Dzięki wyjątkowej inicjatywie Stowarzyszenia Kin Studyjnych, od lutego w repertuarze Gdyńskiego Centrum Filmowego pojawi się dziesięć klasyków wyreżyserowanych przez polskich mistrzów kinematografii. Pierwszy z nich pt. „Popiół i diament” Andrzeja Wajdy obejrzymy 23 lutego. Projekt „Krótka historia polskiego kina” powstał we współpracy z Wytwórnią Filmów Dokumentalnych i Fabularnych oraz studium DI Factory.
Polska kinematografia jest jedną z najciekawszych spośród wielkich narodowych kinematografii drugiej połowy XX wieku. Mimo burzliwej historii, cenzury, kolejnych załamań ekonomicznych i społecznych, polscy reżyserzy tworzyli dzieła wybitne i na stałe wpisane do światowego kanonu. Przez pryzmat tych filmów – kluczowych dla szkoły polskiej lat 50. i 60., megaprodukcje lat 70. czy kino moralnego niepokoju lat 80. – możemy poznać zarówno kolejne prądy artystyczne, jak i obraz zmieniającej się rzeczywistości społeczno-ekonomicznej i produkcyjnej rodzimego kina. A co za tym idzie, zyskujemy wgląd w polskie imaginarium kolejnych dekad. Historia naszej kinematografii to także historia reżyserów i reżyserek.
Cykl filmów, ze wstępami w formie wykładu video, prezentuje sylwetki danych twórców, wprowadza w tematykę dzieła i przybliża realia polityczno-społeczne jego powstania. Każdy wstęp zawiera też analizę formalną filmu z naciskiem na scenariusz, sztukę operatorską, grę aktorską, montaż, scenografię i kostiumy.
Wskazuje również aktualny wymiar dzieła i proponuje możliwe tropy interpretacyjne. Prologi zrealizowane są w sposób przystępny, bardziej popularyzatorski, niż akademicki, osadzając poszczególne filmy w szerokim, kulturoznawczym kontekście.
Tytuły wybrał dyrektor Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych Tomasz Kolankiewicz.
– W przeglądzie „Krótka historia polskiego kina” skupiliśmy się na prezentacji wybranych tytułów największych twórców i twórczyń głównego nurtu. Jak zmieniała się wrażliwość filmowców? Czy czerpali oni z europejskiego i światowego kina czy tworzyli nową jakość? Jak wpływały na nich zmiany społeczne i geopolityczne? W końcu: jak polskie kino rezonowało za granicami naszego kraju? Przegląd jest unikatową możliwością przypomnienia najważniejszych, poddanych cyfrowej rekonstrukcji, dzieł powstałych nad Wisłą na dużych, kinowych ekranach i poprzez nie zajrzenia pod podszewkę zmian, jakie zachodziły w ciągu kolejnych dekad PRL-u – mówi Tomasz Kolankiewicz.
Lista filmów, które zobaczymy w ramach przeglądu „Krótka historia polskiego kina”, prezentuje się następująco:
- „Popiół i diament”, reż. Andrzej Wajda, 1958;
- „Pociąg”, reż. Jerzy Kawalerowicz, 1959;
- „Do widzenia, do jutra”, reż. Janusz Morgenstern, 1960;
- „Nikt nie woła”, reż. Kazimierz Kutz, 1960;
- „Zezowate szczęście”, reż. Andrzej Munk, 1960;
- „Sanatorium pod klepsydrą”, reż. Wojciech Jerzy Has, 1973;
- „Barwy ochronne”, reż. Krzysztof Zanussi, 1976;
- „Aria dla atlety, reż. Filip Bajon, 1979;
- „Gorączka”, reż. Agnieszka Holland, 1981;
- „Przypadek”, reż. Krzysztof Kieślowski, 1981.
Przegląd „Krótka historia polskiego kina” zrodził się z miłości… do kina i ogromnej potrzeby przywrócenia na srebrny ekran najwybitniejszych dzieł polskiej kinematografii. Dzięki temu stały się one rozpoznawalna na arenie międzynarodowej.
– W ciągu najbliższych dziesięciu miesięcy zaprosimy widzów kin studyjnych w całej Polsce na dziesięć filmów dziesięciu Mistrzów, których dzieła ukształtowały obraz polskiego kina w latach 60. i 70. XX wieku. Filmów, które kochamy, ale do tej pory w znakomitej większości mogliśmy je obejrzeć wyłącznie w telewizji. A jakie wrażenie mogą zrobić na dużym ekranie? Czy się zestarzały, a może przetrwały próbę czasu i znów zachwycą nas swym pięknem i uniwersalnym przekazem? Nie uzurpujemy sobie prawa do przedstawiania całościowej historii kina w tradycyjnym rozumieniu, ale mamy nadzieję, że nasz wybór przypadnie widzom kin studyjnych do gustu i rozbudzi apetyt na kolejne seanse – informuje Marlena Gabryszewska, prezes Stowarzyszenia Kin Studyjnych.
Pierwszy film „Popiół i diament” – nagrodzony na festiwalu w Wenecji mistrzowski obraz Andrzeja Wajdy – zobaczymy w Kinie Studyjnym w czwartek, 23 lutego o godz. 18.00.
Więcej szczegółów już wkrótce na stronie Gdyńskiego Centrum Filmowego.
Magdalena Śliżewska
UM Gdynia
