Gdańsk konsekwentnie realizuje projekty mające na celu poprawę retencji w mieście, co skutecznie może wpływać na ochronę przed skutkami ekstremalnych zjawisk meteorologicznych – nawalnych opadów deszczu czy długotrwałej suszy. Miasto otrzymało właśnie ponad 90 mln dofinansowania unijnego na 10 inwestycji przeciwpowodziowych.
Dzięki dofinansowaniu unijnemu w najbliższych latach powstaną nowe zbiorniki retencyjne i przepompownie. Nowa infrastruktura usprawni gromadzenie i odprowadzanie wód opadowych i zmniejszy ryzyko lokalnych podtopień. Pojemność nowych i modernizowanych obiektów małej retencji wyniesie ponad 137 m3. Prace obejmą zagospodarowanie prawie 8 ha w rejonie Potoku Oliwskiego, Potoku Strzyża i Potoku Kowalskiego.
Wśród dofinansowanych projektów są m.in.:
- Przebudowa potoku Kowalskiego wraz z budową zbiornika retencyjnego K2 na potoku Kowalskim w Gdańsku
- Adaptacja budynku przy ul. Kartuskiej 32/34 w Gdańsku na potrzeby „Gdańskiego Centrum Świadczeń” wraz z infrastrukturą techniczną i zagospodarowaniem terenu. Na terenie inwestycji zaprojektowano system kanalizacji deszczowej ze zbiornikiem retencyjnym o pojemności 100 m3 oraz małą retencję powierzchniową. Na obszarze znajdzie się także 10 ogrodów deszczowych
- Budowa kanalizacji deszczowej wraz ze szczelnym zbiornikiem retencyjno-odparowującym przy ul. Ostrzyckiej w Gdańsku
- Budowa przelewów awaryjnych ze zbiornika nr 2 na potoku Oliwskim w Gdańsku
- Przebudowa układu odwodnieniowego na terenie po byłych Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego (ZNTK) w Gdańsku
- Przebudowa zbiornika nr 11 na potoku Oliwskim – Kuźnia Wodna w Gdańsku
- Budowa pompowni Rudniki przy ul. Zawodzie w Gdańsku
- Przebudowa pompowni Płonia Mała
- Budowa kładki nad potokiem Oliwskim pomiędzy parkiem miejskim, a budynkiem przy ul. Pomorskiej
- Kanał Ulgi dla Potoku Strzyża – etap II
W ramach Funduszu Europejskiego na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko 2021-2027 (FEnIKS), miasto podpisało umowę o dofinansowanie na realizację 10 projektów mających na celu poprawę gospodarki wodami opadowymi. Całkowity koszt inwestycji przewidziany jest na 123,7 mln zł, z czego 92,8 mln zł pochodzi z dofinansowania Unii Europejskiej, a 30,9 mln zł stanowi wkład własny miasta.
– Od ponad 20 lat konsekwentnie realizujemy zadania związane z retencją. Wiele rzeczy zostało już wykonanych, ale wiele jeszcze przed nami. Obecnie zdolność retencji w mieście, czyli pomieszczenia nadmiernej ilości opadów, wynosi około 700 tys. m³, natomiast w Strategii Rozwoju Gdańska, w programach rozwoju, do roku 2030 chcemy, żeby ta pojemność retencyjna wyniosła milion metrów sześciennych – mówiła podczas briefingu Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. – Konsekwentnie pozyskujemy pieniądze na różne projekty. Nie tak dawno podpisaliśmy kolejną umowę na dofinansowanie z programu FEnIKS. Z tych środków zrealizujemy 10 projektów. Wśród nich jest m.in ważne dla wielu mieszkańców dzielnicy Strzyża i Wrzeszcz zadanie, czyli kolejny etap regulacji potoku Strzyża, ale także budowa kanału ulgi, bo to są miejsca, które potrzebują interwencji przy deszczach nawalnych.
– W ramach europejskiego programu Feniks mamy kilka znaczących dla miasta inwestycji – mówi Piotr Grzelak, zastępca prezydenta ds. zrównoważonego rozwoju i gospodarki. – Jedną z nich jest budowa kanału ulgi dla Potoku Strzyża. Przy okazji sytuacji powodziowych mieliśmy problem na zbiorniku przy Kuźni Wodnej w Oliwie. To też jest przebudowywane w ramach tego projektu. Wszyscy mamy świadomość, jak ważnym potokiem jest Potok Kowalski, który spływa w kierunku Raduni. Mamy kilka przedsięwzięć dotyczących tego potoku. Mamy też zbiornik K2 na Potoku Kowalskim i dwie pompownie na Olszynce i Płoniach.
Kwestie dotyczące retencji to zarówno duże inwestycje w nowe zbiorniki, przepompownie czy kanalizację deszczową, ale to też inwestycja w zieloną infrastrukturę, w tym w ogrody deszczowe.
– W Gdańsku staramy się kłaść nacisk na szeroko rozumianą edukację ekologiczną: od sortowania odpadów po kwestie związane chociażby z budową ogrodów deszczowych. Jest to projekt, który wyszedł z naszego miasta i rozpropagowujemy go w Polsce. Coraz więcej wspólnot mieszkaniowych i inwestorów prywatnych także rozumie, że takie, nawet małe działania, są potrzebne by z jednej strony przeciwdziałać skutkom powodzi i deszczów nawalnych, a z drugiej także przeciwdziałać suszy – dodała prezydent Dulkiewicz.
Konsekwentna polityka przeciwpowodziowa
– Polityka przeciwpowodziowa Gdańska i każdego odpowiedzialnego miasta odbywa się na 3 poziomach – przypomina Piotr Grzelak, zastępca prezydenta ds. zrównoważonego rozwoju i gospodarki. – Pierwszy poziom to przede wszystkim zatrzymanie wody w miejscu. Zmieniliśmy procedurę uzgadniania inwestycji w mieście i dzisiaj każdy inwestor, który buduje w Gdańsku, musi zachować na swoim terenie od 30 l na metr kwadratowy do nawet 120 l opadu na metr kwadratowy. Wszystkie nowe inwestycje są w ten sposób uzgadniane. Drugi poziom to jest to, o czym dzisiaj mówimy, czyli inwestycje w infrastrukturę przeciwpowodziową. Trzeci poziom to oczywiście zarządzanie kryzysowe, o czym przekonaliśmy się w ostatnim czasie na Dolnym Śląsku. Ważne, żeby te wszystkie elementy współgrały ze sobą.
Poza inwestycjami, które będą realizowane w ramach pozyskanych obecnie środków z FEnIKSA trwają też prace projektowe nad 11 zadaniami, których realizacja zaplanowana jest w najbliższej perspektywie.
Zadania w trakcie projektowania:
- Budowa zbiornika retencyjnego Wileńska II na potoku Królewskim,
- Budowa kanalizacji deszczowej w ul. Stromej w Gdańsku,
- Budowa zbiornika retencyjnego M-2 na Potoku Maćkowy wraz z zagospodarowaniem terenów zielonych,
- Przebudowa stawów na Potoku M2,
- Budowa ulic Turzycowej i Czermińskiego wraz z kanalizacją deszczową na odcinku od ul. Jabłoniowej do ronda im. 77 Pułku AK
- Przebudowa potoku Strzelniczka na odcinku od rzeki Strzelenki do zbiornika retencyjnego Strzelniczka II
- Przebudowa potoku Strzyża, na odcinku od skrzyżowania Alei Żołnierzy Wyklętych z ul. Chrzanowskiego do zbiornika Srebrzysko wraz z przebudową zbiornika
- Budowa pompowni wspomagającej przy ul. Swojskiej
- Budowa fragmentu ulicy Klonowicza wraz z budowa kanalizacji deszczowej
- Budowa chodnika wraz z poprawą stanu nawierzchni jezdni i budowa kanalizacji deszczowej w ul. Radiowej
- Budowa zbiornika nr 10 wraz z przebudową odcinka Potoku Oliwskiego do przekroju wlotowego do zbiornika nr 9
Trwające prace
Jednym z aktualnie realizowanych zadań dofinansowanych z UE jest budowa przelewów awaryjnych na Zbiorniku nr 2 Orłowska. Obok zbiornika znajduje się niecka, do której w razie wysokiego stanu wody zostanie ona odprowadzona. Takie działania powodują, że zwiększa się pojemność zbiornika.
– Ta inwestycja, rozpoczyna nową perspektywę unijną w ramach programu Fenix. Budujemy przelewy awaryjne, upraszczając – 2 rury, które tak naprawdę powiększą możliwość magazynowania wody przez ten zbiornik z 3000 m3 do 4300 m3, wykorzystując nieckę – mówił Krzysztof Małkowski, dyrektor DRMG. – Do tej pory nie była ona wykorzystywana w celach retencyjnych. W przypadku przepełnienia pierwszego zbiornika rury, w sposób bezpieczny, odprowadzą nadmiar wody do niecki, pozwalając uniknąć zalania okolicznych terenów. Roboty główne powinny zakończyć się do końca tego roku, natomiast procedury odbiorowe zakończymy w pierwszym kwartale 2025 roku.
Projekt wykonywany jest przez firmę POLEKO Budownictwo sp. z o.o. Całkowity koszt prac wynosi 732 090,13 zł brutto.
Dzięki tym kompleksowym działaniom Gdańsk staje się bardziej odporny na skutki zmian klimatycznych, co przyniesie długofalowe korzyści dla mieszkańców oraz lokalnej infrastruktury.
Joanna Bieganowska
Urząd Miejski w Gdańsku
fot. www.gdansk.pl
