W środę, 22 marca o godz. 12.00 przy pomniku W hołdzie ofiarom – Polonii Gdańskiej, który znajduje się na Cmentarzu Ofiar Hitleryzmu na gdańskiej Zaspie, odbędą się uroczystości upamiętniające 83. rocznicę egzekucji polskich działaczy w Wolnym Mieście Gdańsku, w których udział weźmie Agnieszka Owczarczak, przewodnicząca Rady Miasta Gdańska. Wcześniej, o godz. 8.00 tę tragiczną rocznicę upamiętnią carillony.
Uroczyste obchody rocznicowe, z zachowaniem ceremoniału wojskowego zorganizowane zostaną przez miasto po raz drugi. W programie zaplanowano odegranie hymnu państwowego RP oraz oficjalne przemówienia. W intencji poległych odprawiona zostanie modlitwa. Zabrzmi wojskowy werbel i trąbka sygnalisty, a zgromadzeni wysłuchają Pieśni Reprezentacyjnej Wojska Polskiego. Następnie przy pomniku „W hołdzie ofiarom – Polonii Gdańskiej” zostaną złożone kwiaty. Wydarzenie odbędzie z udziałem przedstawicieli środowisk kombatanckich, wojska i pocztów sztandarowych.
Koncert carillonowy
W rocznicę tragedii, o godz. 8.00 Muzeum Gdańska zaprasza na koncert w wykonaniu carillonistki Moniki Kaźmierczak i trębacza Pawła Hulisza, podczas którego zabrzmią dzwony ratuszowego carillonu upamiętniające Polaków z Wolnego Miasta Gdańska. Są to: c1 – Obrońcy Westerplatte, cis1 – Obrońcy Poczty Polskiej, d1 – ks. Bronisław Komorowski.
Koncert rozpocznie improwizacja wykorzystująca dźwięki wymienionych dzwonów, następnie zaś, razem z trąbką, wykonany zostanie chorał „Pośrodku życia w śmierci jesteśmy”, grany w dawnym Gdańsku na śmierć zasłużonych gdańszczan. W dalszej kolejności usłyszeć będzie można wariacje na temat chorału „Ach jak marny, jak nietrwały żywot ludzki” Georga Böhma oraz utwór „Für Alina” Estończyka Arvo Pärta, skomponowany jako pocieszenie.
83 lata od tragedii
W Wielki Piątek, 22 marca 1940 r. w lesie w pobliżu obozu Stutthof podczas masowej egzekucji zamordowano 67 działaczy polskich z Wolnego Miasta Gdańska. Ich śmierć stała się symbolem wojennych cierpień gdańskich Polaków. Pośród zamordowanych tego dnia byli pocztowcy, urzędnicy, urzędnicy, finansiści czy duchowni, m.in. zasłużony dla Gdańska błogosławiony ksiądz Bronisław Komorowski.
Łącznie w egzekucjach w styczniu i w marcu 1940 r. zamordowanych zostało 89 osób. Zbrodnia ta była wyrazem zemsty wobec osób walczących o polskość Gdańska, Warmii i Mazur i na zawsze miała pozostać ukryta przed światem. Po zasypaniu zbiorczych grobów, posadzono na nich brzozy, aby nikt nie mógł odnaleźć miejsca ludobójstwa. Dzięki wskazówkom świadków historii udało się w roku 1947 i 1979 odnaleźć w lesie, w odległości 2,5 km od obozu Stutthof, groby zamordowanych. Po ekshumacji, szczątki ciał zostały uroczyście przewiezione i pogrzebane na Cmentarzu Ofiar Hitleryzmu na gdańskiej Zaspie.
Marta Formella
Urząd Miejski w Gdańsku
