10 grudnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka. W tym roku, tego dnia w wielu polskich miastach zostanie otwarta wystawa „Białoruś. Droga do Wolności”. W Gdańsku wystawa stanie na Długim Targu, przed Zieloną Bramą. To 20 plansz z fotograficznym zapisem wydarzeń rozgrywających się za naszą wschodnią granicą. Na jednej z plansz znajdzie się także przesłanie Aleksandry Dulkiewicz, prezydent Gdańska.
72 lata temu, 10 grudnia 1948 roku Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych ogłosiło Powszechną Deklarację Praw Człowieka. Czytamy w niej: „Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swej godności i swych praw. Są oni obdarzeni rozumem i sumieniem oraz powinni postępować w stosunku do siebie wzajemnie w duchu braterstwa”. 10 grudnia 2020 to sto dwudziesty czwarty dzień protestów na Białorusi. Sytuacja w tym sąsiadującym z Polską kraju jest przykładem łamania przez władzę wszystkich podstawowych praw człowieka oraz zarazem przykładem bohaterskiej obrony tychże praw przez obywateli i obywatelki.
Wystawa „Białoruś. Droga do wolności” pokazująca, że także Gdańsk solidaryzuje się z Białorusinami walczącymi o swoje podstawowe prawa zostanie otwarta w czwartek, 10 grudnia, o godzinie 13.30 na Długim Targu. Treści na planszach dostępne będą w trzech jęsykach – polskim, angielskim i białoruskim. W otwarciu wystawy plenerowej weźmie udział Monika Chabior, zastępczyni prezydenta ds. edukacji i usług społecznych, oraz przedstawicielki gdańskiego środowiska białoruskiego, Alena Dzianishchyts i Nadzieja Dąbrowska
– Gdy my świętowaliśmy 40 rocznicę rewolucji Solidarności, Białorusinki i Białorusini wyszli na ulice w sprzeciwie wobec Aleksandra Łukaszenki, prezydenta dyktatora panującego od ponad 25 lat. Nasze serca są rozdzierane przez wydłużającą się listę ofiar śmiertelnych, świadectwa tortur, dokumentowane przez media sceny przemocy władzy wobec obywateli – przeczytamy słowa Aleksandry Dulkiewicz, prezydent Gdańska na jednej z plansz wystawy. – Nie bądźmy obojętni! Protestujmy, wspierajmy, informujmy innych, że w Białorusi łamane są podstawowe prawa człowieka. Pomagajmy tym, którzy potrzebują pomocy. Wiara, że solidarnym wysiłkiem można pokonać zło, to wielki kapitał nas Europejczyków, oddzielonych kiedyś od zachodniego świata żelazną kurtyną. Pozostaje zatem pomoc ofiarom reżimu, tworzenie koalicji ludzi dobrej woli na rzecz zmiany i edukacja obywatelska. Myślimy o Was, siostry Białorusinki i bracia Białorusini, z sąsiedzką życzliwością. Chcemy, żebyście wiedzieli, że nie zostawimy Was samych – głosi apel Aleksandry Dulkiewicz, prezydent Gdańska.
Białoruś. Droga do Wolności
Na fotograficznej wystawie plenerowej znajdują się zdjęcia dokumentujące ostatnie miesiące walki białoruskiego społeczeństwa o wolne wybory, demokrację i niepodległe państwo. Fotografowie Iryna Arakhouskaya, Nadia Buzhan, Tacciana Kapitonava i Aliaksandr Vasiukovich, współpracujący z niezależną telewizją „Biełsat” i tygodnikiem „Nasza Niwa”, ryzykując zdrowie i wolność, zabiegają o to, żeby Polska i cała Europa mogła lepiej rozumieć, o co i z kim walczą Białorusini i Białorusinki tuż za granicą naszego państwa.
– Na wystawie zobaczymy tylko fragment trwających czwarty miesiąc demonstracji i związanych z nimi represjami, w tym licznymi zatrzymaniami, których liczba ofiar przekracza 30 tysięcy osób – mówi Aleś Zarembiuk, kurator wystawy i prezes fundacji Białoruski Dom. – Polskę i Białoruś łączy nie tylko wspólna granica, ale i wspólna historia, bohaterowie, białoruska mniejszość i diaspora mieszkająca w wielu polskich miastach, oraz polska mniejszość narodowa w Białorusi. Polki i Polacy od wielu lat wspierają nasze dążenia wolnościowe i niepodległościowe. Dlatego tak ważne jest pokazywanie dwóch, bardzo różnych stron białoruskiego społeczeństwa – pokojowych demonstrujących, pragnących wolności i demokracji, jak i milicję, która bije, torturuje i morduje.
Poza zdjęciami, na wystawie znajduje się kalendarium z najważniejszymi datami z historii współczesnej Białorusi. Szczególny nacisk położono na te momenty i wydarzenia, przez które stopniowo wprowadzano i wzmacniano autorytarny sposób zarządzania państwem. Dzięki temu wyraźnie widać, jak reżim się umacniał, a jednocześnie rosła gotowość do czynnego oporu na ulicach białoruskich miast, a szczególnie Mińska.
Wystawa „Białoruś. Droga do wolności” zostanie otwarta w czwartek, 10 grudnia, w Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka. W Gdańsku, na Długim Targu będzie można ją oglądać do końca roku, później odwiedzi ona inne gminy Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego. Wystawa, stworzona przez Fundację „Białoruski Dom” oraz Domem Spotkań z Historią w Warszawie dostępna będzie także online na stronie Domu Spotkań z Historią.
Fundacja „Białoruski Dom” to organizacja działającej na rzecz praw człowieka, społeczeństwa obywatelskiego i demokracji w Białorusi. Po niemal dziesięciu latach działalności stał się najważniejszą organizacją pozarządową budującą relacje białorusko-polskie, funkcjonując jako „niezależna ambasada Białorusi”. Wystawa kontynuuje tę misję, zabiegając o popularyzację i wspieranie białoruskich dążeń wśród polskiej społeczności — Polek i Polaków, białoruskiej mniejszości, jak i wszystkich osób, którym bliski jest los naszego sąsiedniego kraju.
Więcej informacji o wystawie znajduje się na stronie internetowej organizatora.
Marta Formella
Urząd Miejski w Gdańsku
