Za dwa tygodnie rozpocznie się doroczny festiwal Weekend Architektury, a będzie to tradycyjne długi weekend, bo czterodniowy. Towarzyszy mu wiele wydarzeń, takich jak spacery architektoniczne i fotograficzne, prelekcje i wykłady, wystawy i pokazy. Ze względu na duże zainteresowanie obowiązują zapisy.
12. Weekend Architektury rozpocznie się w czwartek, 25 sierpnia i potrwa do niedzieli, 28 sierpnia. Zapisy na towarzyszące mu wydarzenia wystartowały dwa dni temu, więc osoby nimi zainteresowane, a jest ich na pewno wiele, powinny już wybierać i dokonywać rezerwacji.
– Od 10 sierpnia ruszyły zapisy na wydarzenia 12. Weekendu Architektury w Gdyni. Warto się pospieszyć, szczególnie, że miejsca na Archi Spacery czy Archi Prelekcje znikają szybką, a warto przypomnieć, że wszystkie wydarzenia objęte programem są bezpłatne. Wymogiem jest rejestracja poprzez portal evenea.pl z mailowym potwierdzeniem udziału – mówi Jacek Debis z Agencji Rozwoju Gdyni, która jest odpowiedzialna za organizację festiwalu. – W programie znajdziemy już teraz osiem spacerów, docelowo 11, trzy bloki znakomitych Archi Prelekcji, w tym o projektowaniu, budowie i odbudowie miast, innowacjach we współczesnej architekturze, a także wybranych wątkach o architekturze modernistycznej oraz z drugiej połowy XX wieku.
Spacery
Tradycyjnie Weekend Architektury napędzają Archi Spacery.
Wydarzenia, na które można już się zapisywać to:
Architektura z widokiem, prowadzenie Arkadiusz Brzęczek – to trasa, w której odwiedzimy wybrane arcy miejsca i obiekty, zarówno w Śródmieściu Gdyni (z tarasami i przepastnymi oknami!), ale także nowoczesne, awangardowe domy i wille na Kamiennej Górze – miejscu, gdzie nawet dwudziestokilkuletni, piękni i zdolni – Bohdan Lachert i Józef Szanacja projektowali domy z biegiem aż do słońca!
Triumf Modernizmu – wzorzec architektury Grabówka – Grabówek miał stać się jednym z głównych zapleczy mieszkalno-sypialnych dla licznej rzeszy urzędników, oficerów oraz pracowników przedsiębiorstw państwowych. Poszczególne osiedla powstawały w błyskawicznym tempie oraz na pionierskich zasadach finansowania inwestycji. Osiedla zawierały już przedszkola, szkołę, kino a także sklepy i pocztę. Uzupełnieniem nowatorskich habitatów był imponujący projekt kampusu morskich szkół zawodowych Wacława Tomaszewskiego oraz zespół budynków Etapu Emigracyjnego. Po architekturze dzielnicy oprowadzą nas znakomici eksperci i badacze modernizmu – architekt, badacz modernistycznych osiedli społecznych – Grzegorz Mika oraz przewodnik Gdyńskiego Szlaku Modernizmu, historyk GdyniRobert Chrzanowski.
Spacer z Architektem i Architektką | Architektura Gdyni 2 poł XX wieku – Po raz drugi znakomity duet trójmiejskich architektów – Stanisław Dopierała oraz dr Justyna Borucka zabierają nas w arcy ciekawą i archi odkrywczą podróż po Gdyni, trasą najlepszych obiektów zrealizowanych w Gdyni w 2 poł. XX wieku. Narrację spaceru uzupełni badacz współczesnej architektury i jej fotograf Bartek Ponikiewski. Trasa rozpoczyna się od Gdyńskiego Centrum Filmowego – i już w tym miejscu musimy odwołać się do iluzji – bowiem pierwsze obiekty, które spotkamy na trasie (Hotel Gdynia i Teatr Muzyczny) radykalnie zmieniły swój wygląd.
Foto Spacer Iluzja formy i światła w architekturze Działek Leśnych – Gdyński Szlak Modernizmu, prowadzenie Przemysław Kozłowski i Tomek Lelito – Działki Leśne są wyjątkową dzielnicą ze względu zarówno na swoją przedwojenną zabudowę, jak i wzgórzysto-leśne położenie. Ulice i dróżki falują łagodnie, wspinają się nagle i kręcą malowniczo na tle panoramy morskiej oraz zielonej kurtyny Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego. Na spacerze dotrzemy do miejsc intymnych, zamkniętych, prywatnych, zaskakująco słabo znanych, chociaż wartych przynajmniej raz odwiedzenia i skadrowania.
Spacer Fotografia architektury – między dokumentem a iluzją – foto plener / foto warsztat, prowadzenie Bartłomiej Ponikiewski oraz Maciej Kacmajor – na trasie wejdziemy do czterech budynków, aby sprawdzić jak naturalne światło jest wykorzystywane we wnętrzu, a co za tym idzie w funkcji każdego z nich. Ponadto będzie okazja, aby w trakcie spaceru zajrzeć do camery obscury oraz zapoznać się z techniką Polaroid transfer.
Triumf terrazzo – estetyka gdyńskich kamienic, prowadzenie Weronika Szerle – terazzo czyli inaczej lastriko, to beton otrzymywany przez zmieszanie kruszywa – drobnych kawałków marmurów, granitów, porfirów – z cementem i mineralnymi materiałami barwiącymi, a następnie szlifowany. Podczas spaceru architektonicznego po Śródmieściu Gdyni poznamy bliżej ten fascynujący materiał budowlany i dowiemy się dlaczego był najpopularniejszym rodzajem wykończenia posadzek oraz schodów w budynkach międzywojennej Gdyni.
Spacer / prezentacje pt. „Archi-niuanse: dramaty i dylematy przy remontach i renowacji przedwojennych wnętrz” – dwójka pasjonatów renowacji zabytkowych wnętrz i dwa podejścia: Justyna Piekarska – Onoszko, architektka, reprezentuje nurt akceptacji niedoróbek i surowych materiałów oraz Radek Radziejewski, fotograf – szalonej perfekcji i precyzyjnego odwzorowania historycznych warstw. Mają różną estetykę, ale zgadzają się co do jednego – oryginalne detale tworzą niepowtarzalny charakter we wnętrzu. Duet opowie o swoich przygodach z opalaniem okien, horrorze niedopasowanych próbników, przeciekających grzejników i o mozolnym poszukiwaniu materiałów i technik renowacji.
Archi Spacer Architektura Dzielnic Gdyni – Modernizm Działek Leśnych, prowadzenie Weronika Szerle – trasa spaceru obejmuje najciekawsze realizacje architektoniczne na Działkach Leśnych, stanowiące jednocześnie swoisty przekrój architektury mieszkaniowej powstającej w dwudziestoleciu międzywojennym w Gdyni. Podczas spaceru zobaczymy niewielkie, drewniane domki TBO, wielorodzinne wille w ogrodowym otoczeniu, wielopiętrowe domy czynszowe z lokalami handlowymi na parterze oraz zabudowę wielomieszkaniową – czteropiętrowe bloki.
Prelekcje
Drugim obok spacerów motorem Weekendu Architektury są prelekcje i debata, które odbywają się w salach kinowych Gdyńskiego Centrum Filmowego oraz w Konsulacie Kultury.
– Na prelekcjach pojawią się największe gwiazdy współczesnej polskiej architektury, m.in. Ewa Kuryłowicz, Marcin Brataniec, Marcin Sadowski, WXCA, Bolesław Stelmach, Szymon Wojciechowski, zaś o modernistycznej, funkcjonalnej architekturze Portu opowie m.in. prof. Maria Jolanta Sołtysik – już w pierwszy dzień festiwalu. Festiwal to także dyskusje wielowątkowe o rozwoju architektury w Gdyni oraz o jej ochronie i promocji – mówi Jacek Debis.
Wydarzenia, na które można robić rezerwację miejsc:
Wykład prof. Marii J. Sołtysik pt. „Ikony architektury portu w Gdyni – styl i struktura”
Prelekcje „Wnętrze Miasta” / „Życie między budynkami”
Blok 1. Nowe Miasta. Odbudowa. Projekty miejskich transformacji:
1. Nie tylko Brasilia i Chandigarh – nowe miasta w Czechosłowacji, Finlandii i Polsce – dr inż. arch. Ryszard Nakonieczny
2. Nowy Kair – Projekt Nowej Stolicy Egiptu – Katarzyna Domagalska (Dział Edukacji – NIAiU)
3. Byliśmy tam z całym światem! – polscy urbaniści i architekci w ONZ-owskim projekcie odbudowy Skopje po trzęsieniu ziemi 1963 roku – prelegentka dr Kinga Nettmann-Multanowska
4. Iluzja stabilności i doskonałości w architekturze współczesnej Chile, Liban – dr hab. inż. arch. Kazimierz Butelski, (Politechnika Krakowska, prof. PK)
Blok 2. Serce Miasta. Architektura i przestrzeń emocjonalna:
1. Kod Miasta. Studium przypadku – dr hab. inż. arch. Bolesław Stelmach (dyrektor NIAiU, partner pracowni Stelmach i Partnerzy)
2. Przerwane na chwilę… Nasze projekty w Ukrainie – arch. Szymon Wojciechowski (prezes APA Wojciechowscy Architekci)
3. Wnętrze miasta, które kształtują ludzie – prof. dr hab. inż. arch. Ewa Kuryłowicz (wiceprezes, generalny projektant Kuryłowicz & Associates, profesor Politechnika Warszawska)
ARCHI Debata o odbudowie Miast – doświadczenia z Polski, Europy
Moderacja debaty: dr Małgorzata Jędrzejczyk (Pilecki Institute Berlin, Partner Debaty)
Paneliści / Panelistki: prof. dr hab. Jakub Szczepański (Politechnika Gdańska), dr inż. Waldemar Affelt, dr Kinga Nettmann-Multanowska, Michał Krasucki (Stołeczny Konserwator Zabytków), dr hab. inż. arch. Kazimierz Butelski (Prof. PK), Dąbrówka Lipska (Zespół ds. Ekspertyz i Analiz Zabytków NID).
ARCHI Prelekcje „Spotkania z architekturą współczesną”
Blok 1. Architektura i woda + dyskusja moderowana:
1. Nowa architektura Gdyni na styku z wodą – wizje, projekty, konkursy – dr inż. arch. Paulina Szewczyk (Biuro Planowania Przestrzennego Miasta Gdyni)
2. Architektura Gdyni na styku z Portem – dr inż. arch. Anna Orchowska-Smolińska (Politechnika Gdańska)
3. Na styku miasta i portu. Rewaloryzacja mola Rybackiego wraz z adaptacją gdyńskich chłodni rybnych – arch. Anna Kolasa (Politechnika Gdańska)
4. Gdynia Waterfront 2 – arch. Marcin Sadowski (partner JEMS Architekci)
Dyskusja moderowana, prowadzenie dr hab. arch. Michał Stangel (prof. Politechnika Śląska), uczestnicy dyskusji: prof. Ewa Kuryłowicz, arch. Marcin Sadowski, dr inż. arch. Anna Orchowska, arch. Anna Kolasa, arch. Paulina Szewczyk.
Blok 2. Architektura z przyszłością:
1. Grzybnia w architekturze – dr inż. arch. Sandra Przepiórkowska (Politechnika Śl., Medusa G.)
2. The Underhill Experience – muzeum u stóp islandzkiego wulkanu – arch. Weronika Plata oraz arch. Wiktor Stankiewicz
Blok 3. Archi inspiracje:
1. Inspiracje i realizacje WXCA – arch. Małgorzata Dembowska, arch. Michał Czerwiński (WXCA)
2. Architektura + kontekst. Pracownia EM4 – arch. Marcin Brataniec, arch. Urszula Forczek-Brataniec (EM4, Pracownia Architektoniczna. Brataniec)
3. Architektura z misją – różne oblicza edukacji – arch. Dorota Sibińska, arch. Filip Domaszczyński (XYStudio)
ARCHI Prelekcje „Spotkania z architekturą. Duch modernizmu”
Blok 1 Archi Wnętrza Archi Iluzja:
1. Przestrzeń zmuszająca do myślenia – dr Hubert Bilewicz (Uniwersytet Gdański)
2. Socrealizm i socrealizmy we wnętrzach polskich z lat 1949-1956 – dr Aleksandra Sumorok (ASP Łódź)
3. Luksus i Logika – nowe i nowoczesne mieszkania w XX-leciu międzywojennym – arch. Grzegorz Mika (Politechnika Warszawska)
Blok 2. Modernizm w budowie:
1. Architektki (w) przedwojennej Gdyni – Weronika Szerle (Muzeum Miasta Gdyni, Wydział Architektury Politechniki Gdańskiej)
2. Wyjątkowość architektury gdyńskiej tworzonej przez Maksymiliana Zuske – Arkadiusz Brzęczek
Archi Spot | panel dyskusyjny „O ochronie i promocji architektury 2 poł. XX wieku w Polsce„
Moderatorka: dr arch. Justyna Borucka (Politechnika Gdańska)
Paneliści i panelistki: dr Aleksandra Sumorok (Akademia Sztuk Pięknych w Łodzi), dr hab. inż. arch. Bolesław Stelmach, prof. PŁ (dyrektor NIAiU), dr hab. Jacek Friedrich (dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku)
Blok 3. Niezwykły duch architektury poindustrialnej XX w.:
1. Architektura budynków Polskiego Monopolu Tytoniowego w międzywojniu – dr hab. Michał Pszczółkowski (prof. ASP Gdańsk)
2. Inujima Art Project – nowe serce kulturalne Okayama City – dr inż. Waldemar Affelt
Filmy
Dopełnieniem wydarzeń, na które warto robić zapisy są prelekcje filmowe poprzedzone zapowiedzią ekspertów lub ich współtwórców.
„Architektura początków transformacji” – blok trzech filmów dokumentalnych. Wprowadzenie do pokazów – Ewa P. Porębska, współtwórczyni filmów, redaktor naczelna „Architektury Murator”:
- „Zawód Architekt”, Polska
- „Czerwony pałac”, Polska
- „Architektura sacrum”, Polska
Archi Film „Architektura kurortów” Rzeczpospolita Modernistyczna 2021, Polska, wprowadzenie: dr arch. Ryszard Nakonieczny (Politechnika Śląska). Dokument pokazuje siłę architektury, opartej na hasłach modernizmu, spójnych z ideami nowoczesnego lecznictwa.
Archi Film „Aalto – z miłości do architektury”, Finlandia 2020 – dokumentalna historia życia i twórczości jednego z najwybitniejszych współczesnych architektów i ikony dizajnu – Alvara Aalto.
Archi Film „Architektura mieszkaniowa. Osiedla społeczne” Rzeczpospolita Modernistyczna 2020, Polska, wprowadzenie: arch. Grzegorz Mika. Film dokumentalny opowiada o architektoniczno-społecznych próbach rozwiązania kryzysu mieszkaniowego w przedwojennej Polsce, poprzez budowę modernistycznych budynków i osiedli społecznych.
Cały program 12. Weekendu Architektury znajdziemy na stronie festiwalu: www.weekendarchitektury.pl
Przemysław Kozłowski
UM Gdynia
