Tereny postoczniowe tętnią życiem. Strefę Społeczną opanowały organizacje pozarządowe, a na scenach trwają debaty i rozmowy o demokracji, wolności i społeczeństwie obywatelskim. Bogaty program obchodów zapewnia różnorodność tematów i form przekazu. Rozpoczęło się świętowanie 35. rocznicy częściowo wolnych wyborów z 1989 roku, które potrwa do 4 czerwca. Wiele wydarzeń transmitowanych jest na portalu gdansk.pl.
Święto Wolności i Praw Obywatelskich zainaugurowało podniesienie polskiej flagi na najwyższy w Gdańsku maszt. Wyjątkowej flagi, bowiem biało-czerwony patchwork, złożony z kilkuset skrawków materiału, stworzyli wspólnie w 2019 roku mieszkańcy metropolii, turyści, organizacje pozarządowe, przedstawiciele rad dzielnic, samorządowcy i imigranci. Od tego czasu co roku powiewa nad miastem z okazji obchodów rocznicy wyborów 4 czerwca.
W samo południe zainaugurowano także Strefę Społeczną, która znajduje się na Placu Porozumienia Gdańskiego.
– Cieszę się, że przyjęliście nasze zaproszenie do współpracy. Witam w Gdańsku niemal 200 organizacji pozarządowych z całego kraju, które działają w obszarach tak różnych, jak i my jesteśmy różni tutaj w Polsce. W najbliższych dniach będziemy rozmawiać o ważnych sprawach, które nurtują wiele obywatelek i obywateli. Dziękuję, że macie gotowość i otwartość do rozmowy, a to, że tu jesteście, świadczy o tym, że wam bardzo zależy – mówiła Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. – Pamiętajmy także, że za tydzień, 9 czerwca są wybory do Parlamentu Europejskiego. Europa także pojawia się w tematach wielu debat. Świętujmy, szanujmy się wzajemnie i uczmy się od siebie. Czerpiemy z doświadczeń naprawdę bardzo bogatej Polski, którą współtworzą różni ludzie i wy jesteście emanacją tego społeczeństwa obywatelskiego.
Już po raz piąty przestrzeń, która znajduje się Placu Porozumienia Gdańskiego opanowały organizacje pozarządowe. W ośmiu halach można spotkać niemal 200 organizacji z całej Polski zajmujących się m.in. edukacją, ekologią, kulturą, polityką, dziennikarstwem, zdrowiem i wszelkiego rodzaju wsparciem drugiego człowieka. W ramach Strefy funkcjonują także Scena Wolność i Scena Praw Obywatelskich, na których odbywają się spektakle, debaty i rozmowy z aktywistami oraz przedstawicielami nauki, mediów i polityki. Swoje debaty w czterech halach prowadzą także fundacje i stowarzyszenia współpracujące z Fundacją Gdańską przy tworzeniu Strefy Społecznej.
W uroczystym otwarciu Strefy społecznej wziął udział także Zbigniew Janas, działacz opozycji w PRL, bohater Sierpnia 80’, Piotr Stec, przewodniczący Rada Narodowego Instytutu Wolności, Monika Chabior, zastępczyni prezydent Gdańska oraz Piotr Perzyński, przedstawiciel Parlamentu Młodych RP, która to od sobotniego poranka obraduje w ECS.
Przemawiał także Jacek Bendykowski, prezes Fundacji Gdańskiej, współorganizator wydarzenia.
– To jest wielki zaszczyt, że po raz piąty obchodzimy w Gdańsku Święto Wolności i Praw Obywatelskich. Przez te 5 lat Polska się bardzo zmieniła. Mamy wolność, jesteśmy krajem, który stoi frontem do Zachodu i jest dumnym i równoprawnym członkiem wspólnoty europejskiej. I to bardzo pozytywna zmiana, w którą zaangażowane było społeczeństwo obywatelskie i wiele organizacji pozarządowych, za co bardzo dziękuję. Ale te 5 lat to również inna rzeczywistość. Po raz pierwszy od kilkudziesięciu lat zadajemy sobie w Polsce fundamentalne pytanie o bezpieczeństwo. Ja jednak wierzę, że to społeczeństwo obywatelskie, które nie dało sobie wydrzeć wolności, nie da sobie również wydrzeć bezpieczeństwa. Polska pozostanie krajem bezpiecznym, wolnych, uśmiechniętych i szczęśliwych ludzi współtworzących Europę – mówił Jacek Bendykowski, prezes Fundacji Gdańskiej.
W organizację Święta Wolności i Praw Obywatelskich zaangażowany jest także ECS.
– Rok temu w tym samym miejscu zainaugurowaliśmy kampanię „Nie śpij, bo Cię przegłosują” i udało się, osiągnęliśmy rekordową frekwencję wyborczą w naszym kraju. Jako społeczeństwo obywatelskie stworzyliśmy demokratyczną rewolucję. A teraz chcemy tę siłę wzmocnić. Chcemy się bawić, cieszyć i wymieniać doświadczeniami z całej Polski. Ale czasy są dramatyczne. Mamy świadomość, że nasza demokracja jest ważną częścią Europy i trzeba o niej rozmawiać– mówił Basil Kerski, dyrektor ECS.
Tegoroczna Strefa Społeczna jest dwa razy większa niż w zeszłym roku. Na jej terenie jest także Strefa dla Dzieci a w niej m.in. dmuchańce, giga gry, jenga, malowanie twarzy, bitwa morska oraz inne gry i zabawy prowadzone przez animatorów. Na odwiedzających czekają również food trucki, strefa relaksu, pokazy kowalstwa i wiele atrakcji przygotowanych przez trzeci sektor i organizatorów.
W sobotę, 1 czerwca Strefę społeczną można odwiedzać do godz. 21.00, w niedzielę przestrzeń będzie otwarta do godz. 16.00. Szczegółowe opisy planowanych wydarzeń można znaleźć na stronie www.4czerwca.gdansk.pl.
Wydarzenia w ECS
Od sobotniego poranka trwają także subiektywne spacery po wstawie stałej Europejskiego Centrum Solidarności. Wystawę stałą można zwiedzać z dawnymi opozycjonistami w roli przewodników. Każdy spacer jest inny, bo jego trasę i dynamikę wyznaczają wspomnienia sprzed lat. Dlatego nazywane są subiektywnymi. Spacery będą odbywały się także w niedzielę, 2 czerwca o godz. 11.00, 13.00, 15.00 i 17.00 (spacer w języku ukraińskim).
Partnerstwo w nowych czasach
Co musi się zmienić w relacjach organizacji społecznych – samorząd? Jak idea wzajemnej współpracy, opartej na zasadach solidarności, niezależności i partnerstwa sprawdza się w praktyce? To pytania, które staną podczas debaty: Samorząd i organizacje społeczne. Partnerstwo wobec nowych wyzwań, która odbędzie się 2 czerwca, godz. 12.00 w ogrodzie zimowym ECS. Wstęp jest wolny.
Oblicza nowej Europy i czasy przełomów
Na forum Europa z widokiem na przyszłość przybędą bohaterowie i kreatorzy zmian, reprezentujący różne generacje, dyscypliny i perspektywy. To już dziesiąta, jubileuszowa edycja tego międzynarodowego projektu, który odbędzie się w dniach 3-4 czerwca w różnych przestrzeniach ECS. W tym roku oś rozważań wyznaczą rocznice wydarzeń sprzed 35 lat – obrady Okrągłego Stołu, częściowo wolne wybory w Polsce i krwawe stłumienie pokojowej rewolucji w Chinach. Dwudniowe forum otworzy debata „Oblicza nowej Europy”,
Promocyjna cena biletów
Z okazji Święta Wolności i Praw Obywatelskich w dniach 1–4 czerwca bilety na wystawę stałą ECS, wystawę STOCZNIA kosztują tylko 10 zł (zwiedzanie indywidualne z audioprzewodnikiem, spacery subiektywne i spacery przewodnickie również w promocji). Szczegółowe informacje o spacerach i biletach dostępne są na stronie Europejskiego Centrum Solidarności.
Narodziny demokracji
Kulminacyjnym punktem obchodów będzie upamiętnienie narodzin polskiej demokracji, które odbędzie się we wtorek, 4 czerwca o godz. 12.00 na Placu Solidarności. W uroczystości wezmą udział uczestnicy wydarzeń historycznych oraz przedstawiciele władz państwa, parlamentu i samorządu z Lechem Wałęsą, prezydentem RP na czele. We wspólnotowym rytuale zostaną upamiętnieni ci, którzy są autorkami i autorami polskiej demokracji.
Podsumowaniem Święta Wolności i Praw Obywatelskich będzie debata Czasy przełomów 1989–2024 | Polska – Europa – świat, zaplanowana w ogrodzie zimowym ECS na 4 czerwca o godz. 19.30.
Na zakończenie cyklu wydarzeń, we wtorek, 4 czerwca w 100czni odbędzie się koncert Mery Spolsky.
Święto Wolności i Praw Obywatelskich
Święto Wolności i Praw Obywatelskich obchodzone jest dla uczczenia rocznicy wyborów parlamentarnych w 1989 roku, które były pierwszymi częściowo wolnymi wyborami od czasów II wojny światowej. Wówczas Komitet Obywatelski „Solidarność” zdobył 99 miejsc w Senacie (na 100 możliwych) i wszystkie 161 mandatów w Sejmie. Wtedy narodziła się polska demokracja. Tamte wybory zapoczątkowały proces transformacji ustrojowej kraju z systemu komunistycznego do demokracji parlamentarnej.
Marta Formella
Urząd Miejski w Gdańsku
