Jaki będzie Gdańsk w 2030 roku? Co do tego czasu zmieni się w mieście? Jakie są priorytety działań? Zakończyły się prace nad dokumentem Strategii Rozwoju Miasta, a radni przyjęli Programy Rozwoju 2030. To one wyznaczają kierunki, w których miasto chce podążać w najbliższych latach.
Wypracowane Programy Rozwoju pozwolą wdrożyć zaktualizowaną Strategię Gdańsk 2030 Plus. Dzięki nim opracowane zostały cele, które miasto planuje osiągnąć do 2030 r. Gdańsk Programy Rozwoju 2030 wyznaczają kierunki działań, które w najbliższych latach posłużą realizacji czterech celów strategicznych: Zielone Miasto, Wspólne Miasto, Dostępne Miasto i Innowacyjne Miasto. Bardziej szczegółowo niż Strategia opisują oczekiwane rezultaty i sposoby ich osiągania. Wskazują również planowane nakłady finansowe oraz sposób pomiaru uzyskanych efektów.
Prace nad Programami Rozwoju zainicjowane zostały w momencie przyjęcia zaktualizowanej Strategii Rozwoju Miasta w 2022 r. Rozpoczęto wówczas proces spotkań i warsztatów, w których wzięły udział mieszkanki i mieszkańcy Gdańska, specjaliści, organizacje społeczne i partnerzy gospodarczy. W procesie tym sformułowano również oczekiwane rezultaty planowanych działań oraz wskaźniki do ich monitorowania.
– To ważny moment. Po prawie roku spotkań przedkładamy Radzie Miasta Programy Rozwoju. To dokument, który jest swoistym rozkładem jazdy do strategii Miasta Gdańska 2030 plus – mówi Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. – Każdy z czterech programów ma swojego opiekuna w postaci zastępców prezydenta naszego miasta. Wiosną i jesienią ubiegłego roku przeprowadziliśmy szereg rozmów, konsultacji i dyskusji, w których wzięło udział około 5000 osób. Wypełniana była ankieta internetowa, w której wypisane były konkretne przedsięwzięcia, zarówno te inwestycyjne, jak i społeczne, możliwe było także dopisywanie wątków, na które mieszkańcy naszego miasta chcieliby zwrócić uwagę. W tej ankiecie wzięło udział prawie 4000 osób. Spotykaliśmy się z różnymi organizacjami pozarządowymi i grupami branżowymi m.in. zajmującymi się organizacją czasu wolnego, przemysłem portowo-stoczniowym, przemysłem IT czy z obszarem szeroko rozumianego zdrowia i spraw społecznych. Wydaje się, że żaden dokument w naszym mieście nie był jeszcze tak szeroko skonsultowany i można dzisiaj śmiało powiedzieć, że powstał w szerokiej współpracy z mieszkańcami i mieszkankami naszego miasta.
Najważniejszymi działaniami podczas przygotowania dokumentu były:
- Opracowanie diagnoz tematycznych, na podstawie których możliwe było sformułowanie kluczowych wyzwań rozwojowych miasta, które mają swoje odzwierciedlenie w dokumencie;
- I etap partycypacyjny, podczas którego przeprowadzono cykl warsztatów pt. „Jaki ma być Gdańsk w 2030” oraz badanie ankietowe nt. priorytetowych inwestycji w mieście do 2030 r., w którym udział wzięło ponad 3,6 tys. mieszkańców;
- Stworzenie projektu dokumentu Gdańsk Programy Rozwoju 2030;
- II etap partycypacyjny, obejmujący konsultacje społeczne. Brali w nich udział mieszkańcy Gdańska i interesariusze, którzy zgłosili łącznie 154 uwagi. Większość z nich została uwzględniona w dokumencie.
Innowacyjne Miasto
Program koncentruje się głównie na budowaniu atrakcyjnej i innowacyjnej gospodarki poprzez efektywny rynek pracy, dostępne przestrzenie publiczne, bogatą ofertę kulturalną, ochronę dziedzictwa oraz zrównoważoną turystykę i różnorodną ofertę czasu wolnego.
– Konkretne cele, które sobie stawiamy, będą realizowane poprzez przedsięwzięcia również o charakterze inwestycyjnym. Wypracowaliśmy je jako wspólnota i do wypełnienia ich zgodnie z wolą współpracujących z nami mieszkańców miasta będziemy dążyć – mówi Piotr Grzelak, zastępca prezydenta ds. zrównoważonego rozwoju i inwestycji. – Stąd taka kluczowa rola Komitetu Sterującego Programów Rozwoju. Innowacyjne Miasto można zamiennie nazywać atrakcyjnym miastem, bo w tym programie chodzi przede wszystkim o to, żeby Gdańsk był atrakcyjny dla przybywających do niego ludzi, przyciągał nowych mieszkańców, a dotychczasowi mieszkańcy mieli szansę na godne i dobre jakościowo życie. Przypomnę, że Gdańsk w tej chwili zajął czwarte miejsce, według Eurobarometru, pod względem jakości życia pośród wszystkich miast w Unii Europejskiej. Program Innowacyjne Miasto pozwoli nam pracować właśnie nad podnoszeniem atrakcyjności.
Co zmieni się w mieście do 2030 roku:
- 20 tys. nowych miejsc pracy w sektorze nowoczesnych usług oraz produkcji
- 14 tys. osób, które skorzystały z programów rozwijających kompetencje przedsiębiorcze
- 40 nowych, przebudowanych, wyremontowanych lub odnowionych przestrzeni publicznych
- 22 nowe lub zmodernizowane obiekty kulturalne
- ponad dwukrotne zwiększenie liczby aktywnych użytkowników Karty Turysty
Dostępne Miasto
Obejmuje tematykę związaną z zapewnieniem mieszkankom i mieszkańcom poczucia bezpieczeństwa, podnoszeniem jakości ich życia w zakresie transportu i mobilności oraz energetyki i cyfryzacji.
– Program operacyjny, którym ja kieruje, koncentruje się przede wszystkim na aspektach mobilności, transportu, bezpieczeństwa, ale także kwestiach związanych z cyfryzacją czy ze zmianami związanymi z energetyką z odnawialnymi źródłami energii – mówi Piotr Borawski, zastępca prezydenta ds. przedsiębiorczości i ochrony klimatu. – Część związana z samowystarczalnością energetyczną będzie konsumowała najwięcej środków inwestycyjnych, ale jest to także związane z nowym budżetem Unii Europejskiej, w którym właśnie na tego typu cele będą przeznaczane największe środki. Będziemy dążyć do tego, żeby miasto do 2030 roku było samowystarczalne energetycznie. Dzisiaj około 40% usług naszego miasta można załatwić całkowicie online, cyfrowo i bez potrzeby przychodzenia do urzędu. Mamy taką ambicję, aby w ciągu najbliższych lat ten wskaźnik zwiększyć do 85%.
Co zmieni się w mieście do 2030 roku:
- 175 km wybudowanych, zmodernizowanych i wyremontowanych ciągów pieszych
- 4 tys. nowych i zmodernizowanych miejsc postojowych dla rowerów
- 47 km wybudowanej i zmodernizowanej infrastruktury transportu publicznego
- 50% autobusów zeroemisyjnych
- 0 ofiar śmiertelnych w wypadkach drogowych
- 100 miejskich instalacji odnawialnych źródeł energii
- 5 tys. zlikwidowanych „kopciuchów”
- 85% usług miasta dostępnych w formie cyfrowej
Wspólne miasto
Koncentruje się na aspektach związanych z uczeniem się i aktywnością mieszkanek i mieszkańców oraz wsparciem społecznym i zapobieganiem depopulacji.
– Gdańsk jest miastem rozwijającym się, a długie i niezależne życie mieszkańców to cel naszej strategii – mówi Monika Chabior, zastępczyni prezydenta ds. rozwoju społecznego i równego traktowania. – Zależy nam na zwiększeniu dostępności miejsc żłobkowych, a także by przedszkola były blisko miejsc zamieszkania czy pracy rodziców. Chcemy również zwiększać dostępność szkół podstawowych i ponadpodstawowych, zwłaszcza w dzielnicach, które mocno się rozwijają. Pragniemy zwiększać podaż różnego rodzaju kursów zawodowych tak, aby edukacja mogła odbywać się przez całe życie. Musimy pamiętać też o kompetencjach przyszłości, a bardzo istotne są osoby dorosłe, które tworzą wspólnoty pomagające i troszczące się o swoich członków i członkinie, a także wsparcie osób z niepełnosprawnościami. Będziemy również remontować mieszkania socjalne i komunalne oraz współpracować z TBS w celu budowy nowych mieszkań.
Co zmieni się w Gdańsku do 2030 roku:
- 500 tys. mieszkańców Gdańska
- 30% więcej miejsc w żłobkach
- zwiększenie dostępności miejsc w przedszkolach, do 90% w tych pierwszego wyboru
- 65% mieszkańców aktywnych fizycznie
- 45 tys. osób korzystających z centrów aktywności lokalnej
- 1100 nowych mieszkań miejskich
- 1200 wyremontowanych mieszkań i lokali miejskich
Zielone Miasto
Odnosi się do zapewniania mieszkankom i mieszkańcom bezpieczeństwa w wymiarze środowiskowym oraz odpowiedzialnego i zrównoważonego rozwoju miasta z poszanowaniem przyrody.
– Program Zielone Miasto jest to opowieść o bezpieczeństwie mieszkańców w aspekcie środowiskowym. To też opowieść o tym, że miasto powinno się rozwijać, ale w sposób odpowiedzialny i zrównoważony, z poszanowaniem walorów przyrodniczych – mówi Piotr Kryszewski, zastępca prezydenta ds. usług komunalnych, opiekun programu. – To program niezwykle ważny, bo sami mieszkańcy wskazywali właśnie te priorytety czy kierunki rozwoju. Wskazywali na potrzebę bliskości terenów zielonych. I tak właśnie chcemy działać do 2030 roku i o tym też mówią przyjęte wskaźniki.
Co zmieni się w Gdańsku do 2030 roku:
- 12 nowych użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo–krajobrazowych
- 100 ha nowych parków i zielonych skwerów
- 50 tys. nowych drzew
- zwiększenie pojemności zbiorników retencyjnych i zieleni retencyjnej o 1/3
- 60% odpadów wykorzystywanych ponownie i poddanych recyklingowi (obecnie 25%)
- 2 razy mniejsze stężenie pyłów PM10 w powietrzu
- prawie 50% więcej uczniów objętych edukacją ekologiczną
Rola Rady Miasta Gdańska w przygotowaniu Programów Rozwoju
Radni Miasta Gdańska mieli aktywny wpływ na powstanie strategii i programów rozwojowych, a powstawanie dokumentu zajęło ponad rok.
– Dokumenty, które często przedstawiamy bywają zbyt obszerne, zawierają za dużo ogólników, a czasem za dużo szczegółów, co powoduje, ze mogą być trudne w odbiorze. Mogę jednak zapewnić, że z punktu widzenia zarządzania miastem są to niezwykle ważne i strategiczne dokumenty – mówi Agnieszka Owczarczak, przewodnicząca Rady Miasta Gdańska.- Wszystkie zapisy, które znajdują się w projekcie uchwały są zapisami, z którymi kolejne uchwały muszą być zgodne. Głównie te dotyczące kwestii szczegółowych, np. przekazujące środki finansowe na realizację poszczególnych zapisów z Programów Rozwojowych. Dla mnie szczególnie istotny jest udział mieszkańców i mieszkanek miasta w procesie powstawania programów. Ich udział pokazuje, że każdy może mieć wpływ na to, jak będzie rozwijała się jakość życia w mieście jeżeli tylko chce się zaangażować.
Wdrażanie Programów Rozwoju
Programy Rozwoju służą wdrażaniu Strategii Rozwoju Miasta Gdańsk 2030 Plus, dlatego ewaluacja obu tych dokumentów będzie powiązana i wykonywana równocześnie. Podsumowanie działań związanych z realizacją Programów Rozwoju będzie prezentowane w corocznym raporcie o stanie miasta. Raport ten będzie zawierał opis stanu realizacji poszczególnych celów strategicznych oraz celów szczegółowych wyznaczonych w programach.
– Po co my to robimy? Kiedy sięgamy po środki zewnętrzne, po środki unijne, bardzo często, jeśli nie zawsze, wymogiem jest to czy dane działanie jest ujęte w dokumencie rozwojowym, strategicznym miasta. Co więcej, na grudniowej Sesji Rady Miasta, kiedy wysoka rada przyjmowała budżet na 2024 rok oraz wieloletnią prognozę finansową do roku 2050, zostały zabezpieczone limity finansowe na 1,5 miliarda złotych w najbliższej perspektywie do 2030. To oczywiście nie wystarczy, ale daje nam możliwość, aby sięgać także po środki zewnętrzne, by te programy zrealizować – dodała Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.
Raporty, wyniki badań i analiz zjawisk oraz uwarunkowań wpływających na rozwój miasta, a także bieżące informacje związane z realizacją Strategii i Programów Rozwoju będą także na bieżąco zamieszczane na stronie poświęconej Strategii Miasta.
Paulina Chełmińska
Urząd Miejski w Gdańsku
fot. www.gdansk.pl
