Okres sierpnia i września to czas święta rolników, czas radosnego świętowania z zebranych plonów podczas dożynek. Warto coraz bardziej myśleć, by nie był to tylko czas świętowania mieszkańców wsi, ale by to niezwykle ważne święto w przyszłości stało się świętem wszystkich Polaków, także tych z miasta. Jesteśmy to bowiem winni tym, którzy tak ciężko pracują dla nas każdego dnia…
Dożynki- skąd taka tradycja?
Dożynki mają niezwykle długą i bogatą historię. Są one symbolem szacunku dla ciężkiej pracy rolnika, stanowią wdzięczność za jego codzienne zmagania. W polskiej tradycji to czas radości i podziękowań dla Pana Boga za plony, a rolnikom za trud ciężkiej pracy. To również świetna okazja do zaprezentowania dorobku rolniczego z danego regionu Polski, zaprezentowania jego różnorodności i niezwykle bogatego dziedzictwa kulturowego.
Tradycja obchodzenia dożynek sięga bardzo długo, pochodzi jeszcze sprzed czasów chrześcijańskich. Zwyczaj ten był też praktykowany przez Słowian i plemiona bałtyckie, którzy pierwotnie wiązali go z kultem natury, roślin i drzew, a następnie z rolnictwem. Wraz z rozwojem gospodarki folwarczno-dworskiej w XVI wieku obrzędy te zagościły w dworach majątków ziemskich. Urządzano je dla żniwiarzy (służby folwarcznej i pracowników najemnych) w nagrodę za wykonaną pracę przy żniwach i zebrane plony. W czasach PRL, nie zniknęły, a wręcz przeciwnie. Miały one wielki wydźwięk propagandowy, organizowane były przez reprezentantów władz administracyjnych.
Obecnie dożynki są połączeniem dwóch staropolskich zwyczajów, okrężnego oraz dożynek, które w przeszłości były osobnymi, blisko sąsiadującymi świętami. Okrężne, oznaczało biesiadę rolniczą w jesieni po sprzątnięciu wszystkich zbiorów, czyli po „okrążeniu pól”. Z kolei dożynki oznaczało dożęcie oziminy i przyniesienie wieńca gospodarzowi z pola do domu.
Tradycyjnie dożynki obchodzone są w jedną z niedziel w pobliżu równonocy jesiennej, która wypada 23 września, jednak często obchodzone są one na zakończenie wakacji, w sierpniu. Podczas uroczystości znajdziemy wiele atrakcji i połączenie festynu wraz z biesiadą z poczęstunkiem i tańcami. Dożynki mają także charakter religijny. Gospodarzem dożynek staje się często osoba duchowna. Popularnym zwyczajem stały się także pielgrzymki rolników do miejsc kultu, np.do sanktuarium na Jasnej Górze w Częstochowie. Najbardziej znane są coroczne dożynki Prezydenckie, które co roku były organizowane w Spale. W tym roku ze względu na pandemię koronawirusa Prezydent Andrzej Duda przeniósł je do Warszawy.
Koronawirus wstrzymał dożynki w warmińsko- mazurskim? Pozytywnym wyjątkiem gmina Kurzętnik w powiecie nowomiejskim.
Tradycja dożynek powinna być ogólnonarodowym świętem. Niestety obecny rok i pandemia koronawirusa mocno zahamowała organizowanie uroczystości dożynek w naszym regionie. Pozytywnym wyjątkiem była gmina Kurzętnik, która w sierpniu jako jedyna miała odwagę zorganizować święto dożynek w naszym regionie. Uroczystości odbyły się we wsi Otręba (gmina Kurzętnik, pow. nowomiejski) gdzie 30 sierpnia odbyły się dożynki gminno-parafialne.
W dniu dożynek na nowo uświadamiamy sobie, że cała natura jest darem Boga. Dożynki to świadomość, że chleb jest dla nas wszystkich i trzeba z szacunkiem się z nim obchodzić, tak by starczyło go dla wszystkich. W Kościele wspominaliśmy ostatnio św. Augustyna, to on powiedział kiedyś, jeśli Bóg na pierwszym miejscu to wszystko na swoim miejscu – powiedział Proboszcz do zgromadzonych uczestników dożynek.
Poseł Zbigniew Ziejewski (PSL): Musimy kultywować tą tradycję. Doceniać trud ciężkiej pracy rolników
Olbrzymi szacunek do codziennej pracy rolników ma Poseł PSL Zbigniew Ziejewski. Wielu elblążan po dziś dzień pamięta Posła z kampanii wyborczej, gdzie jednego dnia rozdał swoim wyborcom z Elbląga aż 3000 darmowych bochenków chleba. Poseł był obecny na uroczystościach dożynek we wsi Otręba.
Ksiądz Proboszcz mówił, że jest tu słaba ziemia, jednak gdy patrzę na park maszynowy jaki tutaj widzę, na te wszystkie ciągniki co są tutaj, to wydaje mi się, że rolnicy ziemi kurzętnickiej potrafią wyciągnąć bardzo wiele. Bardzo wiele, bo potencjał jest tutaj ogromny. […] Chciałem Wam wszystkim pogratulować, za to, że kultywujecie tą piękną tradycję. Ogromne gratulacje dla wójta gminy Kurzętnik Wojciecha Dereszewskiego, który jako jeden z niewielu na ponad 100 gmin w naszym województwie miał odwagę w tych trudnych czasach zorganizować dożynki. Chwała dla tego wójta, że kultywuje tą tradycję oraz, że tak dobrze współpracuje z rolnikami. Jest to naprawdę wójt godny polecenia. Wielu wydaje się, że to nic trudnego zorganizować dożynki, jednak Panie z Koła Gospodyń Wiejskich, które przygotowały te piękne wieńce, tylko one, wiedzą jak trudno je przyrządzić, to praca wymagająca miesięcy przygotowań. Dziś całe szczęście mocno wspieramy Koła Gospodyń Wiejskich, są środki na wsparcie dziedzictwa ich mam i babć. […] W nowej perspektywie 2021-2027 sporo jest mowy o rolnictwie ekologicznym, może właśnie tu, na słabszych ziemiach, będzie królować ekologia, bo Unia Europejska bardzo mocno stawia właśnie na ten sektor. Jestem Posłem zasiadającym w Komisji Rolnictwa, i obiecuje Wam, że będę zabiegał o Wasze sprawy i będę Was wspierać. […] Wszystkim rolnikom ziemi kurzętnickiej, powiatu nowomiejskiego, wszystkim rolnikom Warmii i Mazur chciałbym życzyć dzisiaj miłej zabawy, bo to jest podsumowanie Waszej ciężkiej pracy, całorocznego trudu, bo ten bochen chleba, który wójt Wojciech Dereszewski będzie dzielił jest oznaką Waszej ciężkiej pracy.– mówił ze sceny podczas dożynek Poseł Zbigniew Ziejewski, PSL.
Słowa Posła Zbigniewa Ziejewskiego są niezwykle ważne. Dla nas, mieszkańców dużych i średnich miast, powinna być to refleksja czy warto zacząć na poważnie rozważać by dożynki stały się ogólnokrajowym świętem wszystkich Polaków, nie tylko mieszkańców wsi. Warto byśmy w przyszłym roku w sierpniu lub wrześniu wybrali się na dożynki organizowane w naszym regionie i podziękowali im za trud codziennej pracy i poświęcenie jakie dla nas czynią. Kto wie, może kiedyś będzie to dzień wolny od pracy a wszyscy Polacy staną się wielką rodziną, świętującą wspólnie dożynki.
Odznaki honorowe „Zasłużony dla Rolnictwa” otrzymali: Beata Ewa Kasprowicz z Otręby, Wiesław Kastrau z Otręby, Adam Zbigniew Kotewicz z Mikołajek, Edmund Stanisław Kwiatkowski z Tereszewa, Czesław Henryk Pilarski z Kącików, Stefan Prokop z Małych Bałówek, Tadeusz Krzysztof Sochacki z Wawrowic, Zdzisław Topy z Lipowca i Zofia Zellma z Nielbarka.
Statuetki za wybitne osiągnięcia w rozwoju rolnictwa i na rzecz rolnictwa otrzymali: Barbara i Andrzej Cherkowscy z Tomaszewa, Iwona i Piotr Cieszewscy z Tereszewa, Anna i Piotr Drzewieccy z Wielkich Bałówek, Krystyna i Zygmunt Golubscy z Tomaszewa, Tomasz Jaroszewski z Kamionki, Barbara i Mateusz Kordalscy z Bratuszewa, Katarzyna i Adam Kotewiczowie z Brzozia Lubawskiego, Tomasz Rzemiński z Marzęcic, Beata i Piotr Wardowscy z Lipowca, Gabriela i Piotr Wojenkowscy z Otręby.
Najładniejszy wieniec wykonały Panie z Koła Gospodyń Wiejskich z Szafarni.
WESOŁE HASŁA TOWARZYSZĄCE DOŻYNKOM:
Zamiast w domu rosół grzać, na dożynki trzeba gnać!
Dziś dożynki u nas mamy, więc Was wszystkich zapraszamy, byśmy wspólnie dziękowali za to cośmy z pól zebrali.
Proszę Państwa, oto miód, słodki, zdrowy istny cud! Na rozstępy i na chrypę, nawet na jesienną chrypę.
