To była całodzienna podróż dookoła świata. 11 godzin inspirujących historii i opowieści o ekstremalnych wyprawach w najdalsze zakątki globu. Za nami 22. Ogólnopolskie Spotkania Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów. Choć w tym roku Kolosy odbyły się w formie online, to emocji nie brakowało. Miłośnicy dalekich wojaży mogli z dowolnego miejsca obejrzeć i wysłuchać prelekcji oraz rozmów z ponad 20 podróżnikami z całej Polski. Nie zabrakło również gali wręczenia nagród. Statuetki Kolosów trafiły do podróżników, których wyprawy i dokonania okazały się najciekawsze i najlepsze. Wśród laureatów znaleźli się m.in. Joanna Pajkowska, Agnieszka Dziadek czy Adela Tarkowska i Krzysztof Józefowski.
Kolosy, czyli Ogólnopolskie Spotkania Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów rokrocznie przyciągały do Gdyni tłumy globtroterów i pasjonatów dalekich wypraw. Tym razem, ze względu na obostrzenia związane z trwającą pandemią koronawirusa, miłośnicy wojaży nie mogli się spotkać z ulubionymi podróżnikami twarzą w twarz. Mieli jednak możliwość wysłuchać ich opowieści podczas transmisji na żywo z Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego Gdyni. A to dlatego, że tegoroczna edycja odbyła się online.
Wydarzenie otworzyli: Janusz Janowski – organizator i pomysłodawca podróżniczych spotkań oraz wiceprezydent Gdyni Michał Guć, który przywitał gości i widzów. Apelował on też, żeby nie przestawać marzyć i planować swoje własne podróże.
– Kolosy to spotkania z niezwykłymi ludźmi, napawanie się opowieściami i widokami z różnych stron świata, ale to również marzenia. To możliwość posłuchania o cudzych podróżach i marzenia o planowaniu swoich. Uznaliśmy, że mimo pandemii nie możemy odbierać tej szansy miłośnikom podróży i podróżnikom. Dlatego w tym roku Kolosy odbywają się w formule online. Relacje, które można obejrzeć, to kolejne źródło marzeń. Wierzymy, że Ci, którzy uczestniczą w spotkaniu w takiej formie, będą myśleli o swoich podróżach oraz je planowali i – co ważne – wierzymy, że wkrótce znowu będzie można ruszyć w świat i odkrywać nowe zakątki – mówi Michał Guć, wiceprezydent Gdyni ds. innowacji.
W tegorocznych Kolosach uczestniczyło też mniej podróżników niż zazwyczaj. Do Gdyni zaproszeni zostali tylko wybrani prelegenci.
– Oczywiście te Kolosy nie będą pełne, bo mamy tylko jeden dzień. W związku z tym zaprosiliśmy osoby, które będą nagrodzone. Wszyscy dzisiejsi goście są laureatami. Na Kolosach wyjątkowe jest to, że łączą się różne formy eksploracji i podróżowania. Są ludzie, którzy po prostu po tym świecie błądzą, szukają innych kultur i mocnych wrażeń. Są też osoby, które podróż traktują jako rekord, próbują coś zrobić szybciej, lepiej niż inni. Jest także eksploracja jaskiń, to taka kategoria, która dotyka białych plam, jakie mamy jeszcze na naszym globie. One istnieją, ale prawdopodobnie tylko w jaskiniach, bo tam są jeszcze miejsca, do których człowiek nie dotarł – mówi Janusz Janowski, organizator i pomysłodawca Kolosów.
Podróżnicze opowieści
Mimo ograniczeń nie zabrakło wyjątkowych opowieści, filmów i ciekawych prezentacji. W programie było 12 prelekcji oraz 4 rozmowy, podczas których o swoich wyprawach opowiedziało ponad 20 podróżników.
Jako pierwszy o swojej wyprawie opowiedział Rafał Wierzbicki. To była podróż nie tylko w przestrzeni, ale i w czasie. Jesienią 2019 roku wyruszył on w samotną wędrówkę przez tajgę północnej Finlandii i Norwegii. Jego celem było przejście fińskiej dziczy Vatsari i dotarcie do norweskiego parku narodowego Pasvik. Potem Zenon Kondratowicz i Rajmund Kondratowicz zdradzili więcej na temat wyprawy eksploracyjnej w masyw Tennengebirge w Alpach Salzburskich, gdzie kontynuowali działalność w jaskiniach Jack Daniels i Środkowej. Następnie Dagmara, Dobrawa i Leszek Jureccy opowiedzieli o swojej – blisko czterdziestodniowej – rodzinnej podróży kajakami modułowymi po wodach archipelagu Raja Ampat we wschodniej Indonezji. Tuż po nich prelekcję wygłosiła Agnieszka Dziadek. Podróżniczka mówiła o tym, jak pokonała trzy najsłynniejsze amerykańskie szlaki długodystansowe i zdobyła The Triple Crown of Hiking.
W kolejnym bloku opowieścią uraczyli widzów Adela Tarkowska i Krzysztof Józefowski, którzy przejechali rowerami cały świat. Ich podróż trwała nieprzerwanie dziewięć i pół roku i była tym samym najprawdopodobniej najdłuższą polską wyprawą rowerową w historii. W sumie przemierzyli prawie 90 tysięcy kilometrów i odwiedzili 60 państw na wszystkich zamieszkanych kontynentach. Później stery rozmowy przejął Adam Grzegorzewski. Opowiedział on o wyprawie kajakowej przez Oleniok – jedną z ostatnich całkowicie dzikich rzek na Ziemi. Odbył ją wraz z Piotrem Opacianem, Grzegorzem Rózikiem oraz Damianem Wojciechowskim. Wyprawa miała na celu upamiętnienie dwóch ekspedycji Aleksandra Czekanowskiego z lat 1874 i 1875, podczas których zebrał on w dolinie Olenioka niezwykle cenne dane geologiczne i przyrodnicze. Następnie głos zabrał Marek Jędrzejczak. Przybliżył podziemny świat Picos de Europa – najwyższego pasma Gór Kantabryjskich, który zdobyli grotołazi ze Speleoklubu Wrocław. Później Beata Kościelska i Zbyszek Popowski mówili o rowerowej sztafecie dookoła świata – Bike Jamboree 2017-2019. To pierwsza w historii rowerowa sztafeta, której udało się zamknąć wokółziemską pętlę. Projekt był kontynuacją sztafetowej wyprawy przez Afrykę śladami Kazimierza Nowaka sprzed dziesięciu lat oraz rowerowej sztafety przez Europę i Azję zorganizowanej w 2015 roku przez Stowarzyszenia Afryka Nowaka i Fundację Światowe Jamboree.
Ostatnią część kolosowych prelekcji otworzył himalaista Leszek Cichy, którzy przypomniał, że minęło już 40 lat od polskiej wyprawy narodowej w Himalaje i zimowego zdobycia Everestu. Następnie Iwona Januszewska i Filip Sułkowski opowiedzieli o swojej przeprawie przez Atlantyk. Tuż po nich Łukasz Dudek – jeden z najlepszych polskich wspinaczy – opisał, jak pokonał trzystumetrową drogę Tortour w paśmie Hochschwab Gebirge w Austrii i tym samym dokonał najtrudniejszego polskiego samotnego przejścia klasycznie drogi wielowyciągowej. Cykl prelekcji zakończyła żeglarka Joanna Pajkowska, która opowiedziała o tym, jak samotnie opłynęła świat bez zawijania do portów. Na trasę wokółziemskiej podróży wyruszyła we wrześniu 2018 roku z Plymouth. W ciągu 216 dni żeglugi na dwunastometrowym jachcie Fanfan pokonała 29 tysięcy mil morskich. Dokonała tego jako pierwsza Polka.
– Czy było ciężko? To jest trudne pytanie. Było tak, jak ja się spodziewałam mniej więcej, bo oczywiście żegluję już od lat i to nie może być tylko niebieskie niebo i słoneczko. Są różne warunki, ale takie było wyzwanie. Miałam oczywiście wielką frajdę, a teraz satysfakcję, że się udało – mówi Joanna Pajkowska, żeglarka, która samotnie opłynęła świat bez zawijania do portów.
Kolosowe studio
Nowością było kolosowe studio. Odbywały się w nim wejścia na żywo, które umilały i wypełniały czas pomiędzy kolejnymi blokami prelekcji. Gospodarzem, który prowadził rozmowy, był Przemysław Kozłowski. Najpierw przepytał on członków kapituły Kolosów: Janusza Janowskiego, Leszka Cichego i Monikę Witkowską. Później na pytania odpowiadali podróżnicy: Ryszard Pawłowski, Anita Pogorzelska, Joanna Pajkowska oraz Adela Tarkowska i Krzysztof Józefowski.
Kolosy za rok 2019
Wieczorem przyszedł moment, na który wszyscy czekali. Odbyła się ceremonia wręczenia nagród dla podróżników, których wyprawy i dokonania okazały się najciekawsze i najlepsze. Tegoroczne Kolosy zostały przyznawane za podróżnicze osiągnięcia dokonane w 2019 roku. Laureatów wybrała kapituła Kolosów. Nagrody przyznano w pięciu równorzędnych kategoriach: podróże, żeglarstwo, alpinizm, eksploracja jaskiń oraz wyczyn roku. Wręczono też trofeum za całokształt osiągnięć. Super Kolos to honorowe wyróżnienie przyznawane za całokształt osiągnięć lub w uznaniu wybitnego historycznego dokonania zespołowego.
SUPER KOLOS
Super Kolosa 2019 za całokształt osiągnięć otrzymał:
Ryszard Pawłowski
To znakomity himalaista, zdobywca jedenastu ośmiotysięczników. Pięciokrotnie wspiął się na Mount Everest. Jest też jednym z najbardziej doświadczonych przewodników wysokościowych na świecie. Trzy lata temu wspiął się na Manaslu, a w styczniu tego roku zrobił kilka dróg w Patagonii. I nie zamierza rezygnować z kolejnych celów w Alpach czy na Alasce.
– Jestem zaszczycony i oczywiście niesamowicie się cieszę. Uważam, że to wyróżnienie – Super Kolos – jest również wyróżnieniem dla całego mojego środowiska, z którym chodziłem, bo nie każdy może tego Kolosa dostać. Akurat teraz trafiło na mnie. Muszę powiedzieć, że wciąż jestem aktywny. Wciąż wyjeżdżam w góry. W tym roku byłem już nawet kilkukrotnie, wtedy, kiedy się dało. Moja aktywność nie kończy się jednak tylko w górach. Gram w tenisa i w szachy. Może nie jestem mistrzem świata, ale bardzo mnie to cieszy – mówi Ryszard Pawłowski, himalaista, laureat Super Kolosa.
„PODRÓŻE”
Kolosa w kategorii „Podróże” otrzymali:
Adela Tarkowska i Krzysztof Józefowski
za otwartość na inne kultury i ludzi, niezwykłą empatię oraz wytrwałość w pokonywaniu trudności podczas trwającej prawie dziesięć lat rowerowej podróży przez sześć kontynentów – BikeTheWorld.
Wyróżnienia w tej kategorii trafiły do:
Rafała Wierzbickiego
za oryginalną próbę odbycia podróży w czasie oraz nadzwyczajną staranność w rekonstruowaniu ekwipunku traperskiego i podróżniczego z początków XX wieku.
Dagmary, Dobrawy i Leszka Jureckich
za przygotowanie i sprawne przeprowadzenie kajakowej podróży z dzieckiem w trudnym terenie archipelagu Raja Ampat w Indonezji oraz przekazywanie wartościowych wzorców młodemu pokoleniu.
„ALPINIZM”
W kategorii „Alpinizm” Kolosa nie przyznano.
Wyróżnienie w tej kategorii dostał:
Łukasz Dudek
za solowe przejście trzystumetrowej drogi „Tortour” w paśmie Hochschwabgebirge w Austrii.
„WYCZYN ROKU”
Kolosa w kategorii „Wyczyn roku” otrzymała:
Agnieszka Dziadek
za ukończenie trzyletniego projektu przejścia najsłynniejszych amerykańskich szlaków długodystansowych – Pacific Crest Trail Appalachian Trail oraz Continental Divide Trail i zdobycie tym samym „potrójnej korony” The Triple Crown of Hiking.
Wyróżnienia w tej kategorii powędrowały do:
Uczestników wyprawy Bike Jamboree 2017-2019
za realizację pierwszej w historii rowerowej sztafety dookoła świata – projektu wyjątkowego pod względem logistycznym, podróżniczym i społecznym. W wyprawie wzięło udział 167 osób.
Adama Grzegorzewskiego, Piotra Opaciana, Grzegorza Rózika i Damiana Wojciechowskiego
za kajakową wyprawę Oleniok 2019 śladami XIX-wiecznych ekspedycji Aleksandra Czekanowskiego.
„EKSPLORACJA JASKIŃ”
W kategorii „Eksploracja jaskiń” Kolosa nie przyznano.
Wyróżnienie w tej kategorii zdobyli:
Speleoclub Wrocław
za połączenie jaskiń w masywie zachodnim Picos de Europa w Górach Kantabryjskich, w wyniku którego powstał liczący ponad 12 km długości Sistema del Hou de la Canal Parda – Canalon de los Desvios.
Speleoklub Bobry z Żagania
za pogłębienie jaskini Środkowej w Tennengebirge w Alpach Salzburskich do poziomu -907 m.
„ŻEGLARSTWO”
Kolosa w kategorii „Żeglarstwo” otrzymała:
Joanna Pajkowska
za samotny rejs dookoła świata klasyczną trasą wokół trzech przylądków bez zawijania do portów, przygotowany własnymi siłami, bez udziału sponsorów.
Natomiast wyróżnienie dostał:
Filip Sułkowski
za rejs przez Atlantyk na samodzielnie zbudowanym, sześciometrowym jachcie żaglowym wyposażonym tylko w podstawowe instrumenty nawigacyjne.
Podczas ceremonii, poza Kolosami, wręczane są również inne wyjątkowe nagrody. Nagroda im. Andrzeja Zawady to wyróżnienie przyznawane młodym i odważnym podróżnikom. Ułatwia ona globtroterom realizację ich ambitnych eksploracyjnych celów. Obok prestiżu płynącego z otrzymania statuetki od cenionych podróżniczych autorytetów, z nagrodą wiąże się wymierna korzyść finansowa. Zwycięzca otrzymuje 15 tysięcy złotych wsparcia. To grant finansowy ufundowany przez prezydenta Gdyni Wojciecha Szczurka. Pieniądze przeznaczone są na sfinansowanie wymarzonej wyprawy. Jest też nagroda Wiecznie Młodzi. To wyróżnienie analogiczne do nagrody im. Zawady. Przyznawana jest podróżnikom po 65. roku życia. Laureat otrzymuje 15 tysięcy złotych na organizację wymarzonej wyprawy. Obie nagrody wręczyła wiceprezydent Gdyni Katarzyna Gruszecka-Spychała.
– Kolosy zawsze wiążą się z wielkimi emocjami i tak będzie i dziś. Te emocje w tym roku są trochę inne, bo spotykamy się z publicznością za pośrednictwem internetu, ale myślę, że to zupełnie nie zmienia oczekiwań na ujawnienie, kto zdobywa te nagrody i kto, dzięki nim oraz ich finansowemu wymiarowi, będzie miał bliżej do spełniania kolejnych marzeń – mówi Katarzyna Gruszecka-Spychała, wiceprezydent Gdyni ds. gospodarki.
Nagrodę im. Andrzeja Zawady otrzymał:
Krzysztof Story
na realizację przedsięwzięcia Projekt Tygrys, czyli wyprawy dokumentującej warunki, w jakich żyją dzikie tygrysy syberyjskie i malajskie.
– Nagroda im. Zawady jest przyznawana na projekt. W moim przypadku to reporterska podróż poświęcona tygrysom i temu, jak dzisiaj żyje ten gatunek, jak jest chroniony. I to jest przede wszystkim motywacja, bo jeśli kapituła przyznaje nagrodę imienia Zawady, to przyznaje też zaufanie. Obdarza zaufaniem człowieka, że zrobi ten projekt najlepiej, jak umie – mówi Krzysztof Story, podróżnik, laureat nagrody im. Andrzeja Zawady.
Nagrodę Wiecznie Młodzi otrzymała:
Anita Pogorzelska
na realizację projektu wyprawy do Indii, Bhutanu i Nepalu.
W tym roku po raz pierwszy przyznano też nagrodę im. Macieja Kuczyńskiego. To wyróżnienie dla autora lub autorki najciekawszej debiutanckiej książki o tematyce podróżniczej. Jej patronem jest Maciej Kuczyński, zmarły latem ubiegłego roku wieloletni członek kapituły Kolosów, wybitny speleolog i znakomity pisarz. Laureat nagrody, oprócz statuetki, otrzymuje również 5 tysięcy złotych.
Nagroda im. Macieja Kuczyńskiego powędrowała do:
Cezarego Borowego
za książkę „Spowiedź Hana Solo. Byłem przemytnikiem w Indiach”.
Natomiast Grand Prix wystawy FotoGlob otrzymał Jakub Rybicki za zdjęcie „Człowiek na drzewie”.
Tegoroczne 22. Ogólnopolskie Spotkania Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów zakończyły rozmowy z nagrodzonymi. Z Ryszardem Pawłowskim – laureatem Super Kolosa – rozmawiał znawca gór Piotr Drożdż. O swoich podróżniczych planach opowiedzieli: Krzysztof Story – zdobywca nagrody im. Andrzeja Zawady oraz Anita Pogorzelska, która otrzymała nagrodę Wiecznie Młodzi. Na koniec Piotr Tomza rozmawiał z Cezarym Borowym – laureatem nagrody im. Macieja Kuczyńskiego.
Transmisja z 22. Ogólnopolskich Spotkań Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów będzie dostępna na stronie gdynia.pl.
Magdalena Czernek
fot. Anna Rezulak
