W kościele św. Trójcy w Gdańsku odbyła się uroczystość z okazji 425 rocznicy powstania Biblioteki Gdańskiej. Szczególnie zasłużeni pracownicy instytucji zostali uhonorowani medalami i nagrodami Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury. Muzycznym punktem wydarzenia był koncert organowy. Andrzej Szadejko zagrał utwory organowe pochodzące m.in. ze zbiorów Biblioteki Gdańskiej.
Uroczystość dedykowana obchodzącej 425 urodziny PAN Bibliotece Gdańskiej odbyła się 27 czerwca w kościele Świętej Trójcy w Gdańsku. To nieprzypadkowa lokalizacja. W kompleksie poklasztornym mieściła się pierwsza siedziba Biblioteki Gdańskiej, a w samej świątyni znajduje się epitafium markiza Bonifacia, pierwszego donatora tej książnicy. Podczas oficjalnej uroczystości obecni byli Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska, dr Anna Walczak – dyrektor PAN Biblioteki Gdańskiej, prof. Stanisław Filipowicz, wiceprezes Polskiej Akademii Nauk, nadzorujący Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych i Tadeusz Latała, kanclerz Polskiej Akademii Nauk.
Wydarzenie poprowadził Arkadiusz Smagacz, szef biblioteki Europejskiego Centrum Solidarności, jednej z najmłodszych bibliotek w mieście.
– W łacińskim tekście aktu fundacyjnego z końca XVI w. powołującego do życia Bibliotekę ówczesnego Senatu Gdańskiego Rady Miasta Gdańska było zapisane, że Biblioteka ma służyć uczniom, zachęcać do zdobywania wiedzy i być pomocna nauce. Oprócz tego ma być także ozdobą miasta. Minęło kilka wieków i właściwie nic się nie zmieniło, nadal służymy. Dzisiaj jako jednostka Polskiej Akademii Nauk, nie tylko chronimy powierzone nam dziedzictwo kulturowe, ale także aktywnie wspieramy badania naukowe, działalność wystawiennicza i edukacyjną. Nadal służymy i zapewniam, że tak pozostanie – mówiła podczas uroczystości dr Anna Walczak, dyrektor PAN Biblioteki Gdańskiej.
Nie zabrakło także słów uznania dla instytucji od prezydent Aleksandry Dulkiewicz.
– 425 lat nieprzerwanej historii Biblioteki Gdańskiej to naprawdę dużo czasu. Kiedy powstawała Biblioteka Gdańska, królem Polski był Zygmunt III Waza, Willem Barents odkrył Spitsbergen i urodził się Kartezjusz. Mimo upływu czasu najważniejsze jest to, że księgozbiór biblioteki, mimo wojen, pożarów i zmian władzy, nieprzerwanie trwa. To prawdziwy cud. W pierwszym katalogu ksiąg Biblioteki Gdańskiej zapisano wzruszające słowa, które dzisiaj brzmią niczym przestroga: „Biblioteka powstała po to, aby dzieła z powodu niedbałości i niesprawiedliwości ludzi bądź czasów nie zostały oddane niezasłużenie na pastwę zapomnienia i zagłady. Służyły i zostały przekazane następnym pokoleniom, ocalone i nienaruszone”. Dziś chwała donatorom, chwała bibliotekarzom, chwała mądrym włodarzom i wiernym czytelnikom, wszystkim tym, którzy tworzą społeczność Biblioteki Gdańskiej. Dla nas to wielki skarb, dobro wspólne. Miejsce, w którym zapisana jest nasza historia i historia naszego miasta, która ma przetrwać dla przyszłych pokoleń, ale bez której nie bylibyśmy w stanie iść naprzód. Niech żyje biblioteka Gdańska – mówiła podczas uroczystości Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.
Symbolicznym gestem było złożenie kwiatów przy epitafium markiza Bonifacio. Hołd oddany przez dyrekcję BG PAN oraz panie z najdłuższym i najkrótszym stażem pracy w instytucji był wyrazem wdzięczności dla wszystkich, których księgozbiory i owoce pracy przez wieki znajdowały miejsce w zasobach Biblioteki Gdańskiej.
Medale i nagrody
Podczas uroczystości, szczególnie zasłużeni pracownicy PAN Biblioteki Gdańskiej otrzymali medale i Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury.
Medalami Prezydenta Miasta Gdańska uhonorowani zostali:
- dr Maria Babnis – ponad 30 lat pracy, autorka wielu prac dokumentujących zbiory
- Edmund Kotarski – wieloletni dyrektor i wicedyrektor, badacz staropolskiego dziedzictwa literackiego, promotor prac badawczych bibliotekarzy
- dr Jan Kucharski – autor m.in. pierwszego katalogu drukowanego zasobów fotograficznych biblioteki: Fotografie dawnego Gdańska
- Teresa Łuniewska – wieloletnia główna księgowa biblioteki
- Ewa Ogonowska – ponad 40 lat pracy, przez wiele lat kierownik Działu Zbiorów Specjalnych
- dr Maria Pelczar – była dyrektor biblioteki, za której kadencji powstał nowy budynek, zrewitalizowano stary gmach, a biblioteka wkroczyła w epokę katalogowania online
- Wanda Pętlicka – wieloletnia wicedyrektor, związana z placówką od ponad 50 lat, prezes Fundacji Biblioteki Gdańskiej
- Lidia Pszczółkowska – kierownik Pracowni Rękopisów, autorka wielu prac, tłumaczka tekstów łacińskich
- Anna Siemiginowska – jedna z bliskich współpracowniczek pierwszego powojennego dyrektora dr Mariana Pelczara, pionierka badań nad spuścizną Jana Heweliusza
- dr hab. Przemysław Szafran – wieloletni wicedyrektor biblioteki, autor m.in. Bibliografii Gdańska
- Krystyna Świerkosz – kierowniczka Działu Czasopism, autorka drukowanych tomów Katalogu rękopisów
- dr Anna Walczak – dyrektor PAN Biblioteki Gdańskiej, związana z placówką od ponad 30 lat, pionier katalogowania elektronicznego
Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury otrzymali:
- Helena Dzienis – za wieloletnią pracę badawczą nad zbiorami
- Marta Klott-Żychska – za wieloletnią pracę nad ochroną najcenniejszych obiektów
- Stefania Kozłowska – za ponad sześć dekad niestrudzonej pracy na rzecz godnego przechowywania zbiorów
- Regina Liczmańska-Małek – za stworzenie wzorcowego Archiwum Zakładowego
- Maciej Mielniczuk – za niestrudzone gospodarowanie gmachami historycznym i nowym
- Ewa Penkalla – za wzorowe organizowanie pracy w zakresie nowej książki
- Krystyna Sarnowska-Jackowska – za wieloletnią opiekę nad zbiorami ikonograficznymi i pracę badawczą
- Stefania Sychta – za wieloletni wkład pracy w archiwizację cyfrową zbiorów historycznych oraz prace translatorskie
- dr Zofia Tylewska-Ostrowska – przez dwie kadencje dyrektor placówki, niestrudzenie pracująca na rzecz popularyzacji i organizacji bezcennych zbiorów
- Anna Wytyk – za wieloletnią pracę na rzecz zbiorów kartograficznych oraz wolontariacką aktywność w Fundacji Biblioteki Gdańskiej
Głównym punktem uroczystości był koncert organowy w wykonaniu Andrzeja Szadejko, muzyka, który kierował odbudową organów u Świętej Trójcy. To wielokrotnie nagradzany kompozytor, dyrygent, organista, twórca festiwali i cykli koncertów, profesor Akademii Muzycznej w Gdańsku, który kierował również odbudową organów w kościele św. Jana w Gdańsku. W repertuarze koncertu można było wysłuchać dzieł kompozytorów gdańskich ukazujących gdańską kulturę organową na przestrzeni 300 lat.
425 lat Biblioteki Gdańskiej
Biblioteka Gdańska to druga nieprzerwanie działająca najstarsza biblioteka miejska w Polsce. W katalogu inwentarzowym znajduje się ponad milion pozycji, w tym wiele unikatowych. Zapraszamy na historyczny spacer śladami miejsc ważnych dla biblioteki, jej zbiorów i donatorów. Gdańska książnica założona w 1596 roku początkowo nosiła nazwę – Biblioteka Rady Miasta Gdańska, potem Biblioteka Miejska (1817), a obecnie Polska Akademia Nauk Biblioteka Gdańska (1955). W 2021 roku świętowany jest jubileusz 425-lecia instytucji.
Więcej informacji o pozostałych wydarzeniach i inicjatywach w ramach jubileuszu można znaleźć w specjalnie na tę okazję przygotowanym press packu.
Szczegóły na stronie jubileuszu: 425 lat PAN Biblioteki Gdańskiej
Po gdańskich torach jeździ tramwaj imienia markiza Bonifacio
Marta Formella
Urząd Miejski w Gdańsku
