Od początku kwietnia do końca czerwca tego roku w całym kraju zostanie przeprowadzony powszechny spis ludności i mieszkań. Za jego realizację będą odpowiadać gminy, w tym i Gdynia. Ostatni spis odbył się w 2011 roku.
Jeszcze w tym roku, zgodnie z wcześniejszą decyzją rządu, zebrane zostaną statystyki dotyczące ludności oraz tego, jak i gdzie mieszkamy. Spis powszechny obejmie wszystkie gminy w Polsce, a jego wstępny termin (który może ulec zmianie) wyznaczono na okres od 1 kwietnia do 30 czerwca. Brane pod uwagę będą dane statystyczne aktualne na 31 marca 2021 roku. Podstawą spisu jest ustawa z dnia 9 sierpnia 2019 r. o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 roku.
Nie znamy jeszcze szczegółowego harmonogramu, natomiast rozpoczynają się już pierwsze organizacyjne przygotowania. Wiadomo, że realizacja spisu będzie zadaniem samorządów – każda gmina będzie odpowiedzialna m.in. za nabór i szkolenie rachmistrzów. Wydatki poniesione na ten cel mają zostać pokryte z budżetu państwa. Powierzenie gminom realizacji zadań w ramach spisu powszechnego wskazuje art. 24 ust. 1 ustawy spisowej.
– Przed nami dużo pracy i odpowiedzialności związanej ze spisem powszechnym. Nie posiadamy jeszcze dokładnych instrukcji, ale na dziś wiadomo, że jako miasto będziemy weryfikować wykaz adresowo-mieszkaniowy, który otrzymamy od Głównego Urzędu Statystycznego, musimy też utworzyć gminne biuro spisowe i, co najważniejsze, zapewnić odpowiednio przeszkolone kadry, a do tego także nadzorować przebieg spisu oraz umożliwić mieszkańcom samospis przez internet – wymienia Rafał Klajnert, dyrektor Urzędu Miasta Gdyni i sekretarz miasta.
Pracami spisowymi na terenie miasta będzie kierować gminny komisarz spisowy, którym w przypadku Gdyni jest prezydent miasta. Do jego obowiązków w roli komisarza będą należeć m.in. czuwanie nad przestrzeganiem RODO i tajemnicy statystycznej, interwencja w przypadku odmowy udzielenia informacji przez osoby podlegające spisowi czy bieżący kontakt z wojewódzkim komisarzem spisowym.
Przypomnijmy, że ostatni Narodowy Spis Ludności i Mieszkań został przeprowadzony od 1 kwietnia do 30 czerwca 2011 roku. Spis zrealizowano wówczas metodą mieszaną, czyli z wykorzystaniem systemów informacyjnych administracji publicznej oraz danych zebranych przez rachmistrzów. Zebrane dane obejmowały terytorialną, demograficzną, ekonomiczną i edukacyjną charakterystykę osób, ich migracje wewnętrzne i zagraniczne, charakterystykę etniczno–kulturową, niepełnosprawność, skład i strukturę gospodarstw domowych czy wzajemne relacje ich członków.
Kamil Złoch
UM Gdynia
