Przedstawiciele polskich samorządów, Unii Metropolii Polski spotkali się z Verą Jourovą, komisarz ds. sprawiedliwości, spraw konsumenckich i równości płci oraz wiceprzewodniczącą Komisji Europejskiej, a także Elisą Ferreirą, komisarz ds. spójności i reform. Rozmowy dotyczyły działań związanych z podziałem środków unijnych z Europejskiego Instrumentu Odbudowy i Odporności, które maja zwiększyć odporności państw członkowskich UE.
– Obecnie wszystkie państwa członkowskie oraz wszystkie regiony i miasta w Europie borykają się z kryzysem gospodarczym i społecznym związanym z Covid-19, kryzysem klimatycznym i ciągłym kryzysem demograficznym. Wierzymy, że UE i fundusze europejskie będą miały kluczowe znaczenie dla ich rozwiązania – podkreślała podczas spotkania prezydent Aleksandra Dulkiewicz.
Samorządowcy zwracali uwagę na potrzebę wzmocnienia roli wszystkich samorządów w procesie wdrażania funduszy unijnych, dzięki którym możliwe będzie wzmocnienie lokalnych społeczności w najbliższych latach.
Przypomnijmy, że w stanowisku Unii Metropolii Polskich z dnia 11 marca 2021 r. zwracano uwagę na dyskryminację największych polskich miast w ramach zapisów Krajowego Planu Odbudowy, która jest elementem szerszej polityki rządu. W szczególności zaś odbija się ona na finansach wszystkich jednostek samorządu terytorialnego. We wcześniejszym apelu Obszaru Metropolitalnego Gdańsk Gdynia Sopot do premiera Morawieckiego samorządowcy apelowali o zwiększenie udziału środków w ramach Regionalnych Programach Operacyjnych.
– Chcemy w sposób jednoznaczny opowiedzieć się za wzmocnieniem roli wszystkich samorządów w procesie wdrażania funduszy unijnych – podkreślała prezydent Dulkiewicz.
Samorządowcy wyrazili swoją obawę wobec przedstawionych przez rządu planów dotyczących rozdzielania funduszy unijnych przez administrację rządową. Jednocześnie deklarowali wolę ścisłej współpracy z administracją rządową zgodnie z zasadą „silny samorząd – silna Polska”.
Polski Krajowy Plan Odbudowy powinien umożliwiać miastom aktywne uczestnictwo w zarządzaniu funduszami, które zostaną przeznaczone na zmiany klimatyczne, wsparcie elektromobilności, kolei i tramwajów, niebieską i zieloną infrastrukturę, sieci ciepłownicze, a także szpitale, ośrodki opieki nad dziećmi i cyfryzację szkół. Pierwszy projekt Planu naprawy dla Polski wyklucza miasta w tych obszarach, tym samym zagrażając osiągnięciu celów Europejskiego Planu Naprawy w Polsce.
Samorządowcom zależy również na alokacji środków unijnych w ramach Umowy Partnerstwa między Polską a Unia Europejską, która będzie określać podział środków, które UE przeznaczy dla naszego kraju w ramach budżetu 2021-27. Propozycje dotyczyły zwiększenia puli środków, które mają pozostawić w gestii samorządów.
Kolejnym zagadnieniem, które budzi zaniepokojenie jest podział środków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). Samorządowcy zaapelowali do unijnych komisarzy o dopilnowanie, aby już uchwalone przepisy zostały w Polsce wdrożone w życie. Chodzi w szczególności o nakaz przeznaczenia minimum 8% środków EFRR na projekty wskazywane przez miasta i obszary metropolitalne. W obecnym budżecie UE przepisy mówią o minimum 5% środków, przeznaczanych przede wszystkim na Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT), którymi na Pomorzu zarządza Obszar Metropolitalny Gdańsk Gdynia Sopot.
– Unii Europejskiej zależy, aby środki, które trafiają do państw członkowskich wydawane były efektywnie i transparentnie. Jesteśmy zadowoleni z realizacji projektów europejskich w ramach ZIT, które są gwarancją takiego podejścia. Naszą intencją jest rozwijanie tego kierunku – podkreślała Elisa Ferreira komisarz ds. spójności i reform.
Samorządowcy podziękowali Komisji za deklaracje rozszerzenia tego typu działań.
– Sama przez 5 lat pracowałam w urzędzie miejskim i jestem przekonana, że to właśnie miasta są miejscem, gdzie powinniśmy najlepiej pokazywać obywatelom jakie korzyści niesie Unia Europejska – powiedziała wiceprzewodnicząca KE Vera Jourova.
Przypomnijmy, że w ramach instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększenia Odporności Polska będzie miała do dyspozycji ok. 58 mld euro do wydania do 2025, a w ramach Umowy Partnerstwa kolejnych 76 mld euro na lata 2021-2027.
W spotkaniu udział wzięli Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska; Tadeusz Truskolaski, prezydent Białegostoku, prezes Unii Metropolii Polskich; Olgierd Geblewicz, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego, prezes Związku Województw RP; Hanna Zdanowska, prezydent Łodzi; Dorota Zmarzlak, wójt gminy Izabelin, członek zarządu Związku Gmin Wiejskich RP; Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania; Magdalena Czarzyńska-Jachim, wiceprezydentka Sopotu; Tomasz Fijołek, dyrektor zarządzający Unii Metropolii Polskich; Michał Glaser, prezes zarządu Obszaru Metropolitalnego Gdańsk Gdynia Sopot oraz dwóch europosłów: Janusz Lewandowski, były komisarz ds. programowania finansowego i budżetu i Jan Olbrycht, były burmistrz Cieszyna, były Marszałek Województwa Śląskiego.
Olimpia Schneider
Urząd Miejski w Gdańsku
