Ponad sto lat temu inżynier Tadeusz Wenda, stojąc przy kościółku na Kępie Oksywskiej, wypowiedział pamiętne słowa: „tu będzie miejsce najlepsze”. Miał na myśli lokalizację na budowę nowoczesnego, polskiego portu, który powstał dzięki wizji, determinacji i pracy wielu wspaniałych ludzi. Dzięki nim Port Gdynia obchodzi w tym roku swoje setne urodziny.
Zeszły rok należał w Gdyni do inżyniera Tadeusza Wendy, wizjonera i jednego z budowniczych gdyńskiego portu. Z kolei 2022 jest znakomitą okazją do świętowania setnych urodzin Portu Gdynia. Obchody jubileuszu odbywają się przez cały rok.
Od powstania Portu Gdynia nieustannie trwają w nim prace inwestycyjne. Realizowane przedsięwzięcia podejmowane są z myślą o następnych pokoleniach. Miniony rok w porcie zakończył się wzrostem o 8,2%, co jest zasługą pracowników wszystkich terminali i firm działających na jego terenie.
Z okazji urodzin Port Gdynia stworzył wyjątkowy kalendarz. Do współpracy przy nim zaprosił młodego, gdyńskiego artystą – Jana Rutkę. Człowieka z ogromną pasją, którego znakiem rozpoznawczym stała się gdyńska architektura. Okolicznościowy kalendarz z pracami Rutki jest m.in. nagrodą w ogłoszonym przez port konkursie.
– Port Gdynia i miasto Gdynia powstały dzięki wizji i pracy wspaniałych ludzi. Port Gdynia przyciągał od zawsze wybitnych specjalistów i pracowników naukowo-badawczych. Cieszymy się, że po raz kolejny jako port możemy wspierać młodego człowieka, tym razem gdyńskiego artystę z ogromną pasją. Chcemy, aby prace Jana Rutki, przygotowane na Stulecie Portu Gdynia, trafiły do szerszej publiczności, a jedna z jego prac zostanie również zlicytowana na rzecz gdyńskiego hospicjum dla dzieci Bursztynowa Przystań – informuje Kazimierz Koralewski, wiceprezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A.
Jan Rutka sam o sobie mówi, że interesował się sztuką odkąd mógł trzymać w garści ołówek i rysować. Najbliższym mu tematem zawsze była architektura, a w szczególności gdyński modernizm.
Na potrzeby kalendarza artysta przygotował dwanaście ilustracji, które łączą się w jeden, wspólny obraz. Pojawią się na nim zarówno wizerunki budowniczych Gdyni: Tadeusza Wendy i Eugeniusza Kwiatkowskiego, jak i charakterystyczne w mieście budynki – Dworzec Morski, Olejarnia, siedziba ZMPG oraz nowy terminal promowy.
– Prace przedstawiają fascynującą historię 100 lat Portu Gdynia. Pokazują, że za każdym ogromnym projektem stoją ludzie oraz ich pasje. Tak jak nasz jubileuszowy obraz, każdy duży projekt składa się z wielu małych działań, decyzji oraz pracy wielu ludzi – opowiada Aleksander Wicka, kierownik Działu Marketingu Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A.
Konkurs
Siedziba Zarządu Morskiego Portu Gdynia znajduje się w budynku z 1938 roku zaprojektowanym przez Stanisława Odyńca-Dobrowolskiego.
– Szukamy informacji i dokumentacji dotyczącej tego, którego dokładnie dnia budynek przy ulicy Rotterdamskiej 9 został oficjalnie oddany do użytku. Jeżeli mają Państwo takie potwierdzone dane, zapraszam do kontaktu. Czekają nagrody, w tym unikalny kalendarz z dedykacją Jana Rutki – informuje w konkursowym ogłoszeniu Port Gdynia.
Informacje na temat budynku przy ul. Rotterdamskiej 9 można wysyłać na adres: konkurs@port.gdynia.pl.
Trochę historii
Na zdj.: na pierwszym planie statki przy nabrzeżu Pilotowym (obecnie to nabrzeże Fińskie) w 1938 roku // fot. Henryk Poddębski, Archiwum Cyfrowe Gdynia w sieci Muzeum Miasta Gdyni
23 września 1922 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął ustawę o budowie portu w Gdyni – i ta data uznawana jest za jego formalny początek. Jednak tam naprawdę prace nad jego powstaniem zaczęły się już znacznie wcześniej. Były one owocem działania przedstawicieli polskiego rządu po ponownym uzyskaniu przez Polskę dostępu do morza.
Potrzeby polskiego handlu drogą morską miał zabezpieczać port handlowy Wolnego Miasta Gdańsk, w którym w praktyce dyskryminowano polski obrót towarowy.
W 1920 roku inżynier Tadeusz Wenda otrzymał zadanie wyboru miejsca na budowę przyszłego portu i wykonanie projektu. I to właśnie Gdynia okazała się najdogodniejszą lokalizacją. Wielkim orędownikiem budowy portu był m.in. Eugeniusz Kwiatkowski – polski minister przemysłu i handlu w latach 1926-1930.
W ciągu kilku lat gdyński port stał się największym na Bałtyku i jednym z większych w Europie. Jego rozwój przerwała II wojna światowa.
Gdynia stała się bazą niemieckiej marynarki wojennej Kriegsmarine, a tym samym celem alianckich nalotów, które zamieniły port w rumowisko. W rezultacie odbudowy – a następnie rozbudowy – gdyński port pod koniec lat sześćdziesiątych przekroczył zdolność przeładunkową jaką posiadał w latach trzydziestych.
Z portu o przewadze ładunków masowych, Gdynia stała się portem przede wszystkim drobnicowym, wyspecjalizowanym w przeładunku najbardziej pracochłonnych i trudnych grup towarowych. Była też pierwszym polskim portem posiadającym terminal kontenerowy, wybudowany w latach siedemdziesiątych XX wieku.
UM Gdynia
