Nakaz natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania oraz zakaz zbliżania się do mieszkania i jego otoczenia – takie środki zastosowali policjanci z Wilcząt wobec sprawcy domowej przemocy. Funkcjonariusze korzystają z nowych uprawnień od końca minionego roku, a wszystko po to, by w jak największym stopniu zapewnić bezpieczeństwo pokrzywdzonym.,
Na początku tygodnia oficer dyżurny braniewskiej komendy został powiadomiony o trwającej awanturze na terenie gminy Wilczęta. Na miejsce natychmiast skierowano patrol. Po dotarciu pod wskazany adres policjanci ustalili, że odpowiedzialnym za całe zdarzenie był pijany 35-latek. Mężczyzna wszczął awanturę, podczas której stosował przemoc fizyczną wobec swojej partnerki. Funkcjonariusze wiedzieli, że jedynym sposobem na zapewnienie bezpieczeństwa kobiecie jest odizolowanie agresywnego sprawcy. Tak też się stało. Noc 35-latek spędził w policyjnej celi, a funkcjonariusze objęli rodzinę procedurą „Niebieskiej karty”. Następnego ranka policjanci kontynuowali działania, których celem była ochrona pokrzywdzonej. Na podstawie zgromadzonej dokumentacji policjanci podjęli decyzję o wydaniu wobec sprawcy przemocy domowej nakazu natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania oraz zakazu zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia na odległość mniejszą niż 50 m. Środki obowiązują przez 14 dni.
Ochrona osób dotkniętych przemocą w rodzinie w świetle nowych uprawnień
Zgodnie z art. 15 aa ust. 1 ustawy o Policji – wobec osoby, która swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy w rodzinie (w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie), stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia osoby dotkniętej tą przemocą, policjant ma prawowydać nakaz natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego
otoczenia lub zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Celem przyjętego rozwiązania jest szybkie izolowanie osoby stosującej przemoc w rodzinie,
w sytuacjach, gdy stwarza ona zagrożenie dla życia lub zdrowia domowników. Priorytetem jest zapewnienie bezpieczeństwa osobie dotkniętej przemocą, dla której najbardziej istotne w sytuacji zagrożenia jest możliwie szybkie i sprawne odseparowanie jej od osoby stosującej przemoc, ale w taki sposób by osoba dotknięta przemocą w rodzinie nie musiała opuszczać mieszkania.
Jest to nowy instrument reakcji na zjawisko przemocy w rodzinie, nakładający jednocześnie na funkcjonariuszy Policji nowe obowiązki.
Nakaz lub zakaz obowiązują przez okres 14 dni, z możliwością przedłużenia czasu jego obowiązywania przez sąd.
W tym czasie (14 dni) osoba dotknięta przemocą w rodzinie będzie mogła podjąć decyzję o dalszym sposobie postępowania, w tym złożenia żądania, by sąd zobowiązał osobę stosującą przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazał zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia, o którym mowa w przepisach ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 218).
Zgodnie z założeniami ustawy, policjant będzie ma prawo wydać nakaz lub zakaz zarówno:
- podczas interwencji podjętej we wspólnie zajmowanym mieszkaniu lub jego bezpośrednim otoczeniu, jak również
- w związku z powzięciem informacji o stosowaniu przemocy w rodzinie, (w szczególności w wyniku zgłoszenia przez osobę dotkniętą przemocą w rodzinie, kuratora sądowego lub pracownika jednostki organizacyjnej pomocy społecznej, w związku z wykonywaniem ustawowych obowiązków).
Nakaz lub zakaz mogą być wydane łącznie i są natychmiast wykonalne. Policjant określa m.in. obszar lub odległość od wspólnie zajmowanego mieszkania, którą osoba stosująca przemoc będzie obowiązana zachować.
Przy czym należy zwrócić uwagę, że nakaz lub zakaz mogą być wydane również w przypadku nieobecności podczas wykonywania czynności przez Policję we wspólnie zajmowanym mieszkaniu lub jego bezpośrednim otoczeniu osoby stosującej przemoc w rodzinie. W takiej sytuacji, na drzwiach wspólnie zajmowanego mieszkania policjant umieszcza stosowne zawiadomienie.
Odpis wydanego nakazu lub zakazu jest niezwłocznie doręczany prokuratorowi, a o fakcie wydania nakazu lub zakazu dodatkowo zawiadamiany jest właściwy miejscowo zespół interdyscyplinarny, o którym mowa w przepisach ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, a gdy w mieszkaniu zamieszkują osoby małoletnie – także właściwy miejscowo sąd opiekuńczy.
Czynność opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia przez osobę stosującą przemoc w rodzinie, wobec której wydano nakaz lub zakaz, odbywa się w obecności interweniujących policjantów i wymaga sporządzenia protokołu.
Osobie, wobec której wydany zostanie nakaz lub zakaz przysługuje prawo zabrania ze sobą jedynie przedmiotów osobistego użytku i służących do świadczenia pracy oraz będących jej własnością zwierząt domowych. Zwrócić należy uwagę, że w przypadku sprzeciwu ze strony pozostałych domowników, przedmioty te lub zwierzęta pozostaną we wspólnie zajmowanym mieszkaniu, zaś dochodzenie roszczeń z tego tytułu będzie możliwe na drodze postępowania cywilnego.
Osoba, wobec której wydany jest nakaz lub zakaz jest dodatkowo zobowiązana do wskazania Policji deklarowanego miejsce swego pobytu oraz, w miarę możliwości, numeru telefonu oraz ma obowiązek informować o każdorazowej zmianie w powyższym zakresie.
Natomiast w okresie obowiązywania nakazu lub zakazu Policja jest zobowiązana do co najmniej trzykrotnego sprawdzenia, czy nakaz lub zakaz nie są naruszane, przy czym pierwsze sprawdzenie odbywać się będzie następnego dnia po wydaniu nakazu lub zakazu.
Wraz z nadaniem nowego uprawnienia Policji, ustawodawca przewidział sankcje dla osób, które nie będą stosować się do wydanego przez Policję zakazu lub nakazu. Nowelizacja ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 821, z późn. zm.), zakłada bowiem dodanie nowego typu czynu zabronionego (art. 66b), przewidującego karę aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny za niezastosowanie się do wydanego m.in. przez Policję, nakazu lub zakazu.
Jednocześnie dla wzmocnienia skuteczności tego rozwiązania, przewidziano nowelizację ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (t.j. Dz. U. z 2020 poz. 729), polegającą na zastosowaniu trybu przyspieszonego wobec sprawców tego wykroczenia.
Nakaz lub zakaz tracą moc po upływie 14 dni od wydania, chyba, że w czasie ich obowiązywania sąd udzieli zabezpieczenia w sprawach o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Zobowiązania tracą również moc, w przypadku, gdy osoba stosująca przemoc w rodzinie, wobec której wydano nakaz lub zakaz, zostanie zatrzymana w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa, a następnie zastosowany zostanie wobec niej środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania lub nakazania okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym.Tożsame uprawnienia przysługują również Żandarmerii Wojskowej (w stosunku do żołnierza pełniącego czynną służbę wojskową).
kom. Jolanta Sorkowicz
Oficer prasowy KPP w Braniewie
