Od 1996 roku Rada Miasta Gdańska przyznaje medale Księcia Mściwoja II oraz św. Wojciecha. Są to najważniejsze – obok tytułu Honorowego Obywatela Miasta Gdańska – odznaczenia dla wybitnych osób i organizacji działających na rzecz naszego miasta.
W 2022 roku dziewięcioosobowa Kapituła „Medalu Św. Wojciecha (S. Adalbertusa)” i „Medalu Księcia Mściwoja II (Mestwina II)” pod przewodnictwem Agnieszki Owczarczak – Przewodniczącej Rady Miasta Gdańska (pełen skład Kapituły poniżej), zdecydowała przyznać trzy Medale Św. Wojciecha, które otrzymują dwie osoby i jedna organizacja:
- prof. dr hab. Krystyna Bieńkowska-Szewczyk
- Magdalena Renk-Grabowska
- Stowarzyszenie Arbuz
oraz cztery Medale Księcia Mściwoja II, które otrzymują:
- dr Anna Strzałkowska
- Andrzej Szydłowski
- prof. Janusz Czerwiński
- inż. arch. Aleksander Ślusarz
Uroczysta sesja Rady Miasta Gdańska, na której wręczone zostaną Medale, odbędzie się w Dworze Artusa 2 czerwca 2022 r. roku o godz. 18.00.
Sylwetki laureatów oraz nagrodzone zasługi
Prof. dr hab. Krystyna Bieńkowska-Szewczyk
Medal św. Wojciecha za wpływ na rozwój nauki w wymiarze krajowymi międzynarodowym, na rozwój służby zdrowia, szkolnictwa wyższego i gospodarki, za wpływ na współpracę i integrację środowiska akademickiego, zaangażowanie w walkę z pandemią COVID-19.
Prof. Krystyna Bieńkowska-Szewczyk kieruje Zakładem Biologii Molekularnej Wirusów na Międzyuczelnianym Wydziale Biotechnologii UG i GUMed. Pracę magisterską zrealizowała w zakresie biochemii (1976) na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi UG. Zajmowała się biologią molekularną bakteriofagów i tej tematyki dotyczył jej doktorat na Wydziale Biologii UG (1982). Stopień dr. hab. uzyskała w 2002 r., a tytuł prof. w 2009.
Wraz z mężem stworzyła nowoczesne laboratorium wirusologii molekularnej na UG, w którym badane są liczne wirusy (alfa-herpeswirusy, zapalenia wątroby typu C, grypy, patogeny zwierzęce, bakulowirus owadzi), retrowirusy i adenowirusy do ekspresji obcych genów i konstrukcji wektorów wirusowych. Współpracuje z ośrodkami w Holandii, Niemczech i Szkocji.
Uzyskała pierwszy grant na UG finansowany przez KE (1998), a w l. 2001-2013 kierowała grupą partnerską w 4 międzynarodowych projektach finansowanych z prestiżowych PR UE, m.in. w konsorcjum HEPACIVAC pracującym nad szczepionką przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu C. Kierowała wieloma projektami krajowymi finansowanymi przez KBN oraz NCN.
Była gospodarzem światowego zjazdu wirusologicznego w Polsce w 2011 36th International Herpesvirus Workshop, została wybrana na gospodarza największego zjazdu wirusologicznego w Europie European Congress of Virology (Gdańsk, 2023). Z jej inicjatywy powstało w Gdańsku Międzynarodowe Centrum Badań nad Szczepionkami Przeciwnowotworowymi w oparciu o program FNP Międzynarodowe Agendy Badawcze. Jest współzałożycielem European Virus Bioinformatics Center. Jest autorką lub współautorką 55 publikacji. Pełniła funkcje eksperta dla NCN oraz dla KE w konkursach dotyczących wirusologii i szczepionek (Covid-19, 2020 i 2021). Prowadzi wykłady i seminaria z wirusologii molekularnej dla studentów UG. Jest promotorką 12 doktoratów i członkinią Komitetu Biotechnologii PAN.
Magdalena Renk-Grabowska
Medal Św. Wojciecha za zasługi w dziedzinie kultury m.in. poprzez organizowanie wydarzeń artystycznych rozsławiających Gdańsk, jak również reaktywowanie Festiwalu Jazz Jantar oraz podniesienie jego rangi w skali kraju.
Jest absolwentką Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. Od roku 1983 na stałe związana z instytucjami kultury Gdańska. W latach 1983 – 1985 pracowała na stanowisku bibliotekarki w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej. W roku 1984 rozpoczęła współpracę z Dyskusyjnym Klubem Filmowym Żak im. Zbyszka Cybulskiego na zaproszenie jego legendarnego założyciela Lucjana Bokińca. W latach 1986 – 1991 pracownik programowy DKF-u Żak im. Zbyszka Cybulskiego, od 1990 roku kierownik DKF-u i Kina Studyjnego Żak. Od 1991 kierownik kina Żak. Od 1996 roku Prezes, a potem Dyrektor Klubu Żak. Laureatka Nagrody Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury Splendor Gedanensis, do której została zgłoszona przez dziennikarzy „Gazety Wyborczej. Trójmiasto” w uznaniu m.in. za starania czynione dla pozyskania nowej siedziby dla Klubu Żak. W 2007 roku otrzymała Nagrodę Prezydenta Gdańska z okazji 50-lecia działalności Klubu (Studentów Wybrzeża) Żak.
Zaangażowanie i kreatywność p. Magdaleny Renk-Grabowskiej jako dyrektora Klubu Żak, umożliwiła szerokim kręgom publiczności uczestnictwo w kulturze, było szczególnie widoczne w trudnym czasie pandemii, kiedy działalność kulturalna była bardzo ograniczona.
Stowarzyszenie Arbuz
Medal św. Wojciecha: za projekty społeczno- artystyczne, które pomagają w inicjowaniu działalności twórczej, wspierają idee edukacji wielokulturowej, godnego traktowania, ochrony praw człowieka i swobód obywatelskich oraz społeczną i obywatelską aktywizację cudzoziemców.
Stowarzyszenie Arbuz zrzesza artystki i artystów zajmujących się filmem, muzyką, tańcem, dźwiękiem i animacją kultury. Od 2019 roku powstała za sprawą Honoraty Martin, Emilii Orzechowskiej i Aurory Lubos grupa tworzy projekty społeczno- artystyczne, które pomagają w inicjowaniu działalności twórczej, wspierają idee edukacji wielokulturowej, godnego traktowania, ochrony praw człowieka i swobód obywatelskich oraz społeczną i obywatelską aktywizację cudzoziemców.W 2021 roku dzięki wsparciu Miasta Gdańska grupa zorganizowała wystawę Honoraty Martin „Człowiek, który został. Fukushima”, inspirowaną historią Naoto Matsumury, który po wybuchu elektrowni atomowej w 2011 r. został w napromieniowanym mieście, by opiekować się porzuconymi zwierzętami. Wystawie towarzyszyło m.in. słuchowisko „Las” Piotra Pawlaka, skoncentrowane wokół kryzysu humanitarnego na granicy polsko-białoruskiej.Kilka miesięcy wcześniej „Arbuz Mobilny Uniwersalny” ruszył do Romów, osób z niepełnosprawnościami, migrantów i uchodźców, by uczyć tworzenia filmów i muzyki. Niektóre z osób, biorących udział w pilotażowej wersji projektu w ośrodkach dla uchodźców we Włoszech, są dziś samodzielnymi artystami.
dr Anna Strzałkowska
Medal Księcia Mściwoja II za budowanie świadomości i upowszechnianie wiedzy w zakresie budowania polityk miejskich, szczególnie w zakresie działań na rzecz praw człowieka i równego traktowania.
Jest magistrem psychologii, magistrem socjologii, doktorem nauk o kulturze fizycznej. W latach 2000-2012 wykładowczyni AWFiS w Gdańsku; była zawodniczką kadry narodowej w piłce ręcznej. Od 2009 adiuntka w Instytucie Socjologii oraz Pracowni Realizacji Badań Socjologicznych Uniwersytetu Gdańskiego, od 2010 w Wyższej Szkole Bankowej współtworzy Studia Podyplomowe z Coachingu, posiada certyfikację ICC i wieloletnie doświadczenie w coachingu menedżerskim. Wykładowczyni akademicka, badaczka społeczna, ekspertka w zakresie równego traktowania, partycypacji społecznej i budowania polityk miejskich. Działaczka na rzecz praw człowieka. Była doradczynią prezydenta Pawła Adamowicza. Facylitowała i koordynowała procesy społeczne w wyniku których powstał Model Integracji Imigrantów oraz Gdański Model na rzecz Równego Traktowania, pierwsze samorządowe polityki antydyskryminacyjne w Polsce. Współtworzy Klub „Tygodnika Powszechnego” oraz Stowarzyszenie na rzecz Osób LGBT Tolerado.
Andrzej Szydłowski
Medal Księcia Mściwoja II za promocję Gdańska w Polsce i na świecie poprzez organizowanie inicjatyw typu „Święto Chleba w Gdańsku” lub „Światowy Dzień Chleba”, jak również za działalność charytatywną i wspieranie sportowych drużyn młodzieżowych.
Andrzej Szydłowski należy do jednych z najbardziej znanych postaci naszego miasta. Jest związany z sektorem piekarniczo-cukierniczym oraz hotelarskim. Jest właścicielem i biznesmenem rodzinnej, nowoczesnej firmy „Piekarnia-Cukiernia Andrzej Szydłowski” (firma obchodzi 77-lecie działalności) oraz hoteli: „Szydłowski” w Gdańsku i „Cafe Ferber” w Sopocie. Jest także bardzo aktywnym działaczem społecznym w Gdańsku (dwie kadencje w radzie Miasta Gdańska, 1990-1998) oraz Cechu Piekarzy i Cukierników, zarówno na poziomie miasta, województwa, kraju, jak i międzynarodowym. Jest inicjatorem, realizatorem i sponsorem wielu niezwykle cennych akcji na rzecz mieszkańców, a w szczególności sportu i akcji charytatywnych na rzecz potrzebujących. Jego działalność i dokonania znacznie wykraczają poza Gdańsk. Był członkiem Europejskiej Komisji Ekonomiczno-Społecznej (Bruksela, 2004-2006), członkiem komisji egzaminacyjnej przy Izbie Rzemieślniczej Cechu Piekarzy i Cukierników na poziomie regionu, województwa, kraju i świata (1986-1990). Był członkiem zarządu, sekretarzem, podstarszym oraz starszym Cechu Piekarzy i Cukierników w Gdańsku (1978-1993), prezesem Zarządu Głównego Stowarzyszenia Rzemieślników Piekarstwa RP (1991-2003), wiceprezesem Pomorskiej Izby Rzemieślniczej MŚP w Gdańsku (2001-2005) oraz wiceprezesem Zarządu Głównego Związku Rzemiosła Polskiego (2001-2005). Był ponadto członkiem Prezydium Światowej Unii Piekarzy i Cukierników (1994-2002) oraz prezydentem Światowej Unii Piekarzy i Cukierników (2002-2004). Był pomysłodawcą obchodów „Święta Chleba w Gdańsku” (1995) oraz „Światowego Dnia Chleba” na świecie.
prof. Janusz Czerwiński
Medal Księcia Mściwoja II za wybitne osiągnięcia naukowe, trenerskie i organizacyjne w sporcie, zarówno w kraju, jak i na arenie międzynarodowej.
Urodzony 24.10.1936 r. w Ostrowi Mazowieckiej. Specjalista teorii sportu. Były zawodnik piłki ręcznej, reprezentant Polski w piłce ręcznej 11 i 7 osobowej. Reprezentował Polskę na Mistrzostwach Świata w „11″ w Szwajcarii w 1963 r. gdzie Polska zajęła IV miejsce. Studia w WSWF w Poznaniu ukończył w 1970 r. Pracę zawodową rozpoczął w 1962 r. jako nauczyciel wychowania fizycznego. W 1972 r. został nauczycielem akademickim w Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego w Gdańsku. Od roku 1956 r. łączy zawodnicze uprawianie koszykówki i piłki ręcznej z pracą a od roku 1960 r. tylko w piłce ręcznej. Prowadząc zespoły młodzików, juniorów, oraz I ligową drużynę Spójni Gdańsk, z którą 3- krotnie zdobył Mistrzostwo Polski i Puchar Polski. Od 1962 r. współpracuje z ZPRP jako trener juniorów i młodzieżówki. Z reprezentacją młodzieżową osiągnął sukces zdobywając II miejsce w nieoficjalnych mistrzostwach świata rozgrywanych w 1967 r. w Holandii. W tym roku powołany zostaje na stanowisko trenera kadry ZPRP z później olimpijskiej (młodszy trener kadry w grach zespołowych 31 lat). Pracę z kadrą Polski kontynuuje z krótką przerwą do roku 1976, łącząc ją z pracą na WSWF w Gdańsku. W 1973 r. uzyskał najwyższe uprawnienia trenerskie trenera klasy specjalnej (mistrzowskiej). W 1974 r. obronił prace doktorską w AWF w Poznaniu nt. Dynamika rozwoju sprawności fizycznej ogólnej i specjalnej zawodników kadry narodowej w piłce ręcznej mężczyzn.
inż. arch. Aleksander Ślusarz
Medal Księcia Mściwoja II za zasługi dla gdańskiego i polskiego dziedzictwa historycznego, w tym za ocalenie Wartowni Nr 1 na Westerplatte przed zniszczeniem, poprzez opracowanie nowatorskiej techniki przesunięcia obiektu.
Absolwent Politechniki Gdańskiej. Po ukończeniu studiów pracował przy odbudowie gdańskich zabytków m.in. kościoła św. Katarzyny (rekonstrukcja sklepień, układanie posadzki itp.), kościoła św. Piotra i Pawła na Starym Przedmieściu i innych ważnych dla miasta obiektów. Jako członek Gdańskiej Komisji Ochrony Zabytków PTTK w latach 1966-1967 zaangażował się w ratowanie najcenniejszego obiektu na Westerplatte – Wartowni nr 1. Po uzyskaniu zezwoleń opracował koncepcję przesunięcia ważącej ponad 400 t Wartowni o 78 m na dzisiejsze miejsce. To właśnie operacji pod jego kierunkiem ocalono Wartownię przed wysadzeniem w powietrze, co miało nastąpić w ramach generalnej przebudowy Półwyspy Westerplatte.
O Nagrodach
Medale Św. Wojciecha (S. Adalbertusa) i Księcia Mściwoja II (Mestwina II) Rada Miasta Gdańska ustanowiła w 1996 roku.
Oba medale są honorowymi odznaczeniami przyznawanymi polskim i zagranicznym obywatelom, instytucjom i organizacjom za wybitne zasługi na rzecz miasta. Wykonane w srebrze medale otrzymują ci, których działania przyczyniły się do rozsławienia imienia Gdańska zarówno w regionie, kraju jak i na świecie. Kapituła nagradza osoby, które podejmują publicznie pożyteczne inicjatywy. Medale przyznawane są za wyróżniającą się pracę bądź zainteresowania, które wyrastają ponad przeciętność. Działania dostrzegane i nagradzane przez Kapitułę dotyczą wszystkich dziedzin życia: kultury, nauki, służby zdrowia, gospodarki.
Dodatkowo Medal św. Wojciecha jest wyróżnieniem za pracę na rzecz współpracy i pojednania między narodami oraz wyjątkowe przedsięwzięcia na rzecz tolerancji i dialogu między przedstawicielami różnych wyznań i religii.
Kapituła Nagrody
Medale przyznane zostały przez dziewięcioosobową Kapitułę, w której zasiadają:
- prof. dr hab. inż. Edmund Wittbrodt – naukowiec, polityk (były senator RP, minister edukacji), działacz społeczny,
- Agnieszka Owczarczak – działaczka samorządowa i przedsiębiorczyni, Przewodnicząca Rady Miasta Gdańska VIII kadencji,
- Andrzej Januszajtis – docent, fizyk, popularyzator historii Gdańska, autor wielu publikacji o Gdańsku,
- Dorota Kolak – aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, nauczycielka akademicka,
- Barbara Szczepuła-Ponikowska – dziennikarka, reportażystka, felietonistka, pisarka-autorka książek związanych z Gdańskiem,
- Jan Zarębski – polityk, przedsiębiorca, w latach 1999-2002 marszałek województwa pomorskiego,
- Anna Czekanowicz-Drążewska – poetka, prozaiczka, dramaturżka, tłumaczka,
- prof. dr hab. Cezary Obracht-Prondzyński – socjolog, antropolog, historyk, popularyzator kultury kaszubskiej,
- Bogusław Kaczmarek – piłkarz, trener piłkarski, komentator telewizyjny.
Dariusz Wołodźko
Urząd Miejski w Gdańsku
