Nowa palmiarnia Parku Oliwskiego jest już wybudowana, a oranżeria oddana zostanie do użytku pod koniec roku. Fachowcy czuwają nad 180-letnim daktylowcem rosnącym w palmiarni. Udała się pierwsza próba spionizowania czubka daktylowca, system korzeniowy funkcjonuje prawidłowo. We wtorek, 16 marca, przedstawiono raport o stanie roślin oraz harmonogram prac.
– Gdyby nie decyzja podjęta kilka lat temu o budowie nowej palmiarni, która tak naprawdę była decyzją ratunkową dla jej roślin, nie wiadomo, ile okazów przetrwałoby do dziś.– zaznaczył Alan Aleksandrowicz zastępca prezydenta ds. inwestycji. – Słynny daktylowiec zahaczał już wtedy czubkiem o kopułę starej palmiarni. Podjęliśmy słuszną decyzję o budowie nowej rotundy i rewitalizacji oraz przebudowie kompleksu budynków palmiarni w ogrodzie botanicznym. Dziś dokładamy wszelkich starań przy wsparciu naukowców i ekspertów, aby daktylowiec i cała roślinność palmiarni zaaklimatyzowała się w nowych warunkach. Gdańszczanie i gdańszczanki nie wyobrażają sobie Parku Oliwskiego bez palmiarni.
Nad zapewnieniem właściwych warunków roślinności, która znajduje się w rotundzie czuwa Piotr Rutkowski, botanik, dr hab. Wydziału Biologii UG, który wiedzą i doświadczeniem wspiera wykonawców realizujących budowę. Monitoruje on czy podczas prac rośliny mają zachowaną odpowiednią temperaturę, wilgotność, cyrkulację powietrza, aby nie było przeciągu itp.
W ostatnim okresie zauważono, że czubek 180-letniej palmy przechylił się. Naukowcy rozpoczęli więc operacje spionizowania daktylowca.
– Przez cały czas trwania budowy utrzymywaliśmy warunki, takie by rośliny mogłyby dobrze wegetować – powiedział dr hab. Piotr Rutkowski, kierownik Pracowni Geobotaniki i Ochrony Przyrody z Uniwersytetu Gdańskiego. – W ostatnich dniach doszło do pochylenia szczytu palmy, kontrolujemy sytuację. Dzisiaj z sukcesem zakończyła się pierwsza próba spionizowania daktylowca i będziemy dalej nad nim pracować.
– Nasza palma jest prawdopodobnie najstarszą plamą hodowaną w warunkach sztucznych w Europie Północnej i największą – zaznaczył prof. dr Witold Paweł Burkiewicz, architekt krajobrazu i scenograf przestrzeni, specjalista w dziedzinie restaurowania ogrodów historyczno – artystycznych. – Przeprowadziliśmy też badania korzeni, które wskazują na to, że roślina żyje.
Historia przebudowy palmiarni w Parku Oliwskim
Budowa nowej rotundy palmiarni zaczęła się w lipcu 2017 roku. Prace rozpoczęto od przesadzenia roślin do parkowych szklarni. Następnie, w celu ochrony pozostałej roślinności – w tym ok.180-letniego daktylowca – wykonano specjalny tymczasowy tunel z foli. Właśnie taka konstrukcja, czyli namiot techniczny, był punktem wyjścia do zapewnienia roślinom odpowiednich warunków. Dodatkowo, aby zapewnić roślinom warunki zbliżone do naturalnych zatrudniono botanika, który przez cały okres budowy sprawdza, czy rośliny mają zapewnione właściwe parametry w tym, wilgotność, temperaturę, nasłonecznienie, czy nawożenie.
Po zabezpieczeniu roślin, wykonawca przystąpił do rozbiórki starej rotundy, wykonano fundamenty pod nową konstrukcję i przystąpiono do montażu stalowych słupów tworzących konstrukcję budynku palmiarni.
W I kw. 2018 roku, z uwagi na prototypowy i nietypowy kształt palmiarni, projekt rotundy poddano dodatkowym analizom wytrzymałości konstrukcji na obciążenia wiatrem, z uwzględnieniem wzmożonej jego intensywności. Przeprowadzone na specjalnym modelu ekspertyzy, opracowane przez Politechnikę Gdańską, wykazały, iż w celach dodatkowego zabezpieczenia bryły, wskazane jest wzmocnienie jej stalowej konstrukcji. Ostatecznie działania zakończyły się w lipcu 2019 roku. Z uwagi na stopień zaangażowania robót oraz nietypową technologię szklenia, DRMG w porozumieniu z wykonawcą robót, zdecydowało, iż oszklenie obiektu wykonywać powinna firma wyspecjalizowana w tej dziedzinie. Dlatego też w lipcu 2019 r. umowa z wykonawcą stalowej konstrukcji została rozwiązana i rozpisano przetarg na dokończenie obiektu.
Etap prac związanych z przeszkleniem rotundy rozpoczął się w listopadzie 2019 roku, po rozstrzygnięciu przetargu na realizację, który wygrała firma specjalizująca się w punktowym mocowaniu szkła. Prace związane ze szkleniem rotundy rozpoczęły się w kwietniu i zakończyły się w grudniu 2020 roku.
Do rotundy docelowo wchodzić się będzie przez modernizowany obecnie budynek oranżerii. Z uwagi na to, że oba obiekty są połączone, pełne udostępnienie szklanej rotundy możliwe będzie dopiero po zakończeniu prac modernizacyjnych w oranżerii, które planowane jest pod koniec 2021 roku.
Izabela Kozicka-Prus
Urząd Miejski w Gdańsku
