Budynek Ratusza Oruńskiego przy ulicy Gościnnej 1 jest znany każdemu mieszkańcowi dzielnicy. Zawsze zwracał na siebie uwagę, dziś jednak jego widok zapiera dech w piersiach! W sobotę, 5 lutego Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska zainaugurowała działalność ratusza.
– W grudniu, kiedy nieopodal odpalaliśmy oruńską choinkę, wspominałam, że już niedługo spotkamy się na otwarciu Ratusza Oruńskiego. Kiedy myślę o tym jakie w ratuszu będą funkcję to wiem jedno – to Wasza ciężka praca i współpraca – Pakt dla Oruni, Partnerstwo dla Oruni, to że wspólnie organizuje wiele różnych aktywności, to także Wasza presja spowodowała, że ten budynek wrócił do dawnej świetności i będzie pełnił funkcje społeczne, ważne dla tej dzielnicy – mówiła podczas otwarcia prezydent Dulkiewicz. – Nie byłoby to możliwe, gdyby nie pieniądze z Unii Europejskiej, które stanowią ponad połowę kosztów związanych z przywróceniem świetności tego budynku – dodała prezydent.
Ratusz Oruński, choć objęty ochroną konserwatorską, od 2010 roku stał pusty. Dzięki Programowi Rewitalizacji dzielnic Gdańska, miasto przywróciło mu należny blask. Zgodnie z życzeniem mieszkańców, będzie to przestrzeń działań społecznych, siedziba biblioteki, Rady Dzielnicy, a także Fundacji Innowacji Społecznej.
Ratusz stoi na Oruni od 1867 roku, do końca II wojny światowej, działał tu lokalny magistrat, ośrodek pomocy bezrobotnym, urząd ds. młodzieży, urząd stanu cywilnego, policja kryminalna, a nawet Luftschutz Reviergruppe 6 – oddział organizacji odpowiedzialnej za obronę przeciwlotniczą. Po wojnie funkcjonował tu posterunek milicji, a potem policji. Dzisiejsi mieszkańcy dzielnicy wypowiedzieli się jednak za zupełną zmianą jego funkcji.
– Samorząd Województwa Pomorskiego rozdysponowuje środki unijne. Od wielu lat współpracujemy z miastem, tak aby dzielnice takie jak Dolne Miasto, Nowy Port, Biskupia Górka, czy właśnie Orunia zrewitalizować, odnowić infrastrukturę. To właśnie mieszkańcy wskazywali jakie obiekty powinny zostać odnowione. Na Oruni działa także Fundacja Innowacji Społecznych, która jest motorem tych zmian – mówił Szymański, dyrektor Departamentu Programów Regionalnych Urzędu Marszałkowskiego. – Czekamy na nowe środki z Unii. W dyspozycji województwa pomorskiego jest 1 mld 200 mln euro na infrastrukturę, w tym na rewitalizację, także można już myśleć o nowych projektach.
Boginie i ludzie
Ratusz pod swoją opieką przez lata miały greckie boginie Demeter i Temida. To one spoglądają z elewacji na każdego, kto przekracza próg. Demeter, bogini urodzaju, zbóż i rolnictwa, w jednej ręce trzyma sierp i bukiet kłosów zboża, a w drugiej księgę. To znak, że Orunia przed laty żyła z roli. Postać Temidy, bogini sprawiedliwości, z nieodłączną wagą i mieczem podkreśla, jak ważne rzeczy działy się niegdyś w budynku ratusza. Choć na elewacji, obok wspomnianych płaskorzeźb, znaleźć można i elementy secesyjne – ozdoby z liści kasztanowca, winnej latorośli i kiści winogron – bryła jest neogotycka. Do średniowiecza nawiązuje czerwona cegła, wieńczące szczyt fasady wieżyczki-sterczyny i pionowe elementy dekoracyjne, pięknie podkreślające strzelistość budowli.
Podczas remontu ten eklektyzm został zachowany. Zmiany zadziały się w środku! Aż dwa piętra odnowionego Ratusza Oruńskiego zajmuje teraz filia Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdańsku. Każdy może samodzielnie wybrać to, co lubi: książkę, film, płytę z muzyką. Biblioteka czynna jest w tygodniu aż do godziny 19.00, w soboty do 15.00. Znalazło się tu miejsce także dla Gdańskiej Fundacji Innowacji Społecznej, wspierającej gdańszczan, szczególnie tych najmłodszych. W odnowionym ratuszu organizować będą warsztaty i spotkania terapeutyczne. Budynek jest także nową siedzibą Rady Dzielnicy Orunia – Święty Wojciech – Lipce.
Na elewacji budynku umieszczona została tablica upamiętniająca prezydenta Pawła Adamowicza, podczas uroczystości została odsłonięta przez posła Piotra Adamowicza, brata śp. Prezydenta Gdańska.
– Cieszmy się, że to nie będzie zamknięty obiekt, ale miejsce otwarte dla Was drodzy Orunianie, Gdańszczanie, dla wszystkich. W tym miejscu możecie się spotkać, porozmawiać, czegoś dowiedzieć. Tak tworzy się wspólnota, tak się tworzy wspólnota dzielnicy – powiedział poseł Piotr Adamowicz.
Prezydent Gdańska przekazała klucze do budynku nowym gospodarzom Ratusza Oruńskiego, w imieniu Rady Dzielnicy Orunia – św. Wojciech – Lipce odebrała je radna Agnieszka Bartków, w imieniu Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej dyrektor Jarosław Zalesiński, Gdańską Fundację Innowacji Społecznej reprezentowali Piotr i Marianna Wróblewscy.
Na placu budowy
Trwająca przez lata dewastacja oraz zmiana funkcji budynku, o którą zabiegali mieszkańcy, wymusiły gruntowną przebudowę układu pomieszczeń, klatki schodowej, dostosowanie do osób ze szczególnymi potrzebami (m.in. montaż windy). Wymieniono instalacje, okna i drzwi, założono nowoczesną wentylację. Nad przebiegiem remontu czuwali konserwatorzy i archeolodzy. Udało się zachować to, co wartościowe, ale i zmienić to, co wymagało zmiany. Do wnętrza zaprasza teraz eleganckie otwarte foyer. Pojawiła się duża sala konferencyjna, dwie profesjonalne sale warsztatowe, a w nich rzutniki, ekrany, nagłośnienie; pomieszczenie do indywidualnych spotkań – z terapeutą, doradcą zawodowym, radnym dzielnicy; otwarta przestrzeń biblioteki jest jasna i nowoczesna. Budynek został wspaniale przygotowany do pełnienia zupełnie nowych funkcji. Warto wspomnieć, że zagospodarowany został także teren wokół ratusza – pojawiły się nowe ławki i stojaki na rowery.
Nowe życie ratusza
Przebudowa Ratusza Oruńskiego to element Programu Rewitalizacji dzielnic Gdańska, współfinansowanego z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014 – 2020. Jej koszt to ponad 6,5 mln zł. Blisko 60% tej kwoty pokryła Unia Europejska, pozostała część – 2,7 mln zł – pochodzi ze środków Gminy Miasta Gdańsk. Koordynatorem programu rewitalizacji jest Biuro Rozwoju Gdańska. Jest nim objęty, obok Oruni, także Nowy Port z Twierdzą Wisłoujście, Dolne Miasto oraz Biskupia Górka ze Starym Chełmem. Rewitalizacja to nie tylko remont budynku, ale i kompleksowe działania na rzecz lokalnej społeczności, które pozytywnie wpływają na codzienne życie, pracę i spędzanie wolnego czasu przez mieszkańców.
Joanna Bieganowska
Urząd Miejski w Gdańsku
