Na najbliższą, czwartkową sesję Rady Miasta zostanie skierowana uchwała dotycząca restrukturyzacji zadłużenia komunalnego. O szczegółach, podczas konferencji prasowej, we wtorek 24 listopada, opowiadali Piotr Grzelak, zastępca prezydenta ds. zrównoważonego rozwoju, Przemysław Guzow, dyrektor Gdańskich Nieruchomości i Piotr Kryszewski, dyrektor Wydziału Gospodarki Komunalnej.
– Działamy konsekwentnie, by czynsze komunalne wpływały. Rokrocznie zwiększamy ściągalność czynszów: w 2016 roku było to 92,3 procent, a w 2019 roku było to 95 procent należności czynszowych, które powinny wpływać do Gdańskich Nieruchomości – mówił prezydent Grzelak. – Stosujemy wiele narzędzi, by czynsze komunalne wpływały i nie powstawały zaległości.
Formy wsparcia i dialogu z dłużnikami
Współpraca z mieszkankami i mieszkańcami Gdańska, którzy mają zadłużenie czynszowe opiera się na różnych programach pomocowych. Te osoby, które mają już zaległości w spłacie do Gdańskich Nieruchomości mogą otrzymać ulgi, proponowane są im też świadczenia wzajemne oraz nieodpłatna pomoc m.in. radców prawnych. – Staramy się w różny sposób pomóc osobom, które mają problem z wpłatami, a chcą temu zaradzić – dodał Piotr Grzelak.
– Kluczem w wyjściu z zadłużenia jest indywidualne wsparcie, indywidualne podejście do każdej rodziny. Dzięki temu jesteśmy w stanie znaleźć przyczynę problemów z płynnością finansową. Naszym celem jest zdławienie zaległości czynszowych w zarodku, czyli taka praca z najemcą, by one nie urastały powyżej 24 miesięcy – tłumaczył prezydent.
O szczegółach programów wsparcia dla osób zadłużonych opowiadał dyrektor Piotr Kryszewski. – Aby pomoc dłużnikom była skuteczna, musi się opierać na dialogu. W zeszłym roku pracownicy Gdańskich Nieruchomości podpisali ponad 800 porozumień na spłatę zadłużenia, na kwotę 16 milionów złotych. Z pomocy w formie odpracowywania długu skorzystało natomiast 56 rodzin. Wiemy, że proces wychodzenia z zadłużenia jest procesem długim i skomplikowanym. Wszystko odbywa się z pomocą pracowników socjalnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie, który prowadzi aktualnie 19 punktów nieodpłatnej pomocy prawnej. I tylko w roku 2019 z taj oferty skorzystało ponad 10 tysięcy rodzin.
Miasto od 2017 roku wraz organizacjami pozarządowymi realizuje Program bezpieczeństwa ekonomicznego i wsparcia osób zadłużonych, dzięki któremu można skorzystać z porad prawnych i usługi doradcy ekonomicznego. W ramach tego programu z pomocy skorzystały 654 rodziny – tłumaczył Kryszewski.
Struktura zadłużonych lokali mieszkalnych
Taka forma współpracy z mieszkańcami przynosi realne efekty. W roku 2012, 8854 najemców miało zaległości czynszowe poniżej 24 miesięcy, w tej chwili liczba ta zmalała do 4463. Ważne, aby te długi nie narastały, by nie przekroczyły możliwości spłaty zadłużenia. Taki dług, niejednokrotnie, staje się przyczyną wykluczenia
Koszty dla miasta z tytułu odzyskiwania zadłużenia
– Systematycznie wobec zadłużeń sprzed 2010 roku prowadzone są czynności windykacyjne i egzekucyjne. Oznacza to, że co roku na nowo ponosimy koszty o wartości średnio 15% tego zadłużenia tylko po to, żeby po raz kolejny stwierdzić, że są one nieściągalne. Ściągnięcie tych należności dostępnymi narzędziami jest niemożliwe. – mówił dyrektor Przemysław Guzow
Roczny koszt czynności egzekucyjnych wynosi pół miliona złotych. Realność ściągnięcia tych należności jest właściwie zerowa. Te środki zamiast na windykację można spożytkować m.in. na remont kolejnych lokali mieszkalnych.
– W uchwale zaproponowaliśmy rozwiązanie, które daje rożne możliwości, żeby pozbyć się długu, stanąć na nogi i być na bieżąco dobrym, solidnym najemcą. Chcemy aby dzięki tym rozwiązaniom nasi najemcy rozwiązywali także inne swoje problemy, bo problem z czynszem jest w tych przypadkach jednym z wielu – dodał dyrektor Guzow.
Restrukturyzacja zadłużenia obecnych użytkowników
Miasto proponuje mieszkankom i mieszkańcom 3 ścieżki współpracy. Pierwsza ścieżka dotyczy spłaty 60% zaległości przy jednorazowej spłacie 40% należności. Umorzenie 40% należności, po spłacie ratalnej 60% zadłużenia w następujących ratach: a) 24 raty, gdy 60% zadłużenia nie przekracza 10 tys. zł, b) 60 rat, gdy 60% zadłużenia wynosi od 10 do 50 tys. zł, c) 120 rat, gdy 60% zadłużenia przekracza 50 tys. zł. wobec gminy. Zwiększenie umorzenia do 50% w przypadku ukończenia „Edukacyjnego kursu wsparcia ekonomicznego”.
– Co istotne, również tutaj będzie możliwy do zastosowania dodatkowy mechanizm, którym będzie uczestnictwo w programie edukacji ekonomicznej. Dzięki temu po ukończeniu kursu wsparcia w zakresie zarządzania własnymi finansami, będzie można uzyskać dodatkowe 10% umorzenia należności czynszowych – mówił Przemysław Guzow. – Grupa, do której chcemy skierować naszą ofertę to jest ponad 3000 gdańskich rodzin, które zajmują komunalne lokale mieszkalne. Szacujemy, że co najmniej 10%, czyli około 300 gdańskich rodzin skorzysta z tej pomocy i będzie miało szansę, żeby wyjść na prostą i pozbyć się uciążliwego zadłużenia. Nasze działania nie będą polegały na tym, że będziemy siedzieć i czekać, żeby ktoś do nas przyszedł. Ze wszystkimi z tych osób będziemy się kontaktować i proponować jak najlepsze warunki na pozbycie się długów – tłumaczył dyrektor.
Grupa 3000 lokali daje blisko 170 mln zadłużenia. Jest to bardzo duża kwota, jednak istotą jest to, żeby dać tym osobom możliwość, i żeby dopasować ich możliwości finansowe również to tych spłat. Co istotne, uchwała dotyczyć będzie restrukturyzacji należności przekraczających 24 miesiące.
Efekty restrukturyzacji
– Korzyści dla miasta to urealnienie salda należności czynszowych na kwotę 32 milionów złotych. Poszukujemy także źródeł finansowania dodatkowych remontów, a szacujemy, że dzięki nowemu rozwiązaniu, nastąpi wpływ z tego tytułu blisko 10 milionów złotych. Nie bez znaczenia jest także ograniczenie kosztów dochodzenia roszczeń (600 tysięcy złotych w skali roku), co pozwoli nam zaoszczędzić blisko 3,6 miliona złotych.
Najważniejsze są jednak korzyści dla mieszkańców: to przede wszystkim odzyskanie stabilności finansowej przez 300 użytkowników lokali komunalnych. Bardzo zależy nam na tym, by „wyczyścić” sytuację zadłużenia najemców i jeszcze raz podpisać z nimi umowę, by mogli płacić bieżący czynsz.
To jest właśnie najważniejsze w uchwale, która będzie głosowana na listopadowej sesji. Liczymy, że znajdzie ona szerokie poparcie wśród radnych, także opozycji – podsumował konferencję prezydent Piotr Grzelak.
Joanna Bieganowska
Urząd Miejski w Gdańsku
