W naszym mieście każdy może realizować swoje pasje. Bez względu na wiek, płeć czy stopień sprawności. Bo mieszkańcy Gdyni pragną żyć razem – a nie obok siebie.
Gdynia to miasto przyjazne i dostępne dla wszystkich. Gwarantuje równy dostęp do praw podstawowych, poprawia jakość życia mieszkańców i zapewnia wszystkim – niezależnie od wieku, sprawności, mobilności i umiejętności – taki sam dostęp do wszystkich zasobów i atrakcji miejskich. Dlatego właśnie nasze miasto zostało dostrzeżone przez Komisję Europejską i zdobyło nagrodę Access City Award 2021.
– Gdynia to miasto dostępne dla wszystkich. Tak zaprojektowane, aby żadne bariery nikogo nie ograniczały w realizacji marzeń i czerpaniu radości z życia. To nasi mieszkańcy tworzą ten niepowtarzalny klimat – pełen otwartości i wrażliwości na potrzeby drugiego człowieka. Bo w Gdyni chcemy żyć razem, a nie obok siebie – mówi Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni.
– Jako młoda osoba poruszająca się na wózku zdecydowałam się przeprowadzić do Gdyni, ponieważ jest tu wiele możliwości rozwoju. Na początku byłam wolontariuszką w kilku organizacjach pozarządowych, które działają na rzecz osób z niepełnosprawnością – Centrum Współpracy Młodzieży i Centrum Integracja. Poznałam wiele osób, dzięki którym rozwijałam swoje pomysły i zaczęłam działać na rzecz miasta: między innymi w projekcie knajpy na kółkach, w którym sprawdzaliśmy dostępność gdyńskich lokali gastronomicznych pod względem osób z różnymi niepełnosprawnościami. W Gdyni mogłam także rozwijać swoje zainteresowania i pasje: na przykład taniec na wózku. Dzięki wolontariatowi mogłam również pojechać do Wiednia w ramach projektu Erasmus+. Jestem teraz szczęśliwą mieszkanką Gdyni i osobą aktywną zawodowo – pomimo niepełnosprawności – opowiada Marta Czachor.
Za nami również kolejna edycja konkursu „Człowiek bez barier” – organizowanego przez Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji. Nagradzane są w nim osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności, które przełamują bariery i stereotypy, a swoją postawą udowadniają, że niepełnosprawność nie musi być żadnym ograniczeniem. 3 grudnia na Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się gala finałowa tegorocznej edycji wydarzenia, a gdynianin Wojciech Sawicki został przez kapitułę uhonorowany wyróżnieniem.
Wojciech Sawicki ma 33 lata i mimo dystrofii mięśniowej Duchenne’a, na którą choruje, angażuje się w wiele inspirujących działań. Dlatego też otrzymał wyróżnienie kapituły konkursu „Człowiek bez barier” za podejmowane inicjatywy i aktywności.
A jakie prawa i przywileje posiada osoba z orzeczeniem o określonym stopniu niepełnosprawności? Z jakich programów może skorzystać na przykład na rynku pracy, na co otrzymać dofinasowanie i gdzie się zgłosić po dotację na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej?
Kim jest osoba z niepełnosprawnością?
Osoba niepełnosprawna to osoba, której stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności zdolności do wykonywania pracy zawodowej.
Jak otrzymać stopień niepełnosprawności?
Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności jest przyznane przez odpowiednie instytucje orzekające na wniosek osoby zainteresowanej. Są to powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności oraz wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności (jako druga instancja o charakterze odwoławczym).
Wyodrębnia się trzy stopnie niepełnosprawności:
- znaczny stopień niepełnosprawności – równoznaczny z pierwszą grupą inwalidzką,
- umiarkowany stopień niepełnosprawności – równoznaczny z drugą grupą inwalidzką,
- lekki stopień niepełnosprawności – równoznaczny z trzecią grupą inwalidzką.
Jakiej pomocy może oczekiwać osoba z niepełnosprawnością zarejestrowana w gdyńskim urzędzie pracy?
Osoba z niepełnosprawnością może być zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy jako:
- bezrobotny – osoba, która posiada ustaloną niepełnosprawność, ale nie jest uprawniona na przykład do renty z tytułu niezdolności do pracy, renty socjalnej lub zasiłku stałego,
- poszukujący pracy, czyli osoba, która oprócz ustalonej niepełnosprawności jest uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy, renty socjalnej lub zasiłku stałego.
Osoba z orzeczonym stopniem o niepełnosprawności, która jest zdolna do podjęcia zatrudnienia w co najmniej połowie wymiaru czasu pracy i posiadająca status „bezrobotnego”, może skorzystać ze wszystkich usług urzędu pracy oraz instrumentów przewidzianych dla osoby bezrobotnej.
Ponadto osoba niepełnosprawna zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu może również korzystać, na zasadach takich jak bezrobotni, z następujących usług lub instrumentów określonych w ustawie o promocji: szkoleń, stażu, prac interwencyjnych, przygotowania zawodowego dla dorosłych lub studiów podyplomowych.
Dla osób z niepełnosprawnościami posiadających status „poszukującej pracy”, ale niepozostających w zatrudnieniu, przewidziane są usługi i instrumenty finansowane ze środków PFRON. Narzędzia te są adresowane bezpośrednio do osób z niepełnosprawnościami, jak też do ich pracodawców.
Jak osoba z niepełnosprawnością może skorzystać z pomocy w poszukiwaniu pracy?
Osoby z orzeczonym stopniem niepełnosprawności mogą poszukiwać zatrudnienia zarówno na otwartym rynku pracy, jak i w zakładach pracy chronionej. Zaliczenie do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie wyklucza możliwości zatrudnienia u pracodawcy, który nie posiada statusu zakładu pracy chronionej.
Oferty pracy dla osób z orzeczonym stopniem niepełnosprawności znajdują się na przykład na stronach:
Program „Aktywny samorząd”
Zgodnie z założeniami Europejskiego Modelu Społecznego Unii Europejskiej i Rady Europy niezwykle ważną rolę przed wykluczeniem społecznym, w obszarze ochrony osób z niepełnosprawnościami, odgrywają władze regionalne i lokalne. Odpowiednio zaprojektowana i wdrożona polityka społeczna stanowi inwestycję, która przynosi korzyści wszystkim mieszkańcom. Działania zmierzające do integracji społecznej zwiększają potencjał rozwoju, a także sprzyjają zwiększaniu aktywności we wszystkich obszarach, w tym na rynku pracy. Istotnym założeniem polityki społecznej jest dążenie do kompleksowego działania, którego podstawowym celem powinno być przygotowanie osób zagrożonych wykluczeniem do aktywnego życia w społeczeństwie.
Program „Aktywny samorząd” jest ważnym krokiem w kierunku wydajniejszego modelu polityki społecznej wobec osób z niepełnosprawnościami. Działania przewidziane w tym projekcie uzupełnią plany ujęte w powiatowych strategiach rozwiązywania problemów społecznych i programach działań na rzecz osób z niepełnosprawnościami.
W tym roku PFRON wprowadził kolejne, postulowane przez osoby z niepełnosprawnościami i samorządy udogodnienia, z którymi można się zapoznać na stronie www.pfron.org.pl lub gdyńskiego MOPS-u.
Magdalena Śliżewska
fot. Magda Śliżewska
UM Gdynia
