W piątek, 24 września w sali wystawienniczej „ART 39” przy ul. Orłowskiej 39 odbędzie się uroczystość nadania Państwowemu Liceum Sztuk Plastycznych w Gdyni imienia Magdaleny Abakanowicz. Wydarzeniu będzie towarzyszyć wernisaż prac artystki. Z powodu obostrzeń sanitarnych związanych z pandemią w piątkowej uroczystości mogą wziąć udział wyłącznie osoby, które otrzymały zaproszenia.
Nadanie Państwowemu Liceum Sztuk Plastycznych w Gdyni imienia Magdaleny Abakanowicz to wyraz uznania dla dokonań tej wybitnej artystki i osoby przecierającej nowe szlaki, która konsekwentnie dąży do obranego celu. To również podkreślenie jej związków z gdyńską szkołą, zaakcentowanie pierwszych, młodzieńczych fascynacji rzeźbiarki. Nieugięta postawa artystki, wytrwałość i nieustępliwość oraz twórcza pasja mogą służyć za wzór dla gdyńskiej młodzieży, która śladem Abakanowicz wkracza na drogę szeroko pojętej sztuki.
Artystka niepokorna
Magdaleny Abakanowicz nie trzeba przedstawiać. To wybitna artystka o niepowtarzalnej skali talentu i twórczej wyobraźni. Cechująca się niezwykłą odwagą w przekraczaniu konwencjonalnych granic rzeźby, tradycyjnych technik i tworzeniu unikalnych rozwiązań. To postać o fundamentalnym znaczeniu dla polskiej i światowej sztuki.
Abakanowicz urodziła się w 1930 roku w Falentach pod Warszawą. Przeżyła niełatwą, wojenną młodość. To był czas trudnych doświadczeń, naznaczonych niepokojem, lękiem o przyszłość rodziny i bliskich.
W powojennej Polsce rozpoczęła naukę w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Gdyni. To właśnie tutaj w 1947 roku stawiała pierwsze artystyczne kroki i rozpoczęła przygodę ze sztuką, która wkrótce wypełniła całe jej życie.
Zaraz po maturze rozpoczęła studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Sopocie, ale wkrótce przeniosła się do Warszawy, gdzie z uporem walczyła o swobodę twórczej wypowiedzi. Studia nie zapisały się w jej pamięci jako beztroski, radosny okres. Był to czas wielu wyrzeczeń i trudności.
Tuż po dyplomie na krótko zajęła się malarstwem, ponieważ niebawem odkryła inną, własną drogę twórczą. Jej oryginalne prace po raz pierwszy zauważono w 1962 roku na Międzynarodowym Biennale Tkaniny w Lozannie. Zaprezentowała tam jeszcze płaską tkaninę, wzbudzając zainteresowanie i kontrowersje.
Trzy lata później przestrzenne tkaniny Abakanowicz wzbudziły prawdziwą sensację na Międzynarodowym Biennale w São Paulo i przyniosły jej złoty medal, który otworzył drogę do międzynarodowych wystaw i uczynił z niej artystkę znaną oraz rozpoznawalną.
Abakanowicz stworzyła swoją własną, oryginalną technikę – zatarła, dotychczas bardzo wyraźną, granicę między rzeźbą a tkaniną artystyczną. Z barwionego, sizalowego włókna wykreowała monumentalne, tajemnicze obiekty, pobudzające wyobraźnię, budzące różnorodne skojarzenia i interpretacje.
Abakany (nazywane tak od nazwiska artystki) przypominają monstrualne, abstrakcyjne, organiczne formy. Swoją twórczością Abakanowicz udowodniła, że nie warto pochopnie ulegać wpływom, modom i obowiązującym trendom. Samemu można wyznaczać cele i kierunki własnych poszukiwań. Tej regule pozostała wierna do końca.
– Będę zapewne zawsze porzucać jedne techniki i materiały na rzecz drugich (…). Najciekawiej jest posługiwać się techniką, której się jeszcze nie zna, i budować formy, których się jeszcze nie zna – mawiała artystka.
Magdalena Abakanowicz ma na swoim koncie kilkadziesiąt wystaw indywidualnych oraz stałych realizacji w przestrzeni publicznej. Jej prace można zobaczyć m.in.: w Museum of Modern Art w Nowym Jorku, na Biennale w Wenecji, w Pawilonie Polskim w Wenecji, na Biennale International de la Tapisserie w Lozannie, w Galerie Nationale du Jeu de Paume w Paryżu oraz w wielu innych miejscach.
Prace artystki znajdują się w zbiorach ponad 70 muzeów i kolekcji publicznych na całym świecie, m.in. w: Muzeum Narodowym w Warszawie, Wrocławiu i Poznaniu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Centre George Pompidou w Paryżu, Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku czy Museum of Modern Art w Kioto.
Artystka zdobyła także wiele nagród i wyróżnień. Została odznaczona m.in. Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” i Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Warto pamiętać, że oprócz działalności stricte artystycznej wychowywała i kształciła również młode pokolenia twórców, których uczyła samodyscypliny, konsekwencji, siły, wytrwałości i miłości do sztuki. W 1979 roku Abakanowicz otrzymała tytuł profesora.
Wystawę prac artystki będzie można zobaczyć od 25 września do 31 października przy ul. Orłowskiej 39 w Gdyni. Znajdą się na niej m.in. prace z kolekcji fundacji Magdaleny Abakanowicz-Kosmowskiej i Jana Kosmowskiego, Galerii Starmach i Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi.
Kuratorem gdyńskiej wystawy jest Aleksandra Szwarc. Patronat honorowy nad wystawą objęli: minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu – Piotr Gliński, Fundacja Marty Magdaleny Abakanowicz-Kosmowskiej i Jana Kosmowskiego oraz prezydent Gdyni – Wojciech Szczurek.
Więcej informacji o wydarzeniu znajduje się na facebookowym profilu „ART 39”.
Źródło: Aleksandra Szwarc, historyk sztuki
Magdalena Śliżewska
UM Gdynia
