Podczas pierwszego dnia Kongresu Zdrowe Miasta: Ludzie – Biznes – Środowisko, który odbył się w Warszawie ogłoszono wyniki tegorocznej edycji Indeksu Zdrowych Miast. Prezentuje on warunki życia w 66 polskich miastach na prawach powiatu, nagradzając te wyróżniające się w dwóch głównych oraz ośmiu mniejszych kategoriach. Miasto Gdańsk zdobyło podwójne trzecie miejsce: zostaliśmy wyróżnieni w ogólnym rankingu miast powyżej 300 tys. mieszkańców, a także w kategorii sektorowej „ludność i pokolenia”.
Indeks Zdrowych Miast to ogólnopolska inicjatywa, która przedstawia podejście miast do kwestii związanych nie tylko ze zdrowiem, ale ogólnie pojętym dobrostanem mieszkańców. Publikacja jest zbiorem informacji o podejmowanych przez lokalne samorządy inwestycjach i działaniach, które tworzą coraz bardziej zrównoważoną przestrzeń miejską.
– Jako społeczność Gdańska jesteśmy bardzo dumni, że znaleźliśmy się na podium Indeksu Zdrowych Miast. To wyróżnienie jest obiektywne naukowo i jest wynikiem oceny miejskich programów, działalności instytucji, przedsiębiorców, NGO, a także indywidualnych mieszkańców. Świadczy to o dużej witalności Gdańska. Jesteśmy miastem, które z jednej strony jest zdrowie, a z drugiej dba o zdrowie, mając dostęp do usług społecznych i komunalnych. Jesteśmy też miastem, które jest atrakcyjne dla tych, którzy chcą zakładać rodzinę i budować tu swoją przyszłość – mówi Monika Chabior, zastępczyni prezydent Gdańska ds. rozwoju społecznego i równego traktowania. – Wskaźniki nagrody są bardzo szerokie. Z Indeksu wynika, że Gdańsk jest miastem bardzo zrównoważonym. Aby być nagrodzonym w kategorii głównej, ważne jest także uzyskanie „wystarczającej” liczby punktów w kategoriach sektorowych.
Dzięki analizie, samorządy mogą zweryfikować wprowadzane przez siebie praktyki i zobaczyć ich realny wpływ na poziom jakości życia mieszkańców. Miasta zostały ocenione w ośmiu kategoriach: zdrowie, ludność, usługi komunalne i społeczne, edukacja, mieszkalnictwo, środowisko, infrastruktura i przestrzeń. Przyznano także nagrody w kategorii głównej w podziale na miasta poniżej 300 tys. mieszkańców i te powyżej tej liczby.
III miejsce w kategorii głównej
Wśród wielkich aglomeracji Gdańsk znalazł się na trzecim miejscu, ustępując tylko Warszawie (2. miejsce) oraz Poznaniowi (laureat). Wśród miast poniżej 300 tys. mieszkańców laur zwycięzcy przypadł Sopotowi. Na drugim miejscu uplasowała się Gdynia, a na trzecim Rzeszów.
– Zależy nam, by Indeks Zdrowych Miast był punktem odniesienia i inspiracją dla samorządów, mieszkańców i naukowców. Powstał po to, by zmieniać miasta, wspierać ich rozwój tak, by wszystkim nam żyło się w nich po prostu lepiej. Liczę, że dane jakie przywołujemy w raporcie będą swego rodzaju inspiracją dla władz samorządowych, jak i w którym kierunku warto się doskonalić, by zadbać o dobrostan mieszkańców – mówi Anna Rulkiewicz, inicjatorka Indeksu, członkini rady programowej Kongresu Zdrowe Miasta i prezeska Grupy LUX MED.
Gdańsk na podium w kategorii „ludność i pokolenia”
Podczas uroczystej gali, podano także liderów ośmiu kategorii sektorowych. Nasze miasto ponownie znalazło się wśród laureatów, zdobywając 3. miejsce w kategorii „ludność i pokolenia”. Drugie miejsce w tej kategorii zdobył Kraków, a pierwsze – Rzeszów. Gdańsk znalazł się także na liście dziesięciu najlepszych miast w obszarach zdrowia (8. pozycja) oraz edukacji (9. pozycja).
– Nagroda w kategorii ludność i pokolenia odnosi się bezpośrednio do tego, kim są mieszkańcy Gdańska i jak dbamy o siebie nawzajem. Ta kategoria dotyczy zdrowia, wielopokoleniowości, migracjach, polityki profilaktycznej i korzystania z oferty prozdrowotnej w mieście. Świadczy o tym, co jest siłą naszego miasta. O mieszkańcach, którzy chcą dbać o siebie, chcą tworzyć miasto współpracujące, szczęśliwe i aktywne – mówi Monika Chabior, zastępczyni prezydent Gdańska ds. rozwoju społecznego i równego traktowania. – To wielki zaszczyt. Z pewnością wykorzystamy indeks do przyjrzenia się sposobowi jak konstruujemy nasze cele i wskaźniki w programach rozwojowych i w naszych codziennych działaniach.
Obszar ludności analizuje zarówno procesy ludnościowe (migracje, starzenie się ludności w miastach, struktura płci), a także zawiera wskaźniki dotyczące przedwczesnych zgonów (niemowląt oraz osób w wieku poniżej 65 lat) oraz zgonów z powodu chorób cywilizacyjnych (choroby krążenia, nowotwory). Ta kategoria sektorowa pokazuje jak miasto radzi sobie z wyzwaniami związanymi ze stanem zdrowia ludności oraz bada, na ile miasto jest przyjazne dla swoich mieszkańców. Zauważa także zachodzące procesy demograficzne, które stanowią ważny kontekst prowadzenia polityki zdrowotnej w miastach.
– W obszarze ludność i pokolenia widoczne jest duże zróżnicowanie sytuacji w miastach, szczególnie w przypadku salda migracji (od odpływu ponad 8 mieszkańców na 1000 ludności do napływu ponad 4), a także zgonów niemowląt na 1000 urodzeń żywych (od 0 do 10). Mniejsze, ale nadal znaczące zróżnicowanie cechuje wskaźnik przedwczesnych zgonów (osób do 65 lat) oraz zgonów z powodu chorób układu krążenia – mówi dr hab. Agnieszka Chłoń-Domińczak, prof. SGH.
Nad przygotowaniem tegorocznej edycji Indeksu Zdrowych Miast pracował zespół ekspertów pod kierownictwem dr hab. Agnieszki Chłoń-Domińczak, Prorektorki ds. nauki Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Projekt tworzony jest przez Grupę LUX MED we współpracy ze Szkołą Główną Handlową w Warszawie, Fundacją Gospodarki i Administracji Publicznej i Open Eyes Economy Summit (OEES) i jego celem jest zbadanie i zaprezentowanie warunków życia w 66 polskich miastach na prawach powiatu.
Pełen raport Indeks Zdrowych Miast jest dostępny jest na stronie internetowej Luxmed.
Marcin Szeląg
Urząd Miejski w Gdańsku
fot. fb Zdrowie Miasta
