Urodziły się i dorastały w czasach, kiedy nie było dostępu do internetu i smartfonów. Osoby starsze często nie zdają sobie sprawy, jak łatwo oszuści mogą wykorzystać telefony komórkowe (lub stacjonarne), by wyłudzić pieniądze lub poufne dane.
Aby przeciwdziałać takim sytuacjom NASK wraz z Centralnym Biurem Zwalczania Cyberprzestępczości oraz Warszawskim Instytutem Bankowości rozpoczął kampanię edukacyjną „#Halo! Tu bezpieczny Senior”. Jej celem jest podniesienie świadomości seniorów na tematy związane z różnego rodzaju oszustwami internetowymi.
Wśród najważniejszych poruszanych tematów są m.in. wyłudzanie danych wrażliwych (tzw. phishing), podszywanie się pod zaufane podmioty (tzw. spoofing), a także uczulenie seniorów na stosowane przez oszustów socjotechniki i manipulacje. Szczególną uwagę inicjatorzy przedsięwzięcia zwracają na oszustwa telefoniczne m.in. metodą „na wnuczka” oraz licznych modyfikacji tego oszustwa.
Dzwoniący oszuści przedstawiają zmyśloną, ale bardzo wiarygodną historię i liczą, że senior w nią uwierzy i będzie postępować zgodnie z ich poleceniami – bardzo często kończy się to przekazaniem pieniędzy. Przestępcy mogą podszywać się pod dowolną osobę np.: członka rodziny, policjanta, prokuratora, pracownika banku lub innej instytucji.
Najczęstsze sposoby manipulacji to wywieranie nacisku, aby szybko podjąć działania i pilnie przekazać pieniądze, wzbudzanie lęku i niepokoju np. mówiąc, że ktoś włamał się na konto bankowe i próbuje skraść pieniądze, prośby, aby dla dobra sprawy nikomu nie mówić o rozmowie. Poza tym należy zwracać uwagę na takie działania, jak wykonywanie kilku telefonów w krótkich odstępach czasu, aby uniemożliwić zweryfikowanie sprawy, nakłanianie do instalowania aplikacji na telefonie lub komputerze czy poinformowanie, że zaufana osoba przyjdzie i odbierze pieniądze.
Jak podkreślają eksperci, bardzo ważne jest, aby zachować czujność w takich sytuacjach i nie działać pod wpływem emocji i presji czasu. Należy pamiętać, że policja, prokuratura, pracownicy służb medycznych lub innych instytucji nigdy nie proszą o przekazanie pieniędzy, ani podawanie prywatnych danych. Dlatego zawsze należy zweryfikować osobę, która dzwoni i nie dać się wciągnąć w rozmowę, jeśli nie ma pewności kto jest po drugiej stronie.
UM Olsztyn
