Rada Miasta Gdańska podjęła uchwały, zgodnie z którymi przyjęto Gdański Program Wspierania Rodziny i Rozwoju Pieczy Zastępczej na lata 2024 – 2026, a także Program w zakresie prewencji i wczesnego wykrywania chorób cywilizacyjnych u dzieci i młodzieży „6-10-14 dla Zdrowia”. Radni zadeklarowali także wolę przystąpienia Gminy Miasta Gdańska do Globalnej Sieci Miast i Gmin Przyjaznych Starzeniu przy Światowej Organizacji Zdrowia.
GPWRiRPZ, a także Program „6-10-14 dla Zdrowia” związane są z realizacją wcześniejszych programów. Miasto Gdańsk dalej angażuje się także w aktywną politykę senioralną, przystępując do Globalnej Sieci Miast i Gmin Przyjaznych Starzeniu przy WHO.
Gdański Program Wspierania Rodziny i Rozwoju Pieczy Zastępczej na lata 2024 – 2026
Gdański Program Wspierania Rodziny i Rozwoju Pieczy Zastępczej na najbliższe dwa lata został przygotowany m.in. w oparciu o doświadczenia wynikające z realizacji poprzednich, tematycznych Programów oraz o przeprowadzone badania, w tym ewaluacyjne, dotyczące wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej.
Podstawowym założeniem przyjętego GPWRiRPZ na lata 2024 – 2026 jest utworzenie spójnego systemu wsparcia dzieci i rodzin, przeżywających trudności w wypełnianiu swoich funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Wszystko po to, by przywrócić im zdolności do funkcjonowania, poprzez m.in. wzmocnienie roli oraz potencjału rodziny. Program zakłada też zapewnienie odpowiedniego do potrzeb dziecka, wsparcia w ramach pieczy zastępczej. Proponowane działania koncentrują się m.in. na udzielaniu kompleksowej pomocy rodzinom doświadczającym trudności i kryzysów. Ważne jest też wzmacnianie reintegracji rodzin. Program przewiduje także rozwój rodzinnych form pieczy zastępczej (dot. rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka) oraz realizację standardu wychowania w instytucjonalnych formach pieczy zastępczej. Beneficjentami, adresatami GPWRiRPZ są: dzieci, młodzież i rodzice w rodzinach przeżywających problemy opiekuńczo-wychowawcze; dzieci i młodzież w pieczy zastępczej, w tym usamodzielniani wychowankowie; rodzice i opiekunowie zastępczy; pracownicy gdańskich instytucji, organizacji pozarządowych działających w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zast. oraz lokalne środowiska.
Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Gdańsku zaprosił gdańszczanki, gdańszczan, organizacje pozarządowe oraz instytucje do udziału w konsultacjach społecznych, dotyczących projektu GPWRiRPZ na lata 2024 – 2026. Zakończyły się one 21 listopada br.
Prewencja i wczesne wykrywanie chorób cywilizacyjnych u dzieci i młodzieży „6-10-14 dla Zdrowia” – program na lata 2024 – 2026
Miasto Gdańsk zrealizuje także Program, który pomoże zapobiegać i wcześnie wykrywać choroby cywilizacyjne u dzieci i młodzieży. Jego głównym celem jest zmniejszenie nadwagi i otyłości u dzieci między 6 a 14 rokiem życia poprzez działania edukacyjne i prozdrowotne. Działania rozpoczęły się w 2011 roku i dotyczą młodych uczęszczających do gdańskich szkół, a także ich rodzin.
Udział w programie przynosi realne korzyści zdrowotne dla uczestników. Nadwaga i otyłość wśród dzieci i młodzieży wskazywane są jako istotny czynnik ryzyka wielu chorób. Badania przeprowadzone w latach 2011-2020 pokazują, że od 7% do 19,7% dzieci w różnych grupach wiekowych ma nadwagę, a wady postawy dotyczą około 60-68% dzieci. Odkryto także niską wydolność fizyczną u niektórych dzieci, a 18% zidentyfikowano poważne odchylenia w wynikach badań laboratoryjnych, które wymagały specjalistycznej konsultacji. Program opieki nad dziećmi z nadwagą przynosi pozytywne efekty u 75% objętych opieką, z obniżeniem centyla BMI średnio o 4 punkty procentowe.
Program to przede wszystkim:
- podniesienie poziomu wiedzy uczestników programu w zakresie rozwoju chorób,
- redukcja nadmiaru masy ciała u dzieci,
- zwiększenie liczby rozpoznań chorób metabolicznych i sercowo naczyniowych u dzieci i młodzieży na wczesnym etapie rozwoju,
- przeprowadzenie edukacji zdrowotnej dzieci, młodzieży i rodziców/opiekunów prawnych – uczestników programu,
- wprowadzenie prawidłowych nawyków dotyczących diety, zachowań zdrowotnych, aktywności fizycznej w trakcie trwania programu oraz ich utrwalenie po jego zakończeniu,
- włączenie środowiska szkół podstawowych z terenu Gdańska w proces zmiany zachowań dietetycznych oraz zdrowotnych dzieci i młodzieży.
Program zdrowotny na lata 2024 – 2026 uzyskał wymaganą opinię i będzie realizowany przez wyłonione w konkursie podmioty. W grudniu 2021 r. Najwyższa Izba Kontroli uznała program „6-10-14 dla Zdrowia” za przykład dobrej praktyki.
Gdańsk w Globalnej Sieci Miast i Gmin Przyjaznych Starzeniu przy WHO
Rada Miasta Gdańska wyraziła także chęć dołączenia Miasta Gdańska do Globalnej Sieci Miast i Gmin Przyjaznych Starzeniu przy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO Global Network of Age-friendly Cities and Communities). Celem tej inicjatywy jest ułatwianie wymiany wiedzy i doświadczeń na poziomie krajowym i międzynarodowym, związanych z dostosowywaniem miast i gmin do potrzeb osób starszych, których liczba i rola w społecznościach lokalnych stale rosną.
Miasta i gminy przyjazne starzeniu się to takie, gdzie lokalne władze i inne organizacje starają się pomagać osobom starszym. Robią to poprzez programy aktywizacyjne, integrujące seniorów oraz inicjatywy, które łączą różne pokolenia, a także promują umiejętności i doświadczenia starszych mieszkańców. Dodatkowo rozwijają usługi społeczne, zwłaszcza opiekuńcze, dostosowane do potrzeb seniorów, oraz dbają o to, aby przestrzeń publiczna była łatwo dostępna dla osób starszych.
Miasto Gdańsk od dawna angażuje się w politykę senioralną. Było jednym z pierwszych miast w Polsce, które przeprowadziło badania potrzeb seniorów. Wyniki tych badań zostały opublikowane w raporcie „Gdańska starość. Portret socjologiczny mieszkańców Gdańska w wieku 65+”. W celu skoordynowania działań na rzecz seniorów, utworzono także Radę ds. Seniorów, funkcję Pełnomocnika Prezydenta ds. Seniorów i Gdańską Radę Seniorów. Z kolei Gdański Fundusz Senioralny pomaga aktywizować środowisko senioralne i wspiera liderów seniorów, jest uznawany za wzorcowy i inspiruje inne samorządy w Polsce do wdrażania podobnych rozwiązań.
Sylwia Ressel
Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Gdańsku
