„Za zaangażowanie w dziennikarstwo oraz wpływ na odbudowę i obronę demokracji w Polsce” – Adam Michnik został tegorocznym laureatem Nagrody Księżnej Asturii w dziedzinie Komunikacja i Działania na rzecz Ludzkości. O uhonorowanie dziennikarza, jako laureat Nagrody z 2019 roku, wnioskowało miasto Gdańsk. W uroczystej ceremonii wręczenia Nagród, która odbyła się w hiszpańskim Oviedo – stolicy Księstwa Asturii, wzięła udział Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.
Nagroda Księżnej Asturii, zwana także hiszpańskim Noblem, przyznawana jest co roku w ośmiu kategoriach. Trafia do osób, organizacji i innym jednostek z całego świata za znaczące osiągnięcia m.in. w dziedzinie nauk ścisłych, humanistycznych i spraw publicznych. Kandydatów do nagrody mogą zgłaszać m.in. hiszpańskie ambasady, sędziowie konkursu, władze państwa, a także laureaci poprzednich edycji. Gdańsk ośmielony nagrodą księżniczki Asturii w kategorii „Zgoda”, przyznaną miastu za 2019 rok, sam nominował Adama Michnika.
Po raz pierwszy kandydaturę Adama Michnika Fundacji im. Księżnej Asturii zaprezentował śp. prezydent Paweł Adamowicz. Następnie, w latach 2020 i 2021 wnioskowano o nagrodę w kategorii „Komunikacja i Działania na rzecz Ludzkości” argumentując, że „wieloletnia działalność Adama Michnika w obronie wolnego słowa i praw człowieka, niejednokrotnie okupiona pobytem w więzieniu jest przykładem stawiania dobra innych ponad własne”. W 2022 miasto ponownie złożyło wniosek o nagrodę dla Adama Michnika, jednak tym razem w duecie z Anne Appelbaum i w kategorii „Nauk Społecznych”. W tegorocznym wniosku wspomniano, że „dzięki tej nagrodzie laureaci mogą być inspiracją i przykładem dla działaczy demokratycznych i dziennikarzy z całego świata, co jest szczególnie ważne w tym historycznym momencie burzenia przez Rosję porządku i pokoju na świecie”.
– W czasach, gdy informacji można używać jak broni, fabryki trolli udają niezależne media, w siłę rosną partie populistyczne i wzrasta atrakcyjność różnych odmian autorytaryzmu, a konflikty próbuje się rozwiązywać siłą a nie na drodze dialogu – Adam Michnik dowodzi, że można inaczej – w prawdzie i poszanowaniu wolności słowa; konsekwentnie, ale i z szacunkiem do drugiego człowieka – mówi Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. – Podziwiam i szanuję Adama Michnika. Bez takich ludzi jak on Europa jaką dziś znamy nie byłaby możliwa. Wyznawane przez niego idee i praktykę codziennego życia, już na zawsze połączyło z Gdańskiem umiłowanie wolności, którego najpiękniejszym owocem była pokojowa rewolucja Solidarności.
Adam Michnik otrzymał Nagrodę Księżnej Asturii w dziedzinie Komunikacja i Działania na rzecz Ludzkości 2022 za zaangażowanie w dziennikarstwo oraz wpływ na odbudowę i obronę demokracji w Polsce.
– Walka Adama Michnika o prawa człowieka i dialog doprowadziła do jego uwięzienia pod rządami PRL-u, nie zrezygnował jednak ze swojego zdecydowanego sprzeciwu wobec dyktatury i dążenia do pojednania wśród współobywateli. Michnik, którego koncepcja Europy przyczyniła się do ustanowienia wartości demokratycznych w jego kraju, jest także dziś symbolem wolności słowa i humanizmu, a także etycznym wzorem oporu wobec autorytarnych zagrożeń – czytamy w protokole jury nagrody.
Nagrody wręczane są w Oviedo, stolicy Księstwa Asturii, przez księżniczkę Asturii, Eleonorę, podczas ceremonii w Teatrze Campoamor. Nagrodą jest dyplom, rzeźba stworzona specjalnie na ten cel przez hiszpańskiego artystę Joana Miró i 50 000 euro.
Prezydent Gdańska podczas wizyty w Oviedo spotka się między innymi z burmistrz Gijon. To hiszpańskie miasto wsparło niedawno gdańską akcję pomocy na rzecz uchodźców „Gdańsk Pomaga Ukrainie”. Aleksandra Dulkiewicz uczestniczyć będzie także aktywnie wszystkich wydarzenia związanych z tegoroczną edycja przyznania i wręczenia Nagrody Fundacji imienia księżnej Asturii. W planach są także rozmowy z tegorocznymi laureatami w kwestii współpracy i wizyt w naszym mieście.
Nagroda w kategorii „Zgoda” w 2019 roku trafiła do Gdańska
Nagrodę w 2019 roku w kategorii „Zgoda” otrzymał Gdańsk. Jury w swojej argumentacji uznało, że przeszłość i teraźniejszość w naszym mieście, to wrażliwość na solidarność, obronę wolności, praw człowieka oraz ochronę pokoju. Nagrodę podczas uroczystej gali w znajdującym się hiszpańskim regionie Asturia Ovideo odebrała w październiku ubiegłego 2019 roku Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. O nagrodę z Gdańskiem konkurowały 33 kandydatury z 21 krajów, a jury przewodniczył Javier Fernández Fernández – prezydent Księstwa Asturii.
W werdykcie podkreślono, że Gdańsk to miasto otwarte i hojne, wyróżniające się w ostatnim 30-leciu ze względu na dynamiczny rozwój gospodarczy, otwartość, obywatelskość i tolerancję. Jurorzy zaznaczyli, że rozwojowi polityki społecznej w Gdańsku przez 20 lat, aż do swojej tragicznej śmierci, patronował prezydent Paweł Adamowicz. I to właśnie z jego inicjatywy rozpoczęły się długie starania o docenienie w ten sposób Gdańska i jego mieszkańców.
Nasze miasto dołączyło w ten sposób do znamienitego grona laureatów, wśród których wskazać można Unię Europejską, która otrzymała nagrodę w tej samej kategorii w 2017 roku.
Laureaci w kategorii „Zgoda” z ostatnich lat
2020 nagrodę w kategorii „Zgoda” otrzymali hiszpańscy pracownicy służby zdrowia walczący z pandemią COVID-19, a w 2021 roku Laureatem został szef kuchni Jose Andres, który podróżuje po świecie i niesie pomoc humanitarną m.in. na Haiti. Założyciel World Central Kitchen, która utworzyła w Przemyślu największą kuchnię polową dla uchodźców oraz pomaga regularnie na Ukrainie.
W roku 2022 laureatem kategorii „Zgoda” jest Shigeru Ban – zaangażowany w budowę schronień dla uchodźców z Ukrainy które powstały w Chełmie i we Wrocławiu z udziałem studentów z Politechniki Wrocławskiej i Lubelskiej oraz wolontariuszy. Zasłynął jako architekt wykorzystujący w konstrukcjach papier, karton i tekturę (materiały z recyklingu). To z nich tworzy budowle, które m.in. dają schronienie osobom poszkodowanym w wyniku kataklizmów czy wojen. Nagroda jest przyznana za wkład i pomoc, którą oferuję ludziom w niepewnej sytuacji przez cały czas kierując się wartościami humanitarnymi.
Laureaci Nagrody Księżnej Asturii 2022
- Komunikacja i Działania na rzecz Ludzkości – Adam Michnik
Redaktor naczelny “Gazety Wyborczej”. Nominowany za utrwalanie w ostatnich latach wartości demokratycznych w Polsce, wolności słowa i człowieczeństwa.
- Nauki Społeczne – Eduardo Matos Moctezuma
Nominacja za rekonstrukcje cywilizacji Meksyku i Mezoameryki i zaangażowanie w ciągłość badań na tych terenach, a zwłaszcza w Templo Mayor (świątynia główna) w Tenochtitlan (stolica Państwa Azteków) która stanowi kamień milowy w rozwoju archeologii.
- Sport – Olympic Refuge Foundation and IOC Refugee Olympic Team
Thomas Bach – odpowiada za Reprezentację oraz jest przewodniczącym Rady Dyrektorów Fundacji.
Reprezentacja olimpijska złożona z uchodźców, funkcjonuje z inicjatywy Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. Nominacja za uświadamianie jednego z najważniejszych kryzysów stojących przed społecznością międzynarodową oraz wykorzystywanie sportu jako kanał pomocy humanitarnej i rozwoju osób dotkniętymi konfliktami na poziomie międzynarodowym.
- Literatura – Juan Mayorga
Nominowany za jakość i krytyczną wnikliwość we współczesne problemy polityczne i społeczne. Odwiedził Polskę na XVI Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera, zaprezentował spektakl Kartograf którego akcja rozgrywa się w Warszawie, opowiada o kartografie getta w dwóch osiach czasu 1940 i współcześnie.
- Sztuka– Carmen Linares i Maria Pages
Carmen Linares – śpiewaczka flamenco,
Maria Pages – hiszpańska tancerka, choreografka, jedna z najbardziej znanych na świecie artystek flamenco
- Współpraca międzynarodowa – Ellen MacArthur
Zawodowa żeglarka, zapisała się w historii w 2005 roku wykonując najszybsze samotne opłynięcie kuli ziemskiej przez każdego żeglarza. W 2003 roku założyła Ellen MacArthur Cancer Trust, która pomaga młodym ludziom chorym na raka przezwyciężyć ich problemy przez żeglarstwo. W 2010 roku utworzyła Fundację Ellen MacArthur której celem jest zmiana nawyków produkcyjnych i konsumpcyjnych światowej gospodarki. Stworzyła również Nagrodę Innowacyjności aby nagradzać inicjatywy mające na celu redukcję tworzyw sztucznych. Nominacja za walkę na rzecz zmian lepszego wykorzystywania zasobów opartego na recyklingu.
- Badania Naukowe i Technika – Geoffrey Hinton, Yann Lecun, Yoshua Bengio and Demis Hassabis
Jedni z wynalazców sztucznej inteligencji, pracują nad tym aby maszyny uczyły się na własnych doświadczeniach. Nominowani za wkład w rozwój sztucznej inteligencji i jej pełną integrację ze społeczeństwem.
Marta Formella
fot Jerzy Pinkas
Urząd Miejski w Gdańsku
