UrbanLab Gdynia stworzył książkę pt. „Miasto wobec wyzwań”. W publikacji nie zabrakło tematów, odnoszących się do zmian klimatu, ekologii, życia w czasach pandemii i kryzysów, z jakimi na różnych płaszczyznach mierzą się dziś aglomeracje.
Ochrona przyrody – w miastach i poza nimi – jest naszym priorytetem i powinniśmy pamiętać o tym szczególnie w tak symbolicznym dniu, jak Dzień Ziemi. Im lepsza jej kondycja, tym lepiej jesteśmy chronieni przed zmianami klimatu, chorobami, w tym epidemiami, a także stresem i zaburzeniami psychicznymi. Stoimy również przed koniecznością drastycznej zmiany wzorów konsumpcji i stylu życia oraz pogodzenia rozwoju miast ze zmniejszaniem zużycia zasobów. W obecnych czasach gwałtownie rośnie znaczenie miejskich zasobów wspólnych, otwierając drogę do wymiany i poszerzania wiedzy, wyznaczania nowych kierunków i trendów, a także zwiększania wrażliwości społecznej. To wszystko w zasadniczy sposób wpływa zarówno na miejskie zarządzanie operacyjne, jak i strategiczne.
W obliczu różnych wyzwań, scenariuszy i pytań o przyszłość miast, zespół UrbanLab Gdynia już od ponad dwóch lat współpracuje z szerokim gronem wybitnych polskich fachowców z różnorodnych dziedzin – od nauk przyrodniczych i fizyki atmosfery, przez filozofię, urbanistykę, psychologię, prawo, ekonomię, po kulturoznawstwo i technologie ICT, między innymi. W ubiegłym roku, szczegółowo skupiając się na problematyce adaptacji do zmian klimatu i życia w czasach pandemii, UrbanLab zaprosił dwudziestu ekspertów do podzielenia się ich namysłem nad zaproponowanymi tematami, celem stworzenia publikacji książkowej, dedykowanej czytelnikom zainteresowanym tematyką rozwoju miast, socjologii, zmian klimatu, ekologii, urbanistyki, ekonomii i gospodarki, społeczeństwa obywatelskiego i partycypacji. Zaproszeni do dyskursu autorzy to: prof. dr hab. Ewa Bińczyk, Ida Bocian, dr Marzena Cypryańska-Nezlek, Agnieszka Hubeny-Żukowska, dr hab. Michał Jaśkiewicz, dr Aleksandra Kardaś, dr Tomasz Kijewski, Wojciech Kłosowski, Leszek Kopeć, Karolina Kuszlewicz, Marcin Popkiewicz, Wojtek Sańko, prof. dr hab. Piotr Skubała, prof. dr hab. Mariusz Sokołowicz, Filip Springer, prof. dr hab. Michał Stangel, Jacek Tomaszewski, Natalia Wielebska, Kuba Wygnański oraz Aleksandra Zemke.
I tak na kartach powstałej książki zatytułowanej „Miasto wobec wyzwań” w dwudziestu odsłonach szczegółowo opowiedziane zostają czytelnikowi realia budowania społeczności, adaptacji do zmian klimatu i życia w świecie pandemicznym w czasach zazębiających się kryzysów antropocenu: klimatycznego, epidemicznego, gospodarczego i społecznego. Rozdziały książki sytuują wyzwania, przed którymi stoją miasta, wokół czterech obszarów, którymi są: Kryzys, Rezyliencja, Wspólnotowość i Governance (zarządzanie w sektorze publicznym). Tytułowe miasto to bohater wielopodmiotowy – jest nim zarówno Gdynia, jak i każde inne miasto, ale także człowiek w mieście, grupa sąsiadów, wreszcie całe wspólnoty.
Mimo rozpiętości tematów, wyzwań i refleksji, autorzy są zgodni, co do możliwości naszego przetrwania w epoce człowieka w warunkach kontynuowania modelu business as usual bez względu na ekologiczne koszty, które pochłania nieustanny wzrost gospodarczy oraz jednogłośni w swojej diagnozie dla miast: to one – siedziba większości populacji świata – muszą się zmienić i mają do tego ogromny potencjał. Prezentowane czytelnikom w publikacji teksty, mimo czasem mrocznego i alarmującego kontekstu, nie mają jednak pesymistycznego wydźwięku; słowa autorów niosą wiele odpowiedzi, rozwiązań i przykładów odporności – miejskiej, psychicznej, społecznej – w myśl postawy: odważnie wobec kryzysów.
Do współpracy UrbanLab zaprosił także projektantkę Małgorzatę Jabłońską-Wawrzyniuk, która stworzyła projekt okładki oraz cykl ilustracji inspirowanych Gdynią i systemem organizacji miasta, równolegle opowiadających dwadzieścia miejskich historii. Ilustracje to analityczne kolaże stworzone na podstawie spójnego zestawu środków wyrazu, wpisujące się w identyfikację wizualną UrbanLab m.in. zestawem barw. Każda z nich w inny sposób wykorzystuje środki na użytek swojego znaczenia, w ogólnym odbiorze stanowiąc powiązaną i współbrzmiącą z opowieściami autorów kompozycję, poszerzającą spektrum opowieści o kulturze i egzystencji miasta.
Wzmacniający i animujący przesłanie książki projekt edytorski redaktorki „Miasta wobec wyzwań” Leny Lorenc-Barańskiej również oparty został na systemie identyfikacji wizualnej UrbanLab Gdynia, a zatem skojarzeniach z miastem, jego ikonografią, rytmem i dynamiką zachodzących w nim zmian. Typografia i układ nawiązują do filozofii UL, tj. konieczności przedefiniowania uporządkowanej tkanki – urbanistycznej, społecznej, kulturowej – a zarazem skupienia i rozkodowania pojawiających się zawiłości.
Ten wielogłos narracji pisanych i wizualnych splata się w spójny przekaz, który, mamy nadzieję, przyniesie czytelnikowi wiele inspiracji, nadziei i gotowych do powielenia rozwiązań. „Miasto wobec wyzwań” – wydawnictwo zwarte, zbierające dyskurs wokół tematów adaptacji do zmian klimatu oraz życia w czasach pandemii – ukaże się drukiem w maju oraz będzie dostępne w wersji elektronicznej przez stronę urbanlab.gdynia.pl.
Agata Gołąbek-Polus
UM Gdynia
