Polski Rejestr Statków pełni szczególną rolę w polskiej gospodarce morskiej. Wpływa nie tylko na zapewnienie technicznego bezpieczeństwa statków, ale – będąc pomostem między nauką a przemysłem – również integruje środowisko. Od piątku, 16 lipca na pokładzie „Daru Pomorza” mieszkańcy i turyści mogą zobaczyć wystawę opowiadającą 85-letnią historię istnienia towarzystwa klasyfikacyjnego Polski Rejestr Statków.
Polski Rejestr Statków to jedyne polskie towarzystwo klasyfikacyjne, które prowadząc niezależną działalność rzeczoznawczą na rynku międzynarodowym i kierując się interesem publicznym, pomaga administracji państwowej, ubezpieczycielom i swoim klientom zapewnić bezpieczeństwo ludzi, obiektów pływających, lądowych, ładunków i środowiska naturalnego.
„Przede wszystkim bezpieczeństwo” – to hasło towarzyszy wielu zawodom wykonywanym w trudnych warunkach, w tym także w szeroko rozumianej branży morskiej. Jego zapewnienie nie byłoby możliwe bez odpowiedniego nadzoru. Polski Rejestr Statków pełni szczególną rolę w polskiej gospodarce morskiej. Nie tylko wpływa w sposób bezpośredni na zapewnienie technicznego bezpieczeństwa statków, ale – będąc pomostem między nauką a przemysłem – również integruje środowisko.
Tak to się zaczęło…
Historia PRS sięga 1932 roku. Wtedy pojawił się pierwszy zamysł powołania polskiej instytucji klasyfikacyjnej. Przyczyną były trudności, jakie niemieckie instytucje czyniły polskim jednostkom przewożącym towary pomiędzy portami Wolnego Miasta i Gdyni, oraz wynikające stąd kłopoty z ubezpieczaniem zarówno barek, jak i ładunków. Polski Rejestr Żeglugi Śródlądowej został oficjalnie powołany w 1936 roku.
Do momentu wybuchu II wojny światowej instytucja zajmowała się nadzorem wyłącznie nad barkami i statkami towarowymi, pływającymi po polskich rzekach oraz przez Zatokę Gdańską. Po wojnie jej nazwę zmieniono na Polski Rejestr Statków oraz – w związku z odzyskaniem przez Polskę 500 km wybrzeża morskiego – określono nowe zadania. W 1950 roku pod nadzór PRS trafiły pierwsze statki pełnomorskie.
Lata 60. XX w. – „złoty wiek” polskiej gospodarki morskiej – to dla PRS czas intensywnego rozwoju. W samych tylko stoczniach Gdańska i Gdyni instytucja nadzorowała rocznie po 25-27 budów statków. Oprócz tego pod jej kontrolą powstawały liczne statki w innych stoczniach morskich i rzecznych.
W tym czasie, rozporządzeniem Ministra Żeglugi, normy PRS zostały uznane za obowiązujące przepisy technicznego bezpieczeństwa polskich statków morskich. Tym samym Polski Rejestr Statków zyskał status narodowej instytucji klasyfikacyjnej.
W latach 70. PRS włączył się w działalność międzynarodowych stowarzyszeń i organizacji. To przyczyniło się do wzrostu udziału statków obcych bander w nadzorowanym przez organizację tonażu oraz do uruchomienia zagranicznych placówek i przedstawicielstw, m.in.: w Kopenhadze, Antwerpii i Nowym Jorku.
W latach 90. ubiegłego wieku PRS rozpoczął również ścisłą współpracę z polską Marynarką Wojenną.
… a tak funkcjonuje dzisiaj
Dziś zakres działania Polskiego Rejestru Statków to nie tylko nadzór nad statkami morskimi, śródlądowymi, okrętami wojennymi i jednostkami specjalnymi, ale również nad konstrukcjami przemysłowymi, przedsiębiorstwami serwisowymi i produkcją materiałów. To także certyfikacja na zgodność z dyrektywami Unii Europejskiej, ekspertyzy rzeczoznawcze i doradztwo techniczne, a także organizacja szkoleń i szeroko pojęta działalność naukowo-badawcza.
Wystawę „Poznaj PRS!”, obrazującą bogatą historię polskiego towarzystwa klasyfikacyjnego, do 31 października 2021 roku można zobaczyć na „Darze Pomorza”,w przestrzeni pomieszczenia III wachty.
Miejsce ekspozycji nie jest przypadkowe. „Biała Fregata”, pomimo swojego muzealnego charakteru, wciąż znajduje się wśród jednostek nadzorowanych przez inspektorów Polskiego Rejestru Statków.
Co? „Poznaj PRS!” – wystawa czasowa.
Gdzie? Na pokładzie „Daru Pomorza”, w przestrzeni pomieszczenia III wachty.
Kiedy? Od 16 lipca do 31 października 2021 roku.
Magdalena Śliżewska
UM Gdynia
Źródło: Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku
