Przyszłość miast nie jest znana, ale możemy nakreślić jej scenariusze. Instytut Kultury Miejskiej oraz infuture.institute rozpoczynają proces badawczy, który pomoże odpowiedzieć na pytanie, jaki będzie Gdańsk Przyszłości.
Scenariusze przyszłości będą jednym z efektów prowadzonego procesu foresightowego (foresight to metoda strategicznego przewidywania pozwalająca na przygotowanie się do nadchodzących zmian). Perspektywa czasowa przyjęta w ramach badań to 50 lat. W tej chwili badacze i badaczki z obu instytutów rozmawiają z ekspertkami i ekspertami, architektami, strategami, ale i filozofami, i artystami, aby możliwie najszerzej przyjrzeć się zmianom we współczesnych miastach. Równie ważną rolę w procesie odgrywają także dzieci, które podczas warsztatów wcielą się m.in. w role mieszkańców przyszłości.
Miasto i jego mieszkańcy są kluczowymi obszarami zainteresowania i działań Instytutu Kultury Miejskiej. Zajmujemy się miastem zarówno w kontekście jego fenomenu, urbanistyki, architektury, socjologii, ale też jego genius loci, tego co stanowi o tożsamości i wyjątkowości. Badamy relacje miasta i osób, które je tworzą. W szczególności i z fokusem na Gdańsk. Badania foresightowe są wyzwaniem. Trudno o większą nieprzewidywalność niż to, czego doświadczamy w roku 2020, w sytuacji lockdownu, przymusowego wycofania się z życia w przestrzeniach publicznych. Jednocześnie tym bardziej ciekawią nas scenariusze przyszłości. Badania będą podstawą do dyskusji w obszarach jakie mieszkańcy uznają za istotne. Do tej dyskusji zapraszamy też artystów i inne osoby, których refleksja i wyobraźnia mogą nam przybliżyć przyszłość. Tak będzie w trakcie najbliższej edycji NARRACJI (przeniesionej na 2021 rok) zatytułowanej, nomen omen, Gdańsk 2080. Kongres Futurologiczny. Tak będzie w trakcie rozmów i debat, na które będziemy zapraszać znając główne tezy projektu badawczego realizowanego wspólnie z infuture.institute – mówi Aleksandra Szymańska, dyrektor Instytutu Kultury Miejskiej.
W listopadzie odbędzie się Sesja Radykalnego Śnienia o Mieście, w ramach której interdyscyplinarne zespoły wspólnie z mieszkańcami i mieszkankami Gdańska będą próbowały znaleźć rozwiązania dla strategicznych wyznań związanych z miastem.
Przyszłość przez pryzmat kart zmian
W ramach pracy nad scenariuszami przyszłości badacze zdefiniują najważniejsze wyzwania oraz czynniki zmian. W procesie powstaną m.in. Shift Cards – czyli karty zmian, przedstawiające fundamentalne zmiany lub sytuacje, których pojawienie się w wyraźny sposób wypłynie na miasta przyszłości. Karty mają za zadanie pomóc nam spojrzeć na przyszłość pod szerszym kontekstem, na który zwykle nie zwraca się uwagi w codziennym życiu czy pracy.
W czasie obecnego kryzysu związanego z pandemią koronawirusa wiele osób pyta mnie, po co prognozować przyszłość i to daleką, skoro nie wiadomo, co się wydarzy następnego dnia. Ale w prognozowaniu przyszłości, wbrew pozorom, nie chodzi o to, żeby przewidzieć dokładnie, co się wydarzy. Chodzi o to, aby zobaczyć pewne wersje przyszłości, scenariusze, kierunki rozwoju – po to, aby móc zareagować wcześniej. Tak naprawdę bowiem przyszłość zaczyna się dziś – zależy od naszych znajomości mechanizmów działania świata, technologii i społeczeństwa i podejmowanych na tej podstawie wyborów. Wierzę, że dzięki wiedzy, którą uda się nam zgromadzić podczas tego projektu – moje miasto Gdańsk – będzie prawdziwym miastem przyszłości. Nie tyle inteligentnym, ale przede wszystkim mądrym miastem. Miastem, które nie tylko skupia się na pewnych wycinkach rzeczywistości, ale miastem, które funkcjonuje na wielu poziomach jednocześnie, dba o relacje ludzi z innymi ludźmi, ludzi z przestrzenią i miejscem, ludzi z technologiami i ludzi ze środowiskiem. Mam nadzieję, że z wiedzy tej skorzystają też inne miasta, dzięki czemu nasz świat będzie stawał się lepszym miejscem – Natalia Hatalska, CEO infuture.institute.
Przed publikacją, która jest zaplanowana na 2021, proces będzie można śledzić w mediach społecznościowych Instytutu Kultury Miejskiej i infuture.institute, gdzie będą publikowane fragmenty rozmów czy scenariuszy.
Marta Bańka
Instytut Kultury Miejskiej
