polskiej. Węgierski Teatr Maladype wystawi „SIERPIEŃ”, na podstawie „Ulicy Krokodyli” Brunona Schulza,
w reżyserii Zoltána Balázsa, jednego najlepszych europejskich reżyserów. Artysta przekłada metafory językowe Schulza na obrazy, język ciała, ruch, gest, co uplastycznia genialna gra aktorów. Spektakl silnie oddziałuje na uczucia niezależnie od tego, czy ktoś zna twórczość Schulza.
Drugim polskim tekstem będą „WDOWY” Sławomira Mrożka, zagrane przez Chorwacki Teatr Narodowy w Osijeku,w reżyseriiJasmina Novljakovića. Spośród wszystkich tekstów Mrożka „Wdowy” powstałe w 1992 roku są najbliższe definicji teatru absurdu Esslina z lat 60. To dramat metafizyczny, który w formie farsy traktuje o istocie śmierci, przypadku i beznadziejności istnienia.
Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie
