Najwybitniejszy mieszkaniec Olsztyna zmarł 477 lat temu. To w naszym mieście zachował się jedyny na świecie instrument badawczy wykonany ręką wielkiego uczonego.
Był nie tylko astronomem, ale także matematykiem, lekarzem, prawnikiem, ekonomistą. Na Warmii spędził ponad 40 lat swego 70-letniego życia, tu opracował swoje najważniejsze teorie oraz prowadził kluczowe badania.
Do Olsztyna przybył w 1516 roku. Objął na trzy lata stanowisko kanonika-administratora dóbr kapituły warmińskiej. Kadencja została później przedłużona na lata 1520-1521. W 1517 roku na ścianie zamkowego krużganku powstała słynna tablica astronomiczna do wskazywania równonocny wiosennej i jesiennej, a około 1520 roku zaczął spisywać dzieło życia – „O obrotach sfer niebieskich”. W 1519 roku spisał opracowany „Traktat o monetach” zawierający prawo mówiące, że zły pieniądz wypiera lepszy.
W Olsztynie są dwa pomniki przedstawiające Kopernika – ławeczka przy amfiteatrze oraz popiersie w parku koło Casablanki. Oryginalnym pomnikiem jest planetarium, które zainaugurowało działalność w 500. rocznicę urodzin uczonego (19 lutego 1973 roku). Jego imię nosi jedna z ulic, liceum ogólnokształcące i szpital miejski. W archiwum Archidiecezji Warmińskiej znajdują się cenne zbiory dokumentujące olsztyński i warmiński etap biografii Kopernika.
Kopernik „wrócił” do Olsztyna 10 lat temu. Wówczas przez ponad dwa miesiące w bazylice św. Jakuba oraz w salach kopernikowskich Zamku Kapituły Warmińskiej był wystawiony sarkofag z jego szczątkami. Dzięki badaniom dr. Jerzego Sikorskiego grób Kopernika został odnaleziony we fromborskiej bazylice w 2005 roku, a trzy lata później ostatecznie potwierdzono, że odnalezione w nim szczątki należą do wybitnego uczonego.