Instytut Ochrony Środowiska Państwowy Instytut Badawczy opracowuje dla Iławy Miejski Plan Adaptacji do 2030 roku, który ma przygotować miasto do zmian klimatu, których skutki co raz bardziej są odczuwalne dla mieszkańców. Przeprowadzono już pierwsze analizy i scenariusz klimatyczny dla Iławy na przyszłość. Co z nich wynika?
Zmieniający się klimat wpływa na warunki życia mieszkańców miast, także. Intensywne opady deszczu, burze, upały, susza występują u nas coraz częściej. Scenariusze klimatyczne dla miasta na kolejne dekady pokazują wzrost częstotliwości i intensywności występowania ekstremalnych zjawisk meteorologicznych. Analiza danych meteorologicznych z lat 1981-2019 pozwala ocenić, jak zmieniły się warunki klimatyczne w Iławie. Wzrosły wartości średniej rocznej temperatury powietrza. Obserwujemy trend zmian temperatury średniej o około 0,4°C w dziesięcioleciu, zaś temperatury maksymalne rosną w tempie blisko 0,5°C na dekadę. Zwiększa się liczba dni upalnych, czyli dni z maksymalną temperaturą przekraczającą 30°C – średnio o 3 dni w dziesięcioleciu. Niestety nie jest to dobra wiadomość, nawet dla ciepłolubnych mieszkańców Iławy. Upały są groźne dla zdrowia ludzi, zwłaszcza, gdy wysoka temperatura utrzymuje się przez kilka kolejnych dni i organizm nie ma możliwości wychłodzenia się. Ponadto, to właśnie w mieście upały są szczególnie dotkliwe dla człowieka. Zabudowane powierzchnie nagrzewają się i powstaje zjawisko miejskiej wyspy ciepła. Nagrzane powierzchnie potęgują stres termiczny, na który narażeni są mieszkańcy, zwierzęta i zieleń miejska – wyjaśnia Małgorzata Hajto z IOŚ-PIB, kierująca zespołem pracującym nad Planem adaptacji do zmian klimatu dla Iławy.
Coraz częstsze są także susze. Nie tylko obserwujemy niewielki wzrost liczby dni bez opadu, ale także zmniejszają się przepływy w Iławce, a niedobory wody występujące w kolejnych latach mają tendencję wzrostową. Z drugiej strony obserwujemy także coraz więcej burz, coraz częściej występują też nawalne deszcze. Opady dobowe wyższe niż 20 mm obserwuje się nieczęsto, a jednak liczba dni, kiedy występuje taki opad zwiększa się z dekady na dekadę. Krótkotrwałe ulewne deszcze i burze potrafią sparaliżować miasto, zagrozić budynkom i infrastrukturze, utrudnić życie mieszkańcom. Jednak taki opad, następujący po okresie suszy nie infiltruje do ziemi, szybko spływa po powierzchni, w efekcie zasoby wody w mieście nie odbudowują się. Takie warunki mają negatywny wpływ na ekosystemy jezior w Iławie.– komentuje M. Hajto. Opisane tendencje będą utrzymywać się w kolejnych dekadach. Scenariusze klimatyczne, opracowane dla Iławy do 2050 roku, pokazują, że zwiększy się liczba dni upalnych i wydłużą się fale upałów. Wrośnie także liczba dni z temperaturą minimalną powyżej 20oC – są to tzw. noce tropikalne –niebezpieczne dla zdrowia ludzi w naszym regionie klimatycznym. Dni w roku z opadem ekstremalnym także będzie przybywać. Musimy być świadomi, że globalne ocieplenie klimatu ma lokalne skutki w postaci ekstremalnych zjawisk meteorologicznych.
Jak sobie radzić z opisanymi zagrożeniami klimatycznymi?
Podejmując działania adaptacyjne, służące przystosowywaniu się do zmian klimatu i budujące zdolność miasta do radzenia sobie z zagrożeniami klimatycznymi.
Co można konretnie zrobić?
Katalog możliwych rozwiązań jest szeroki, począwszy od budowy błękitno-zielonej infrastruktury, przez odpowiednie zapisy w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, po działania zwiększające świadomość zagrożeń. Razem z ekspertami IOŚ-PIB wypracowujemy działania adaptacyjne, które znajdą się w „Planie adaptacji do zmian klimatu Miasta Iławy do roku 2030”. Działanie te będą służyć poprawie gospodarowania wodami opadowymi, łagodzeniu skutków upałów i susz, ochronie różnorodności biologicznej, ale przede wszystkim podnoszeniu jakości życia mieszkańców Iławy– mówi burmistrz Dawid Kopaczewski.
Plan Adaptacji jest realizowany w ramach projektu „Poprawa systemu gospodarowania wodami opadowymi na terenie miasta Iławy” współfinansowanego przez Narodowy Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie za środków Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020.
UM Iława
