Za dwa lata setną rocznicę powstania obchodzić będzie Polski Związek Żeglarski. 100-lecie obchodzi również Polski Klub Morski – jeden z najstarszych polskich klubów żeglarskich mający swoją siedzibę w Gdańsku. Dlatego żeglarze z Gdańska i z Pomorza już dziś rozpoczęli obchody tego niezwykle ważnego nie tylko dla nich jubileuszu.
We wtorek, 24 maja w Dworze Artusa odbyła się uroczystość, podczas której Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska wraz z Mieczysławem Strukiem, marszałkiem województwa pomorskiego wręczyli odznaczenia za szczególne zasługi dla polskiego żeglarstwa.
– Dzisiaj możemy wspólnie świętować stulecie Polskiego Związku Żeglarskiego. Tych rocznic jest sporo, bo stulecie obchodzi także Klub Morski, mający swoją siedzibę właśnie w Gdańsku. Do tradycji podchodzimy z szacunkiem, bo członkami klubu Morskiego byli także zacni obywatele Gdańska – mówiła Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. – Dziś mamy też przyjemność uhonorować medalami Prezydenta Miasta Gdańska zasłużonych żeglarzy. Ważne, aby kontynuować edukację morską, aby zachęcać kolejnych młodych ludzi do żeglarstwa. Krok po kroku rozbudowujemy marinę w Gdańsku, powstają kolejne inwestycje – marina w Sobieszewie, rozbudowa mariny na Górkach Zachodnich. Cieszę się, że „Generał Zaruski” nie ma wolnych przelotów, bo jest wielu młodych ludzi, którzy chcą poznawać się z morzem, poznawać siebie i kształtować charaktery. Myślę, że to taka sztuka, która pomaga budować lepsze, patriotyczne i odpowiedzialne społeczeństwo, czego sobie i Państwu życzę.
100 lat Polskiego Związku Żeglarskiego
11 maja 1924 roku w Tczewie powstał Polski Związek Żeglarski. Organizację zawiązały cztery kluby żeglarskie: Pierwszy Polski Klub Morski z Gdańska, Klub Żeglarski z Chojnic i sekcje żeglarskie Akademickiego Związku Sportowego oraz Wojskowego Klubu Wioślarskiego z Warszawy.
– Za dwa lata obchodzić będziemy stulecie powstania Polskiego Związku Żeglarskiego. Warto jednak pamiętać, że założenie PZŻ nie wyznaczało początku historii polskiego żeglarstwa, która wiąże się z klubami żeglarskimi istniejącymi już wcześniej. Z czterech kubów-założycieli PZŻ dwa były z Pomorza – Polski Klub Morski w Gdańsku i Chojnicki Klub Żeglarski. Oba obchodzą w roku 2022 stulecie powstania. Wydaje się zatem, że inauguracja obchodów stulecia PZŻ powinna się zacząć od upamiętnienia tego właśnie faktu – mówi Bogusław Witkowski, prezes Pomorskiego Związku Żeglarskiego.
Pierwszym prezesem został wybrany Józef Klejnot-Turski, działacz żeglarski z Tczewa i Gdyni, kapitan żeglugi wielkiej, wykładowca szkoły morskiej w Tczewie i założyciel pierwszego w Wolnym Mieście Gdańsku Polskiego Klubu Morskiego oraz wydawca czasopisma „Żeglarz Polski”. Polski Związek Żeglarski stał się tym samym członkiem Międzynarodowego Związku Żeglarstwa Regatowego, dzięki czemu po raz pierwszy Polak Edward Bryzemejster reprezentował nasz kraj na Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu na monotypowym, dwużaglowym jachcie typu jol.
Najważniejszym zadaniem dla związku w początkach działalności było uporządkowanie spraw formalnych. Ludwik Szwykowski opracował w 1925 roku pierwszy Statut PZŻ, który złożono w Sądzie Rejestrowym wiosną 1926 roku i przyjęto na I Sejmiku Żeglarskim, 19 maja tego roku. Stanowił podstawę do działania na kolejne lata. Z zapisów statutowych wynikało opracowanie szczegółowych zasad, regulaminów, barw oraz organizacji Związku. Ten fundament pozwolił na zorganizowane budowanie podstaw polskiego żeglarstwa.
W roku 95-lecia Związku odbyło się wiele wydarzeń edukacyjnych, upamiętniających historię i tradycję polskiego żeglarstwa, wiele jubileuszowych regat, a pamiątkowymi medalami 95-lecia PZŻ odznaczono zasłużonych działaczy. Społeczność żeglarska odnowiła również grób Józefa Klejnota – Turskiego na cmentarzu w Bydgoszczy. Nową, granitową płytę zaprojektowała kapitan Grażyna Kryspin. Kolejne dwa lata upłynęły pod znakiem pandemii koronawirusa. COViD-19 nie pokonał polskiego żeglarstwa, tak jak nie złamała go II Wojna Światowa i lata komunizmu. Ten okres był trudny, ale owocny w sukcesy z medalem Igrzysk Olimpijskich na czele. Aktualnie, otrzepujemy się z pandemicznego kurzu i intensywnie przygotowujemy się do obchodów 100-lecia Polskiego Związku Żeglarskiego, które obfitować będzie w szereg wyjątkowych imprez i inicjatyw.
Lista Nagrodzonych
Polski Klub Morski
Założony został w 1922 r. w Wolnym Mieście Gdańsku jako Pierwszy Polski Klub Jachtowy. Pod koniec lat 20. połączony z Klubem Morskim, a następnie w 1933 roku z Klubem Polskim. W ten sposób w 1933 roku powstał Polski Klub Morski. To na należącym do tego klubu jachcie „Korsarz” Tadeusz Prechitko zdobył pierwsze miejsce w regatach dojazdowych na Igrzyska Olimpijskie z Sopotu do Kilonii w 1936 r. co było wielkim sukcesem polskiego żeglarstwa przedwojennego. Z klubem związany był Tadeusz Ziółkowski, pierwszy komendant statku szkolnego „Lwów”. W tym roku PKM obchodzi 100-lecie swojego istnienia.
Wacław Liskiewicz
Urodzony w 1937 r. w Poznaniu. Jest absolwentem Politechniki Gdańskiej. Pionier polskiego i światowego żeglarstwa polarnego. W 1967 r. poprowadził jacht „Swarożyc III” na Spitsbergen. Był to pierwszy tego rodzaju polski rejs i jeden z pierwszych na świecie. Zasłynął jako konstruktor wielu słynnych polskich jachtów („Opal”, „Maria”, „Dar Przemyśla”, „Copernicus”), w tym „Mazurka”, na którym jego żona Krystyna Chojnowska-Liskiewicz, jako pierwsza w dziejach kobieta samotnie opłynęła świat pod żaglami. Związany z Akademickim Klubem Morskim w Gdańsku. W 2016 r. Pomorski Związek Żeglarski (PoZŻ) uhonorował go tytułem Pomorskiego Konstruktora Jachtów 50-lecia PoZŻ.
Roman Paszke
Urodzony w 1951 r. w Gdańsku, gdzie ukończył również Akademię Wychowania Fizycznego i Sportu. Do początków lat 90. zawodowo związany był z przemysłem stoczniowym. Był budowniczym pierwszych w Polsce nowoczesnych jednostek regatowych: „Gemini GTX” czy „MK Cafe”, które wprowadziły polskie żeglarstwo na światowe salony i na których odnosił sukcesy w wielu słynnych regatach. Wygrał m. in. Kieler Woche i Admiral’s Cup. W 2000 r, wystartował w – legendarnych już dzisiaj – wokółziemskich regatach „The Race”, w których jego jacht „Warta Polpharma” zajął czwarte miejsce. Dwa razy, w 2012 i 2013 r., podejmował próbę samotnego opłynięcia świata bez zawijania do portu ze wschodu na zachód, na maxi-katamaranie „Gemini 3”. Wielokrotnie zwyciężał także w regatach krajowych i kilka razy zdobywał tytuł mistrza Polski. W 2016 r. otrzymał tytuł Pomorskiego Żeglarza 50-lecia Pomorskiego Związku Żeglarskiego.
Piotr Myszka
Urodzony w 1981 r. w Mrągowie. Ukończył gdańską Akademię Wychowania Fizycznego i Sportu. Reprezentował Klub Sportowy AZS AWFiS Gdańsk. Na swoim koncie ma tytuły mistrza świata, Europy, Polski i zdobywcy Pucharu Świata. Startował w klasie RS:X w Igrzyskach Olimpijskich w Rio de Janeiro w 2016 r. (gdzie zajął czwarte miejsce) i w Tokio w 2021 r. (w których zajął szóste miejsce).
Jędrzej Sieliwończyk
Urząd Miejski w Gdańsku
