W Starej Aptece, scenie Teatru Wybrzeże w Gdańsku, 28 marca 2022 roku odbyła się doroczna uroczystość z okazji święta wszystkich ludzi teatru. Nagrody wybitnym artystom wręczyli Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego i Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.
Uroczystość, którą prowadzili Marcin Miodek i Janek Napieralski, rozpoczęli młodzi adepci Państwowego Policealnego Studium Wokalno-Aktorskiego z Gdyni, którzy przygotowali muzyczną oprawę spotkania. Zespół studentów IV roku Państwowego Policealnego Studium Wokalno-Aktorskiego im. Danuty Baduszkowej w Gdyni pod okiem scenarzysty i reżysera Wojciecha Kościelniaka przygotowali niezwykle absorbujący, energiczny i dojrzały spektakl dyplomowy „Mury Jerycha” zrealizowany w Teatrze Muzycznym im. D. Baduszkowej w Gdyni. Widowisko zostało przyjęte przez publiczność tak dobrze, że trafiło do repertuaru Teatru Muzycznego im. Danuty Baduszkowej w Gdyni. Artyści Studium zaprezentowali też utwór (który zdobył najważniejszy laur na Konkursie Piosenki Eurowizji w 2016 r.) „1944” z repertuaru ukraińskiej artystki Jamala.
– Miałem wielką przyjemność, po przerwie spowodowanej pandemią ponownie, wspólnie z przyjaciółmi pomorskiej sceny, świętować Międzynarodowy Dzień Teatru i wręczyć z tej okazji Nagrody Teatralne – powiedział marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk. – W tej świątyni sztuki mamy niezwykłą okazję, by złożyć hołd ludziom teatru. Nie tylko tego, w którym się znajdujemy, ale również teatrów z całego Pomorza. Bawicie nas, rozśmieszacie, zmuszacie do refleksji. To niezwykłe dzieło, które zawdzięczamy właśnie Wam – dodał marszałek.
W uroczystości wzięła udział także Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska, która wręczała Nagrody Teatralne Miasta Gdańska.
– Każda wizyta w teatrze jest dla mnie, a sądzę, że i dla wielu innych osób, jak podróż. Do ludzi, miejsc i spraw, które niekiedy przynoszą ukojenie, albo wręcz przeciwnie, każą konfrontować się z trudnymi pytaniami. Dziękujemy za to, co Wy, artyści, macie nam do powiedzenia – mówiła prezydent Aleksandra Dulkiewicz.
W tym szczególnym dla sztuki scenicznej dniu przypomniano sylwetki artystów, twórców i wielkich przyjaciół teatru, którzy odeszli w czasie ostatnich dwóch lat.
Nagroda Teatralna Miasta Gdańska
Nagroda Teatralna Miasta Gdańska przyznawana jest od 2008 roku. Otrzymują ją autorki i autorzy najciekawszych teatralnych kreacji artystycznych, stworzonych w roku poprzedzającym przyznanie nagrody. Przyznawane są trzy równorzędne nagrody indywidualne.
Laureatów wybiera kapituła składająca się z przedstawicieli środowiska teatralnego oraz mediów. Nagroda Teatralna Miasta Gdańska ma wymiar finansowy, w tym roku jest to 10 000 złotych brutto dla każdego z laureatów. Łącznie z dzisiejszymi nagrodzonymi uhonorowano dotąd łącznie 42 twórców teatralnych.
Nagrodę Teatralną Miasta Gdańska za 2021 rok otrzymali:
- Małgorzata Brajner-Białas za kreację Zosi w spektaklu „Emigrantki” Radosława Paczochy w reż. Elżbieta Depty, w Teatrze Wybrzeże
- Olo Walicki za skomponowanie muzyki do spektaklu „Nieczułość” na podstawie powieści Martyny Bundy w reż. Leny Frankiewicz, w Teatrze Wybrzeże
- Paweł Aigner za reżyserię spektaklu „Awantura w Chioggi” Carla Goldoniego, w Teatrze Wybrzeże
Nagroda Specjalna trafiła do Miejskiego Teatru Miniatura za spektakl „Co u Diabła?” na podstawie baśni braci Grimm w reż. Michała Deraltki. Nagrodą była bawrna grafika autorstwa Pawła Króla.
Nagrody Teatralne Marszałka
Od ponad 20 lat marszałek województwa pomorskiego, co roku z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru (27 marca), honoruje najwybitniejsze artystyczne osiągnięcia minionego roku w dziedzinie teatru. Doceniani są m.in. reżyserzy i aktorzy. Wyróżnienie jest przyznawane również za najlepszy scenariusz, muzykę, scenografię i debiut roku. Nagroda docenia wydarzenia oraz zjawiska artystyczne i kulturalne. Specjalnie powołana kapituła składająca się z przedstawicieli środowiska teatralnego, pomorskich mediów oraz Uniwersytetu Gdańskiego, wybiera również najlepsze przedstawienie roku.
Przyznawane są trzy nagrody indywidualne (finansowe w wysokości 10 tys. zł każda) dla wyróżniających się artystów, Nagroda dla młodego artysty, dedykowana pamięci prof. Jana Ciechowicza (7 tys. zł) oraz nagroda honorowa za Przedstawienie roku (tradycyjnie jest to dzieło sztuki autorstwa jednego z uznanych pomorskich twórców, w tym roku jest to obraz uznanej malarki i ilustratorki Marty Frej.
Nagroda im. prof. Jana Ciechowicza
Nagroda Teatralna Marszałka Województwa Pomorskiego im. prof. Jana Ciechowicza to wyróżnienie dedykowane młodym, świetnie zapowiadającym się twórcom teatralnym. Do rosnącego grona laureatów dołączył Wojciech Marcinkowski za dopracowaną i dojrzałą kreację charyzmatycznego Księdza w spektaklu „Ciemna woda” Amanity Muskarii w reżyserii Iwa Vedrala w Nowym Teatrze im. Witkacego w Słupsku.
Trzy Nagrody Teatralne Marszałka Województwa Pomorskiego za rok 2021
- Lena Frankiewicz za reżyserię spektaklu „Nieczułość” na podstawie powieści Martyny Bundy w Teatrze Wybrzeże, za przejmującą, refleksyjną i ciekawie skomponowaną inscenizację herstorycznej sagi kaszubskiej o uniwersalnym znaczeniu;
- Sylwia Góra za wyraziście poprowadzoną, poruszającą i zapadającą w pamięć kreację doświadczonej życiem Rozeli w spektaklu „Nieczułość” w reżyserii Leny Frankiewicz w Teatrze Wybrzeże;
- Marek Zákostelecký za zachwycającą koncepcję i przygotowanie scenografii oraz lalek do spektaklu „Co u diabła” na podstawie baśni braci Grimm w reżyserii Michała Derlatki w Miejskim Teatrze Miniatura w Gdańsku.
Spektakl Roku 2021
Honorową Nagrodę Teatralną Marszałka Województwa Pomorskiego za Spektakl Roku przyznano spektaklowi „Nieczułość” na podstawie powieści Martyny Bundy w reżyserii Leny Frankiewicz w Teatrze Wybrzeże.
Międzynarodowe orędzie z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru
Co roku Międzynarodowy Instytut Teatralny (ITI), z okazji teatralnego święta, zamawia u wybitnego człowieka teatru okazjonalne orędzie. Teatry na wszystkich kontynentach udostępniają orędzie przygotowane przez wybitną osobowość świata sztuki. Pierwsze, w 1962 r., napisał francuski pisarz Jean Cocteau. W poprzednich latach autorami byli m.in. Judi Dench, John Malkovich, Dario Fo, Krzysztof Warlikowski, Anna Augustynowicz, Anatolij Wasiljew, Carlos Celdrán. W 2018 r. orędzie napisał brytyjski reżyser teatralny Simon McBurney, a w ubiegłym roku jego autorką była brytyjska aktorka teatralna i filmowa Helen Mirren. Autorem tegorocznego jest Peter Sellars – amerykański reżyser operowy i teatralny, który określił teatr mianem sztuki doświadczania.
– W świecie zasypywanym wyczerpującymi doniesieniami medialnymi, symulacjami doświadczeń, upiornymi prognozami – jak w takim świecie możemy wyjść poza powtarzane bez końca liczby, aby doświadczyć świętej nienaruszalności i bezkresu pojedynczego życia, ekosystemu, przyjaźni czy niezwykłej gry światła na niebie? – pyta artysta.
Podkreślił, że „trwająca od dwóch lat pandemia COVID-19 przytępiła ludzkie zmysły, zredukowała nasze życie, przerwała więzi i wrzuciła nas w koszmarne Ground Zero we własnych mieszkaniach”.
Pyta też o naszą tradycję, ważne momenty życia narodów i poszczególnych ludzi: „Gdzie są nasze rocznice pamięci? O czym musimy pamiętać? Jakie rytuały pozwoliłyby nam w końcu wyobrazić sobie od nowa i rozpocząć próby kroków, których nigdy wcześniej nie podejmowaliśmy?”.
Wyjaśnia, że „teatr epickiej wizji, celu, uzdrowienia, naprawy i troski potrzebuje nowych obrzędów. Nie musimy być zabawiani […] Potrzebujemy być razem. Musimy dzielić tę samą przestrzeń i musimy kultywować uwspólnotowienie przestrzeni”.
Teatr zawsze był ważny, bo „teatr zawsze przedstawiał życie tego świata jako wyobrażenie przypominające miraż, pozwalający nam przenicować ludzkie iluzje, złudzenia, ślepotę i wyparcie z wyzwalającą czytelnością i siłą”.
Orędzie na Międzynarodowy Dzień Teatru 2022 wystosowane przez Petera Sellarsa
Orędzie Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego ITI
Nieco młodszą tradycją teatrów w naszym kraju jest wybór polskiego autora przesłania. W tym roku Zarząd Polskiego Ośrodka ITI zaszczyt ten powierzył Dramatycznemu Kolektywowi w składzie: Agata Adamiecka, Małgorzata Błasińska, Jagoda Dutkiewicz, Monika Dziekan, Dorota Kowalkowska i Monika Strzępka. W przesłaniu, które powstało w cieniu wojny w Ukrainie, czytamy:
– Kiedy dziś myślimy teatr, przed naszymi oczami najpierw zjawia się obraz roztrzaskanego pociskami rakietowymi Donieckiego Regionalnego Teatru Dramatycznego w Mariupolu, z ogromnym napisem ДЕТИ na placu przed budynkiem. Obraz teatru-schronu, którego nie oszczędziło bestialstwo wywołanej przez Putina wojny. Zaraz potem widzimy obrazy sceny i widowni Teatru Dramatycznego im. Marii Zańkoweckiej we Lwowie zamienionego w dom uchodźczy. A następnie obrazy z polskich teatrów, w których zamieszkali ludzie uciekający przed przemocą i w których trwa intensywna praca na rzecz realnej pomocy Ukrainie.
Orędzie zostanie odczytane w wielu teatrach Polski. Jego autorki apelują:
– Umieśćmy przed każdym teatrem w Polsce i na świecie napis ДЕТИ. Niech ten napis-okrzyk niesie się przez świat: ДЕТИ ДЕТИ ДЕТИ… Niech usłyszy go zbrodniarz i zrozumie, że uderza w nas wszystkich. Niech usłyszy go Ukraina i wie, że wszyscy jesteśmy z nią. Niech usłyszy go świat i zacznie pracę nad nową przyszłością.
Orędzie Dramatycznego Kolektywu
Współpraca: Bożena Micun-Gusman
Marta Formella
Urząd Miejski w Gdańsku
fot. Dominik Paszliński
