W Starej Aptece, scenie Teatru Wybrzeże w Gdańsku, 27 marca odbyła się doroczna uroczystość z okazji święta wszystkich ludzi teatru. Nagrody wybitnym artystom wręczyli Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego i Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. Aż trzy nagrody otrzymał spektakl „1989”. Wyróżniona została zarówno jego reżyserka, Katarzyna Szyngiera, jak i cała koprodukcja Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie i Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego.
Za muzyczną oprawę uroczystej gali, którą prowadzili Karolina Kowalska i Robert Ciszewski, odpowiadali młodzi adepci II roku Państwowego Policealnego Studium Wokalno-Aktorskiego z Gdyni. Prezentowany repertuar był przedpremierową zapowiedzią koncertu „Whitney Houston Jazz”.
– Szanowni Państwo, niezmiernie się cieszę, że po raz kolejny, wspólnie z Panią Prezydent Aleksandrą Dulkiewicz możemy wręczać te nagrody – powiedział Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego. – Przy tej okazji chciałbym wszystkim Wam podziękować za to, co działo sie przez ostatani rok. To był naprawdę trudny okres dla teatrów województwa Pomorskiego, twórców, reżyserów, czy aktorów. Wiemy, jak bardzo doświadczyła Was i nas jako widzów pandemia. Dziękuję za wielką otwartość – dodał marszałek.
W uroczystości wzięła udział także Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska, która wręczała Nagrody Teatralne Miasta Gdańska.
– W imieniu gdańszczanek i gdańszczan dziękuję Wam, ludziom teatru, że pokazujcie nam, jacy jesteśmy, ale i jakimi moglibyśmy być, gdyby tylko starczyło nam odwagi. Życzę Wam pomyślności, choć czasy jawią się trudne. Niech niesie Was publiczność – mówiła prezydent Aleksandra Dulkiewicz – mówiła prezydent Aleksandra Dulkiewicz.
W tym szczególnym dla sztuki scenicznej dniu przypomniano sylwetki artystów, twórców i wielkich przyjaciół teatru, którzy odeszli w ubiegłym roku.
Nagroda Teatralna Miasta Gdańska
Nagroda Teatralna Miasta Gdańska przyznawana jest od 2008 roku. Otrzymują ją autorki i autorzy najciekawszych teatralnych kreacji artystycznych, stworzonych w roku poprzedzającym przyznanie nagrody. Przyznawane są trzy równorzędne nagrody indywidualne.
Laureatów wybiera kapituła składająca się z przedstawicieli środowiska teatralnego oraz mediów. Nagroda Teatralna Miasta Gdańska ma wymiar finansowy, w tym roku jest to 10 000 złotych brutto dla każdego z laureatów. Łącznie z dzisiejszymi nagrodzonymi uhonorowano dotąd łącznie 45 twórców teatralnych.
Nagrodę Teatralną Miasta Gdańska za 2022 rok otrzymali:
- Marcin Zawicki– za scenografię do spektaklu „Zmień się!”, w reżyserii Edyty Janusz-Ehrlich w Miejskim Teatrze Miniatura
- prof. dr hab. Leszek Skrla – za rolę męską w spektaklu operowym „Król Roger”, w reżyserii Romualda Wiczy-Pokojskiego w Operze Bałtyckiej w Gdańsku.
- Katarzyna Szyngiera – za reżyserię spektaklu „1989”, koprodukcja Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie i Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego
Nagrodą Specjalną uhonorowano koprodukcję Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie i Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego – „1989”, w reżyserii Katarzyny Szyngiery.
Zwycięzcy otrzymali grafikę, którą zaprojektował Ryszard Kaja.
Nagrody Teatralne Marszałka
Od 1999 roku marszałek województwa pomorskiego, z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru (27 marca), honoruje najwybitniejsze artystyczne osiągnięcia minionego roku w dziedzinie teatru. Doceniani są m.in. reżyserzy i aktorzy. Wyróżnienie jest przyznawane również za najlepszy scenariusz, muzykę, scenografię i debiut roku. Nagroda docenia wydarzenia oraz zjawiska artystyczne i kulturalne. Specjalnie powołana kapituła składająca się z przedstawicieli środowiska teatralnego, pomorskich mediów oraz Uniwersytetu Gdańskiego, wybiera również najlepsze przedstawienie roku.
Przyznawane są trzy nagrody indywidualne dla wyróżniających się artystów, Nagroda dla młodego artysty, dedykowana pamięci prof. Jana Ciechowicza oraz nagroda honorowa za Przedstawienie roku.
Nagroda im. prof. Jana Ciechowicza
Nagroda Teatralna Marszałka Województwa Pomorskiego im. prof. Jana Ciechowicza – teatrologa, literaturoznawcy, profesora nauk humanistycznych, wielkiego miłośnika i sprawdzonego przyjaciela sztuki scenicznej. To wyróżnienie dedykowane młodym, świetnie zapowiadającym się twórcom teatralnym. Do grona laureatów dołączył Paweł Pogorzałka, który otrzymał nagrodę za zróżnicowaną, błyskotliwą i precyzyjnie poprowadzoną aktorską kreację Juliusza Słowackiego w spektaklu „Koło Sprawy Bożej” Konrada Hetela w reżyserii Radka Stępnia w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku.
Nagrody Teatralne Marszałka Województwa Pomorskiego za rok 2022 otrzymali:
- Krzysztof Babicki – za mistrzowsko skonstruowaną, dojrzałą a zarazem odkrywczą reżyserię spektaklu „Pułapka” Tadeusza Różewicza w Teatrze Miejskim im. Witolda Gombrowicza w Gdyni.
- Grzegorz Gzyl – za brawurową, świetnie przemyślaną i poprowadzoną kreację weneckiego doży Urgentino w spektaklu „Sceny z egzekucji” Howarda Barkera w reżyserii Adama Orzechowskiego w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku.
- Filip Michalak – za świetny warsztat aktorski i pełnię energii scenicznej w spektaklu baletowym Ludwiga Minkusa „Don Kichot” w choreografii Izabeli Sokołowskiej-Boulton i Wojciecha Warszawskiego w Operze Bałtyckiej w Gdańsku.
Spektakl Roku 2022
Honorową Nagrodę Teatralną Marszałka Województwa Pomorskiego za Spektakl Roku przyznano spektaklowi „1989” w reżyserii Katarzyny Szyngiery. Koprodukcja Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie i Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego została doceniona za nieszablonowe, żywiołowe i spójne przypomnienie „pozytywnego mitu”; za stworzenie nowej scenicznej jakości.
Nagrodą było dzieło sztuki autorstwa malarki i ilustratorki Marty Frej.
Międzynarodowe orędzie z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru
Co roku Międzynarodowy Instytut Teatralny (ITI), z okazji teatralnego święta, zamawia u wybitnego przedstawiciela świata teatru okazjonalne orędzie. Teatry na wszystkich kontynentach udostępniają orędzie przygotowane przez wybitną osobowość świata sztuki. Pierwsze, w 1962 r., napisał francuski pisarz Jean Cocteau. W poprzednich latach autorami byli m.in. Judi Dench, John Malkovich, Dario Fo, Krzysztof Warlikowski, Anna Augustynowicz, Anatolij Wasiljew, Carlos Celdrán. Autorka tegorocznego orędzia jest egipska aktorka Samiha Ayoub.
– Świat nigdy nie był tak zjednoczony i podzielony zarazem. W tym tkwi dramatyczny paradoks naszej współczesności. Z jednej strony szybkość informacji i nowoczesna komunikacja przełamały wszelkie bariery geograficzne. Z drugiej dzisiejsze konflikty i napięcia przekroczyły granice logicznego myślenia, tworząc fundamentalną rozbieżność, która oddala nas od prawdziwej esencji życia. Teatr w swojej pierwotnej formie to działanie oparte właśnie na fundamencie człowieczeństwa, jakim jest życie. (…) To, co robimy w teatrze jako dramaturdzy, reżyserzy, aktorzy, scenografowie, poeci, muzycy, choreografowie i technicy, wszyscy bez wyjątku, to akt tworzenia życia, które nie istniało, zanim nie weszliśmy na scenę. To życie zasługuje na troskę. Zasługuje na opiekuńczą dłoń, która je trzyma, kochającą pierś, która je obejmie, łagodne współodczuwające serce i trzeźwy umysł pozwalający przetrwać. Mamy zdolność rozsiewania życia. Pomnażajmy je razem dla dobra zjednoczonego świata i ludzkości – czytamy w międzynarodowym orędziu.
Orędzie na Międzynarodowy Dzień Teatru 2023 wystosowane przez Samihę Ayoub
Orędzie Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego ITI
Nieco młodszą tradycją teatrów w naszym kraju jest wybór polskiego autora adresu na Międzynarodowy Dzień Teatru. W tym roku Zarząd Polskiego Ośrodka ITI zaszczyt ten powierzył ukraińskiej reżyserce Svitlanie Oleshko, która od czasu agresji Rosji na Ukrainę przebywa w Polsce i pracuje w Teatrze Polskim im. Arnolda Szyfmana w Warszawie.
– Rok temu 27 marca teatry w Polsce wywiesiły na swoich gmachach napis: „dzieci”. Nie sposób nie docenić tego pięknego politycznego i teatralnego gestu wsparcia dla najbardziej znanego ukraińskiego teatru – teatru w Mariupolu, który został zbombardowany przez Rosjan. Był to symbol wsparcia dla wszystkich Ukraińców. Ubiegły rok dał nam nową wiedzę o teatrze. Dowiedzieliśmy się, że teatr może być też schronem, kryjówką, hostelem, wolontariackim ośrodkiem. Dla mnie osobiście od roku teatr jest domem. Dosłownie, bo od roku mieszkam i pracuję w Teatrze Polskim w Warszawie – mówi w swoim orędziu Svitlana Oleshko. – Jaki był dla teatrów polskich ubiegły rok? To był rok niezwykłej solidarności. Rok otwarcia się na teatr ukraiński, ukraińską kulturę. Teatry polskie poznały więcej ukraińskich aktorów, reżyserów, dramatopisarzy – bliżej, na żywo. Wydaje mi się, że zaczęliśmy wspólnie tworzyć nowy język teatralny i wspólną przestrzeń kultury. My, twórcy ukraińscy opowiadaliśmy na polskich scenach o naszej wojnie. Mówiliśmy prawdę. Mówiliśmy głośno po polsku. Słuchaliście nas, słyszeliście nas. Może po raz pierwszy w historii.
Na zakończenie uroczystości uczczono Dzień Artysty Weterana, który przypada na 20 marca. Małgorzata Talarczyk, przewodnicząca gdańskiego oddziału ZASP, wręczyła listy gratulacyje skierowane do artystów seniorów.
Wyróżnieni zostali:
- Alina Lipnicka,
- Krzysztof Rzeszot,
- Leszek Kowalski,
- Włodzimierz Votka
Podziękowania otrzymali także zasłużeni pracownicy techniczni trójmiejskich teatrów:
- Marta Milan,
- Kamila Sidor,
- Marcin Raatz,
- Andrzej Drewniak.
Marta Formella
fot. Dominik Paszliński
Urząd Miejski w Gdańsku
