Mija właśnie 6 lat odkąd samorządy Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot, rozpoczęły dążenia do prawnego usankcjonowania metropolii na Pomorzu. Udało się dotrzeć bardzo daleko – projekt ustawy o związku metropolitalnym, jako senacka inicjatywa ustawodawcza, jest w Sejmie i czeka na skierowanie pod głosowanie. Następny krok należy do marszałek Sejmu i posłów.
Sześć lat temu – 28 czerwca 2016 roku – w Szymbarku, rozpoczęła się formalna droga ku utworzeniu związku metropolitalnego w województwie pomorskim. Samorządowcy OMGGS podczas walnego zebrania członków jednogłośnie poparli inicjatywę usankcjonowania metropolii na Pomorzu.
– Ustawa metropolitalna to dzisiaj największe wyzwanie dla OMGGS. Musimy robić co w naszej mocy, żeby uzyskała ona poparcie – mówi Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni i prezes rady OMGGS.
Ponad 200 mln na wspólne inwestycje
Te 5 lat to przede wszystkim czas rzetelnego informowania mieszkańców o zyskach dla regionu, związanych z utworzeniem prawnie usankcjonowanej metropolii na Pomorzu. Uchwalenie ustawy przez Parlament da bowiem prawo dysponowania dodatkowymi środkami na realizację wspólnych zadań. Powstanie metropolii oznacza, że co roku na Pomorzu zostanie ponad 200 mln zł, które obecnie trafiają do budżetu państwa. Te pieniądze zostaną przeznaczone na realizację wspólnych działań metropolitalnych miast, gmin i powiatów: planowanie inwestycji, zapewnienie połączeń autobusowych i kolejowych, promocję miast i gmin jako jednego organizmu.
– Dzisiaj jednym z największych wyzwań dla całej metropolii jest nowoczesny system komunikacji. Ustawa metropolitalna to dodatkowe pieniądze na ten system, który może powodować, że w tak ciężkich czasach, kiedy ceny paliw szybują i trudno powiedzieć, gdzie się zatrzymają, właśnie komunikacja miejska jest dobrą alternatywą. Dlatego tak ważny jest ten związek. Tu oczywiście jest potrzebna wola polityczna, ale naszym zadaniem jest robić wszystko, żeby ten proces wspomagać – dodaje Wojciech Szczurek.
– Ustawa metropolitalna jest potrzebna dla rozwoju Pomorza, Trójmiasta, Małego Trójmiasta, otaczających gmin. Bez jej uchwalenia przez Sejm nie będzie możliwy dalszy rozwój naszego regionu. Nie będziemy mieć możliwości dalszego konkurowania na rynku polskim i europejskim. Wielka walka jaką przeprowadził OMGGS – konferencje, projekty, spotkania – sprawiła, że mieszkańcy, ośrodki opiniotwórcze, dziennikarze są przekonani do tego, że metropolia jest nam potrzebna – mówi Jacek Karnowski, prezydent Sopotu i wiceprezes rady OMGGS.
Długa droga do metropolii na Pomorzu
Droga, jaką pomorscy samorządowcy przeszli pracując nad ustawą metropolitalną i walcząc o ustanowienie metropolii na Pomorzu, jest długa i pełna przeszkód.
W lipcu 2016 roku, dwa tygodnie po przyjęciu uchwały przez WZC, zarząd OMGGS skierował do prezesa Rady Ministrów Beaty Szydło wniosek o rozpoczęcie prac nad regulacją przewidująca utworzenie związku metropolitalnego w województwie pomorskim. Koncepcję utworzenia związku metropolitalnego poparł m.in. wojewoda pomorski Dariusz Drelich.
Niestety w marcu 2017 roku Sejm RP uchwalił ustawę o związku metropolitalnym tylko w województwie śląskim, a ustawa o związkach metropolitalnych została uchylona. Uznano, że rozwiązania dla kolejnych obszarów funkcjonalnych zostaną wdrożone po analizie funkcjonowania metropolii na terenie konurbacji śląskiej.
Nie pomogły naciski pomorskich samorządowców na polityków i parlamentarzystów. Utworzenie związku metropolitalnego poparli m.in. przewodniczący rad gmin, miast i powiatów OMGGS, Pracodawcy Pomorza, Zarząd Związku Miast Polskich, prezydenci największych miast w Polsce zrzeszeni w Unii Metropolii Polskich i Wojewódzka Rada Dialogu Społecznego. Niestety rząd był nieugięty.
2020 rok przełomowy dla ustawy metropolitalnej dla Pomorza
Prace przyspieszyły w 2020 roku. Nowo wybrany Senat, marszałek prof. Tomasz Grodzki i pomorscy senatorowie – z Ryszardem Świlskim na czele – mocno zaangażowali się w forsowanie projektu ustawy o związku metropolitalnym.
W efekcie 10 września podczas sesji plenarnej projekt został przegłosowany. Za było 86 senatorów, 1 się wstrzymał, 2 było przeciw. Tym samym projekt ustawy, jako senacka inicjatywa ustawodawcza trafił do Sejmu.
– Niestety od tego czasu projekt jest w tzw. zamrażarce sejmowej. Kierujemy teraz naszą energię na lobbing. Część posłów koalicji rządowej uchyla się od jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy poprą ustawę metropolitalną, część unika odpowiedzi i nie wyraziła żadnego zdania na ten temat, natomiast są i tacy, jak posłowie Kacper Płażyński, Tadeusz Cymański czy Kazimierz Smoliński, którzy publicznie powiedzieli, że poprą tę ustawę. Gdyby podczas głosowania w Sejmie za ustawą metropolitalną dla Pomorza opowiedziała się jednomyślnie cała opozycja i pomorscy posłowie PiS – ustawa weszłaby w życie – informuje Michał Glaser, prezes Zarządu OMGGS.
Na początku 2021 roku powstał Pomorski Zespół Parlamentarny. W składzie gremium znalazło się 15 posłów i 3 senatorów. Jednym z zadań zespołu jest koordynacja działań związanych z procesem legislacyjnym projektu ustawy metropolitalnej dla Pomorza.
Inicjatywę ustawodawczą wspiera także środowisko naukowe – wybitni eksperci, szefowie wszystkich najważniejszych polskich jednostek badawczych ds. rozwoju regionalnego oraz rektorzy trójmiejskich uczelni wystosowali do posłów list otwarty na rzecz utworzenia związku metropolitalnego na Pomorzu.
26 kwietnia 2021 roku Zarząd Związku Miast i Gmin Morskich skierował do Prezydium Sejmu RP apel o niezwłoczne rozpoczęcie prac legislacyjnych nad projektem ustawy o związku metropolitalnym w województwie pomorskim.
W ostatnim roku poparcie dla ustawy metropolitalnej dla Pomorza wyrazili również Sejmik Województwa Pomorskiego, Rada Miasta Gdyni oraz Sztab Pomorskich Przedsiębiorców.
Podczas kongresu Smart Metropolia, który odbył się 6 września 2021 roku, o konieczności uchwalenia ustawy metropolitalnej dla Pomorza rozmawiali senatorowie z Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. W wyniku ich ustaleń przyjęto wniosek o skierowanie do Marszałek Sejmu Elżbiety Witek listu w sprawie pilnego podjęcia prac legislacyjnych projektów ustaw o związku metropolitalnym w województwie pomorskim i województwie łódzkim.
– Efekty współpracy, które osiągnęliśmy w ramach stowarzyszenia są najlepszą rekomendacją do tego, żeby ustawa metropolitalną dla Pomorza została uchwalona. Jestem bardzo zdziwiona, że do tej pory udało się jako pilotaż powołać jedynie metropolię śląską. Pokazała ona, że warto inwestować w tego typu przedsięwzięcia – mówi Magdalena Kołodziejczak, wójt gminy Pruszcz Gdański.
– Ustawa metropolitalna to narzędzie do większych pieniędzy, a to oznacza lepszą komunikację, lepsze drogi, a więc wszystko to, co służy naszym mieszkańcom w drodze do pracy, szkoły, na uczelnię. Dlatego zabiegamy o to, żeby obszar metropolitalny uzyskał narzędzia w formie ustawy. Do tego będziemy zachęcać naszych posłów, parlamentarzystów, tak abyśmy mogli zapewnić mieszkańcom to, co jest najistotniejsze – komentuje Wojciech Kankowski, burmistrz gminy Żukowo.
Magdalena Śliżewska
UM Gdynia
Fot. Marcin Mielewski
Źródło: OMGGS
