Budowa mieszkań komunalnych i w TBS, remonty mieszkań, publiczna oferta najmu, lokale za remonty, mieszkania wspomagane i ze wsparciem, a także współpraca z organizacjami pozarządowymi – wszystko to składa się na politykę mieszkaniową Gdańska. – Ta polityka ma wiele aspektów, ale o jednym trzeba powiedzieć w sposób szczególny: bardzo mocno przestawiliśmy nasz sposób działania na pokazanie tego, że mieszkanie jest jednym z instrumentów polityki społecznej, który musi być właściwie dobrany do potrzeb konkretnej osoby – podkreśla prezydent Aleksandra Dulkiewicz.
– Na politykę mieszkaniową w Gdańsku składa się współpraca z organizacjami pozarządowymi, mieszkania wspomagane, program lokale za remont, publiczna oferta najmu, działania rewitalizacyjne (w tym także zmiana sposobu życia, aktywizacja zawodowa), remonty mieszkań wykonywane przez miejskie instytucje, takie jak Gdańskie Nieruchomości. To także budowa mieszkań komunalnych, w różnych formułach, w tym przez towarzystwa budownictwa społecznego – mówiła podczas konferencji Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. – Ta polityka ma wiele aspektów, ale o jednym trzeba powiedzieć w sposób szczególny: bardzo mocno przestawiliśmy nasz sposób działania na pokazanie tego, że mieszkanie jest jednym z instrumentów polityki społecznej, który musi być właściwie dobrany do potrzeb konkretnej osoby – podkreślała.
Budujemy nowe mieszkania, remontujemy te, które są w zasobach
W naszym mieście mamy blisko ćwierć miliona mieszkań, z czego 7% to mieszkania miejskie w różnych formach własności.
– Chcemy, by te 7 % były zarządzane przez miasto jako element całej polityki społecznej Gdańska. W pierwszej połowie kadencji zbudowano 364 mieszkania, a przez najbliższe lata ma ich powstać dwa razy więcej, bo 667. W każdej kadencji – takie jest założenie – ma zostać wybudowanych 1000 nowych mieszkań. Na remonty, rewitalizacja, modernizacja od 11. 2018 do 2020 przeznaczono 54, 3 mln zł. Za te środki wyremontowano oraz poddano modernizacji 420 budynków, w tym 51 budynki podłączono do miejskiej sieci ciepłowniczej – mówi prezydent Gdańska.
Jak zapowiada prezydent Dulkiewicz, w drugiej połowie kadencji miasto przeznaczy 31 milionów (oraz środki z zewnątrz, z programów i dopłat), by wyremontować aż 600 lokali. Warto przypomnieć, że często są to też obiekty historyczne, co oczywiście podnosi koszty remontów.
Programy mieszkaniowe
Poza standardową listą osób oczekujących na lokal socjalny czy lokal docelowy, Gdańsk uruchomił w 2019 roku i w 2020 roku 2 specjalne programy.
– W 2019 roku uruchomiliśmy program, który nazywał się Publiczna Oferta Najmu. Był to program, który umożliwiał osobom z listy najem socjalny, nawet jeżeli były to osoby oczekujące na dalszych pozycjach listy. Taki lokal otrzymało 136 rodzin. W 2020 roku, w związku z tym, że wiele osób deklarowało możliwość w remontu lokalu we własnym zakresie, uruchomiliśmy dwie edycję programu Lokal Za Remont. 49 rodzin pozyskało najem właśnie lokalu, wcześniej deklarując wykonanie część remontu w swoim zakresie – informował – mówił na konferencji Piotr Grzelak, zastępca prezydenta ds. zrównoważonego rozwoju.
W 2019 i 2020 roku, w ramach naboru wniosków do programu Dopłat do Czynszu zostało przyznanych 19 lokali przy ulicy Niecałej i ulicy Michny i 39 lokali przy ulicy Wróbla 23. W 2021 r. zmieniony został sposób kwalifikacji przyznawania lokalu komunalnego.Mówił o nim prezydent Grzelak
– Do tej pory realizowaliśmy listę zgodnie z kolejnością oczekiwania, to oczywiście jest istotny czynnik również w tegorocznej edycji, natomiast ważne jest dla nas to, by widzieć człowieka z wszystkimi wyzwaniami z jakimi musi się on zmierzyć. Bardzo często indywidualna sytuacja osoby, która oczekuję na mieszkanie się różni. We współpracy ze stroną społeczną przygotowaliśmy specjalne kryteria kwalifikacji. System kwalifikacji punktowej uwzględnia sytuację rodzinną, sytuację zdrowotną, promuje również aktywność zawodową. Chcemy, żeby mieszkanie stawało się bezpieczną przystanią do aktywności zawodowej. Pierwszeństwo w szerokim katalogu kryteriów mają seniorzy powyżej 75 roku życia, wychowankowie pieczy zastępczej, osoby z niepełnosprawnościami i osoby samotnie wychowujące dzieci. Opieramy to o system rocznych list. To jest kluczowa reforma, która z początkiem 2021 roku wchodzi w pełni w życie – mówił prezydent Grzelak.
Gdański program mieszkalnictwa społecznego
Gdański program mieszkalnictwa społecznego jest pierwszym tego typu programem w Polsce. Na jego powstanie złożyło się wiele lat pracy
i doświadczenia gdańskich placówek – zarówno samorządowych, jak i trzeciego sektora. W realizacji Programu uczestniczy obecnie 20 organizacji pozarządowych.
– Dzięki współpracy z organizacjami pozarządowymi, radnymi, jednostkami miejskimi, realizujemy politykę mieszkaniową jako element szerszej polityki społecznej. To w pełni realizacja naszego hasła miasta solidarności – tak rozumiemy w XXI wieku solidarność i w tym kierunku politykę mieszkaniową – jako element polityki społecznej – chcemy kontynuować – mówi prezydent Dulkiewicz.
Głównym celem programu jest zintegrowanie rozwiązań obszaru polityki mieszkaniowej z rozwiązaniami obszaru pomocy i integracji społecznej w kierunku deinstytucjonalizacji i indywidualizacji wsparcia osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.
W ramach programu współpracuje 19 niepowtarzających się podmiotów . Jedna organizacja prowadzi zazwyczaj więcej niż jeden projekt mieszkaniowy.
O swoich doświadczeniach opowiadała podczas konferencji Alina Kaszkiel-Suska prezes Fundacji Oparcia Społecznego Aleksandry FOSA oraz Danuta Wójcicka, reprezentująca Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Gdańsku. Organizacje te są zaangażowane w program mieszkalnictwa społecznego.
– Jesteśmy jedną z tych organizacji, które prowadzi zarówno mieszkania wspomagane jak i mieszkania ze wsparciem. W mieszkaniach wspomaganych zamieszkuje łącznie 19 dorosłych osób. Bardzo często są to młodzi ludzie, wchodzący w dorosłość, którym kryzys psychiczny nie pomaga swobodnie funkcjonować. Przy odpowiednim wsparciu najczęściej przechodzą do kolejnego etapu, czyli mieszkalnictwa rozproszonego, w którym mamy 20 mieszkań, w których mieszkają rodziny, w tym siedmioro dzieci. Charakterystyką mieszkań rozproszonych ze wsparciem jest to, że mieszczą się one w otwartej społeczności na osiedlach, w kamienicach. Tam wsparcie z naszej strony jest mniejsze, głownie polegające na monitoringu, czy dana osoba sobie radzi i dyskretnym wsparciu. Dzięki rotacyjności (średni czas pobytu w mieszkaniu wspomaganym do dwa lata), coraz większa grupa osób może stawać się samodzielnymi. Nie tylko pod względem mieszkaniowym, ale i życiowym: zdrowieć, pracować, mieć kontakty społeczne – opowiada prezes Alina Kaszkiel-Suska.
– Pierwszym miejscem, które powstało w 2007 roku był dom na ul. Dąbka. W trzykondygnacyjnym domu jest 17 mieszkań, na każdym piętrze są też przestrzenie wspólne. Mieszkają tam osoby od 30 do 70 roku życia. Osoby te są z różnym stopniem samodzielności, z niepełnosprawnością i z różną aktywnością dzienną. Tam też mieszczą się dwa mieszkania, w których odbywają się treningi mieszkaniowe, w których kolejne osoby z niepełnosprawnością przygotowywane są do samodzielnego życia. W tym miejscu też odbywa się usługa wytchnieniowa. W każdym z naszych miejsc wsparcia udzielają asystenci osoby niepełnosprawnej w ścisłej współpracy z psychologami oraz z innymi specjalistami, których dobieramy odpowiadając na bieżące potrzeby pojawiające się wśród mieszkańców. Pracujemy m.in. z fizjoterapeutą, z opiekunem medycznym, z logopedą i dietetykiem. W ramach zespołu mieszkań społecznych tworzymy warunki do tego, żeby osoba z niepełnosprawnością intelektualną mogła w maksymalny sposób rozwinąć samodzielność i realizować dorosłe życie w warunkach wspieranych – mówi Danuta Wójcicka.
Wspólne działania
Emilia Lodzińska z klub Koalicji Obywatelskiej podczas konferencji mówiła: – Jako klub Koalicji Obywatelskiej popieramy wszelkie działania prezentowane przez panią prezydent w zakresie polityki mieszkaniowej. Mamy także swoje pomysły, jak wspierać te działania w szeroko pojętym mieszkalnictwie oraz aktywizacji zawodowej i zdrowiu mieszkańców. Nie zamykamy się na nowe elementy, które możemy wdrażać. Będziemy także szukać nowych rozwiązań, które za dwa, trzy lata będziemy mogli państwu zaprezentować.
O plusach zmian mówił także radny Piotr Dzik – Zaproponowane rozwiązania uzyskały aprobatę radych. Wprowadzone zmiany kryteriów są sprawiedliwe i zadbają o najbardziej potrzebujących. Dzięki niemu na wsparcie mogą liczyć osoby powyżej 75 roku życia, samotne matki z dziećmi, wychowankowie pieczy zastępczej, niepełnosprawni. Myślę, ze wiele miast w Polsce może nam zazdrościć programu budowy, remontów i przyznawania mieszkań.
Olimpia Schneider
Urząd Miejski w Gdańsku
