9 września przypada Światowy Dzień FAS (Płodowego Zespołu Alkoholowego), który przypomina, jak ważne jest, aby kobiety w ciąży nie sięgały po alkohol. Problem dotyczy 30% ciężarnych Polek. Na stronie zdrowagdynia.pl przez cały tydzień będą pojawiać się informacje dotyczące FAS.
FAS (FAS, ang. – Fetal Alcohol Syndrome) to forma zaburzeń u płodu powstałych z powodu spożywania przez matkę alkoholu w czasie ciąży. W wyniku uszkodzenia mózgu i układu nerwowego dzieci cierpią z powodu opóźnionego rozwoju mowy oraz ograniczeń wynikających z niepełnosprawności intelektualnej. Najczęściej mają problem z zapamiętywaniem, kojarzeniem faktów i przetwarzaniem informacji oraz częstą zmiennością nastroju. Zadaniem terapeutów oraz opiekunów dzieci jest wielopłaszczyznowe wspomaganie ich rozwoju. W tym zakresie mieszkańców naszego miasta wspiera Gdyński Ośrodek Diagnozy i Terapii FASD Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdyni.
– Profilaktyka i zwiększanie świadomości na temat zagrożeń wynikających ze spożywania alkoholu w czasie ciąży to tylko część naszych działań. Gdynia od lat prowadzi działania systemowe. W 2009 roku opracowaliśmy Gminny Program Edukacyjno-Terapeutyczny FAS i już rok później udało nam się uruchomić Punkt Diagnozy i Terapii FAS, który z powodu rosnących potrzeb przekształciliśmy w 2016 roku w Gdyńskie Centrum Diagnozy i Terapii FASD. Obecnie ośrodek obejmuje swym działaniem całe spektrum płodowych zaburzeń alkoholowych. Gdynia była pierwszym miastem w Polsce, które sfinansowało z własnego budżetu działalność placówki, w której dzieci z FAS otrzymują wszechstronną i bezpłatną pomoc. Diagnozujemy nie tylko te dzieci, których opiekunowie sami się do nas zgłoszą, ale także te przebywające w pieczy zastępczej. Determinacja opiekunów, wsparcie specjalistów i sprawnie działający system pomocy – to czynniki, dzięki którym możemy zapewnić gdyńskim dzieciom ze zdiagnozowanym FAS jak najlepszą szansę rozwoju, co ma ogromny wpływ na ich dorosłe życie – mówi Michał Guć, wiceprezydent Gdyni ds. innowacji.
Co zmieniła pandemia?
Z powodu covid-19 szkoły i inne ośrodki były zamknięte, a to one w normalnych warunkach systematycznie informowały o dzieciach, które mogą być dotknięte FAS. Było to bezpośrednim powodem, że mniejsza grupa dzieci została w pandemii diagnozowana. Udało się jednak przeorganizować ofertę Centrum i skierować ją głownie do opiekunów. W efekcie tego w 2020 roku wzrosła liczba opiekunów korzystających ze wsparcia Gdyńskiego Centrum Diagnozy i Terapii FASD. W poprzednich latach z oferty wsparcia Centrum korzystało średnio ok. 100 osób, w roku ubiegłym po pomoc zgłosiło się aż 135 opiekunów zajmujących się dziećmi z FAS. Dostrzegając to zapotrzebowanie to właśnie na opiekunach skupiono się planując tegoroczne obchody Światowego Dnia FAS w Gdyni.
– Rodzice zastępczy i opiekunowie przez całą pandemię nieśli na swoich barkach ciężar powikłań związanych z FAS. Wykonują duży wysiłek, a pozostają w cieniu. Chcielibyśmy w tym roku szczególnie ich wyróżnić i dać im więcej wskazówek, dzięki którym jeszcze łatwiej będzie zrozumieć, co czują i z jakimi ograniczeniami zmagają się ich dzieci – mówi dr Agata Cichoń – Chojnacka, kierownik Gdyńskiego Centrum Diagnozy i Terapii FASD.
Wsparcie również dla dzieci adoptowanych
Osoby, u których zostaną stwierdzone zaburzenia ze spektrum FASD pozostają pod opieką psychologów, fizjoterapeutów, psychiatry, specjalisty integracji sensorycznej, neurologopedy i neurologa dziecięcego. Wszyscy specjaliści są do dyspozycji w punkcie przy ul. Morskiej 112b/111. Jeśli okaże się, że problemem nie jest FAS, a zaburzenia więzi wynikające z historii dziecka – zespół GCDiT FASD pracuje nad poprawą w obszarze regulacji emocjonalnej dziecka i stylu przywiązania poprzez dalsze konsultacje. Wszyscy diagnozowani otrzymują pełną diagnozę psychologiczną i psychiatryczną, nie tylko w obszarze FASD. Może się jednak pojawić kłopot w momencie gdy dziecko trafi do adopcji i nie jest już w systemie pieczy zastępczej. Dla takich przypadków gdyńskie Centrum ma swoją ofertę.
– Zgłasza się do nas coraz więcej rodzin adopcyjnych, które dały dziecku nowy dom, lecz nie mają pełnego wglądu w historię dziecka i podejrzewają u niego FAS. Rodzice adopcyjni, którzy mieszkają w Gdyni mogą przyjść i bezpłatnie uzyskać od naszego ośrodka pełną diagnozę w obszarze zdrowia psychicznego dziecka. W rozwoju każdego człowieka kluczowe są pierwsze lata życia. Chcemy pomóc rodzicom, aby jak najszybciej dowiedzieli się, co konkretnie dolega dziecku i jak nad tym pracować – dodaje Agata Cichoń – Chojnacka.
Plan obchodów Światowego Dnia FAS
Ze względu na pandemię, obchody Światowego Dnia FAS w Gdyni odbędą się online, na stronie zdrowagdynia.pl.
7.09.2021
Na stronie zdrowagdynia.pl będzie można przeczytać artykuł „Poziom stresu u opiekunów dzieci z FASD”.
8.09.2021
Tego dnia na zdrowagdynia.pl pojawią się najciekawsze informacje z książki „Tylko mnie kochaj. Wyzwania dla rodziców adopcyjnych dzieci z FASD”.
9.09.2021
Zaproszenie do obejrzenia filmu dokumentalnego poświęconego FASD: https://www.youtube.com/watch?v=LvTr4jd-dyk
10.09.2021
Zaproszenie do obejrzenia filmu, w którym przedstawiono 10 faktów dotyczących edukacji dzieci z FASD: https://www.youtube.com/watch?v=f9IrKwmMWUs
11.09.2021
Na stronie zdrowagdynia.pl pojawią się przemyślenia opiekuna zastępczego dzieci z FASD – 5 rzeczy, które warto wiedzieć o FASD.
12.09.2021
Zaproszenie do wysłuchania podcastu, w którym Robbie Seale – matka zastępcza dzieci z FASD z 20-letnim doświadczeniem omawia wyzwania, z którymi borykają się rodziny dzieci z FASD: https://www.youtube.com/watch?v=Q_fE03r6C6c
Światowy Dzień FAS ma uczulić nas wszystkich jak bardzo niebezpieczny jest alkohol w okresie prenatalnym. Jeśli z szeregu działań przygotowanych na ten tydzień, mielibyśmy zapamiętać jedno zdanie to niech to będzie: Nie ma bezpiecznej ilości alkoholu, po którą może sięgnąć kobieta w ciąży.
Gdyńskie Centrum Diagnozy i Terapii FASD
Ul. Morska 112b/111
81-225 Gdynia
Tel. 58 667 79 10
Dane dotyczące spożywania alkoholu w ciąży przez kobiety w Polsce pochodzą z Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Diana Kot
UM Gdynia
