Czy kiedyś wyobrażałeś sobie miasto przyszłości? Miasta tak zaplanowanego, aby mieszkańcy, bez konieczności korzystania z prywatnego samochodu mogli w ciągu 15. minut dostać się do lekarza, marketu, kina czy szkoły. Te rzeczy już się dzieją. Gdynia wyrasta na lidera tego typu innowacji.
Koncepcja miasta 15-minutowego to nowatorskie podejście do planowania urbanistycznego mającego na celu stworzenie przestrzeni miejskiej zapewniającej mieszkańcom łatwy i szybki dostęp do niezbędnych usług i atrakcji. Idea ta została zapoczątkowana przez Carlosa Morena, francuskiego urbanistę związanego z kwestiami zrównoważonego rozwoju. Jego ideą jest dążenie do zaspokojenia podstawowych potrzeb mieszkańców w ciągu 15 minut od ich miejsca zamieszkania, bez konieczności korzystania z samochodu.
W praktyce oznacza to takie zaprojektowanie miasta, aby miało ono odpowiednią infrastrukturę, która umożliwia mieszkańcom dotarcie do sklepów, szkół, placów zabaw czy miejsc pracy w krótkim czasie i bez konieczności korzystania z prywatnych środków transportu. Jest to również odpowiedź na problem zanieczyszczenia powietrza i korków komunikacyjnych, które są coraz większym wyzwaniem dla współczesnych miast. A zatem, są to rozwiązanie proekologiczne, których celem jest „ograniczenie śladu węglowego”.
Koncept ten szybko zyskuje na popularności wśród urbanistów i ekspertów planowania przestrzennego, którzy dostrzegają w nim potencjał do stworzenia przyjaznych i zrównoważonych miast. Coraz więcej samorządów lokalnych zaczyna uwzględniać ten sposób myślenia przy planowaniu przestrzeni miejskiej i podejmowaniu decyzji dotyczących inwestycji.
W pierwszy dzień wiosny odbyła się wideokonferencja, zorganizowana przez wydawnictwo Gazeta Prawna. Temat konferencji dotyczył „korzyści jakie przynosi
mieszkańcom koncepcja miasta15. minutowego oraz jaka jest przyszłość tej idei?”.
W rozmowie uczestniczyli: Magdalena Milert z Klubu Jagiellońskiego, dr hab. Robert Tomanek, reprezentujący Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, dr Ewa Wolniewicz – Warska, ekspert BCC ds. inteligentnych systemów transportowych i elektromobilności oraz arch. Iwona Markešić, Dyrektor Biura Planowania Przestrzennego Miasta Gdyni.
– Należy patrzeć na tą koncepcję znacznie szerzej. To nie tylko skracanie czasu i dystansu z punktu A do punktu B, ale generalnie podnoszenie jakości życia mieszkańców. Tworzenie zrównoważonych przestrzeni, czy stwarzanie możliwości nawiązywania relacji społecznych – podkreśliła w swojej wypowiedzi Iwona Markešić, Dyrektor Biura Planowania Przestrzennego Miasta Gdyni.
Jak zauważa dr hab. Robert Tomanek z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
– Chodzi w tej idei o poprawienie życia mieszkańców, a nie o ich zamknięcie w jakiejś enklawie. Nie oznacza to pozbawienia prawa do korzystania z transportu, czy własnego samochodu. Chodzi o racjonalne planowanie miast i zrównoważone korzystanie z dostępnych dóbr –
Ważne jest, aby tworzyć przyjazne przestrzenie dla mieszkańców, pełne zieleni, obiektów małej architektury, rozbudowywać place zabaw czy budować nowe ścieżki rowerowe wokół osiedli w danej dzielnicy. Dzięki temu, wiele osób będzie chciało mieć swój własny wkład w pozytywne zmiany w swoim najbliższym otoczeniu. Nie można też zapominać o osobach ze szczególnymi potrzebami. Podczas projektowania przestrzeni publicznej trzeba stosować rozwiązania zapewniające dostępność, w szczególności tym osobom.
Jak dodaje dr hab. Robert Tomanek – Gdynia w chwili obecnej jest liderem w Polsce jeśli chodzi o dekarbonizację –
Wyjaśnijmy, że dekarbonizacja ma na celu „ograniczenie lub całkowite wykluczenie produkcji CO2 – dotyczy to głównie emisji gazów powstających poprzez intensywną eksploatację paliw kopalnych”.
Można w tym miejscu nawiązać do licznych projektów, które Gdynia realizuje. Skupię się jednak na tych najważniejszych związanych choćby z promowaniem elektromobilności. Nowe autobusy elektryczne, trolejbusy oraz coraz to więcej punktów ładowania samochodów osobowych na terenie miasta mają ogromny wpływ na środowisko naturalne.
Jak widać, zagadnienia te, są ze sobą nierozerwalne i dotykają wielu dziedzin naszego życia.
Czy miasto 15-minutowe stanie się rzeczywistością w najbliższych latach?
Trudno powiedzieć, jednak warto rozważyć tę koncepcję jako możliwe rozwiązanie problemów związanych z urbanizacją i jakością życia mieszkańców. W końcu, kto by nie chciał mieć wszystkiego, czego potrzebuje, na wyciągnięcie ręki?
Całość wideokonferencji poniżej:
Michał Sałata
UM Gdynia
