10 sierpnia br. na Starym Rynku w Elblągu odbył się wernisaż wystawy „Elbląg. Miasto odnalezionych przeznaczeń żołnierzy Armii Krajowej”. Organizatorem wydarzenia jest Stowarzyszenie im. gen. bryg. Bolesława Nieczuja-Ostrowskiego, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Gdańsku oraz 4. Warmińsko-Mazurska Brygada Obrony Terytorialnej.
Ekspozycja dostępna będzie na ul. Stary Rynek w Elblągu do 26 sierpnia. W kolejnych dniach prezentowana będzie w innych częściach miasta oraz Polski.
Prezentowana ekspozycja w formie druku soczewkowego 3D w interesujący sposób ukazuje, to że po II wojnie światowej dla zniszczonego Elbląga historia zaczęła się na nowo – tworzona przez napływającą do miasta nową, polską ludność, oderwaną od korzeni i odbudowującą swoje życie. Wśród tych elblążan byli ludzie tragicznie doświadczeni wojną: więźniowie łagrów i obozów koncentracyjnych, żołnierze AK oraz powstańcy warszawscy. W Elblągu, niczym w soczewce skupiły się losy Polaków na tak zwanych Ziemiach Odzyskanych – powiedziała podczas wernisażu Anna Szczepańska, Prezes Stowarzyszenia im. gen. bryg. Bolesława Nieczuja-Ostrowskiego.
Ekspozycja stanowi opowieść o przybywaniu Polaków do zrujnowanego miasta i budowaniu tam polskiej administracji oraz polskiego życia kulturalnego, o doświadczeniach ludzi gwałtownie przemieszczonych do Elbląga ze swoich rodzinnych stron, o tym jak uruchamiano podstawową infrastrukturę miejską, a także jak instalowała się władza komunistyczna i co robiła komunistyczna policja polityczna.
Od początku powstania koncepcji wystawy, inicjatywę wspierał Wiceminister Aktywów Państwowych, Andrzej Śliwka.
Dziękuję, że możemy wspólnie pielęgnować pamięć o wydarzeniach i osobach, które zasłużyły się na rzecz naszego miasta, regionu i Polski. Wystawa w niezwykły sposób przedstawia, jak Elbląg został odbudowany. Obrazy ruin miasta z 1945 r. i obrazy jego powojennej odbudowy oraz Bohaterów zasłużonych dla tej odbudowy, skłaniają do refleksji, zarówno tych odbiorców, którzy pamiętają okres wojny, bo w tej wojnie uczestniczyli i bronili naszej wolności, jak i ludzi młodych którzy te czasy znają z podręczników, z opowieści przodków czy też z fotografii takich, jak te dziś prezentowane. To wspaniała lekcja historii Elbląga i historii Polski – lekcja przedstawiona w nowoczesny i wyjątkowy sposób, jaki daje zastosowana tutaj forma druku soczewkowego 3D – wskazał w czasie uroczystego otwarcia Andrzej Śliwka, Wiceminister Aktywów Państwowych.
Ekspozycji poświęconej historii Elbląga w 1945 roku, zniszczeniom wojennym oraz odbudowie miasta, trwającej zresztą do dziś, towarzyszy dwujęzyczny album, wzbogacający przekaz wystawy. W pierwszej części znajdują się opisy poszczególnych miejsc, w tym krótka historia pokazywanych budynków, z uwzględnieniem ich znaczenia, wskazaniem ówczesnych właścicieli oraz informacją o dzisiejszej funkcji danego gmachu. Dzięki temu album sam w sobie stanowi interesujący przewodnik po mieście, funkcjonujący niezależnie od wystawy. Druga część albumu nawiązuje do 80. rocznicy powstania Armii Krajowej i przedstawia osoby, które po wojnie związały swoje losy z Elblągiem, a wcześniej należały do AK, walczyły w Powstaniu Warszawskim, czy uczestniczyły w polskim podziemiu niepodległościowym po II wojnie światowej
Dzięki tej wyjątkowej wystawie i albumowi chcemy przypomnieć, że po II wojnie światowej zniszczony Elbląg obudowywali żołnierze Armii Krajowej i to właśnie tu odnaleźli swoje przeznaczenie. Wystawa wraz z albumem w niezwykły sposób pokazują, jak Stare Miasto zostało odbudowane. Jak wyglądało w 1945 r., a jak wygląda obecnie. Żołnierze AK przyczynili się także do odbudowy tkanki społecznej w mieście – mówił podczas wernisażu dr Paweł Piotr Warot, Dyrektor gdańskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej.
Wernisaż jest wspaniałym przykładem współpracy instytucji państwowych oraz organizacji pozarządowych. Pokazuje jak w nowoczesny i ciekawy sposób można przedstawiać naszą historię tak, by sięgało do niej to najmłodsze pokolenie.
Ekspozycja została objęta Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości, Patronatem Honorowym Wiceprezesa Rady Ministrów Ministra Obrony Narodowej Mariusza Błaszczaka, Wiceministra Aktywów Państwowych – Andrzeja Śliwki, Wiceministra Edukacji i Nauki – Włodzimierza Bernackiego, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, a także patronatem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
Partnerem wydarzenia jest Fundacja PKO Bank Polski.
Medialnym patronem jest TVP Historia.
Anna Szczepańska
Prezes Stowarzyszenia im. gen. bryg. Bolesława Nieczuja-Ostrowskiego
