Apel pamięci i uroczystości miejskie, konferencja naukowa w Europejskim Centrum Solidarności i tablice montowane w przestrzeni miejskiej upamiętniające ofiary Grudnia ’70. Gdańsk szykuje się do obchodów 50. rocznicy masakry robotników na Wybrzeżu.
Najważniejszym wydarzeniem tegorocznych uroczystości będzie apel pamięci pod Pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970. Zaproszenia do udziału w uroczystościach trafiły do władz państwowych, w tym prezydenta, premiera, marszałków sejmu i senatu.
– Pięćdziesiąt lat temu tragiczne wydarzenia rozegrały się nie tylko w Gdańsku, ale i innych miasta Wybrzeża. Warto jednak podkreślić, że wydarzenia Grudnia 70 łączą się z tym, co wydarzyło się dziesięć lat później. Wtedy władza komunistyczna usiadła do rozmów ze strajkującymi robotnikami, których jednym z pierwszych żądań było powstanie Pomnika Poległych Stoczniowców. Pomnik powstał w trzy miesiące, co można określić mianem cudu, a jego odsłonięcie było wielkim wydarzeniem, gromadzącym wtedy tysiące gdańszczanek i gdańszczan – mówi Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.
– Ja również miałem okazję uczestniczyć wtedy w tej wielkiej, wspaniałej uroczystości odsłonięcia Pomnika, której towarzyszyło premierowe wykonanie Lacrimosy – utworu Krzysztofa Pendereckiego specjalnie zamówionego przez Lecha Wałęsę, zadedykowanego pamięci poległych robotników w grudniu 1970 roku. Utwór ten zostanie wykonany podczas tegorocznych uroczystości 16 grudnia przez Chór Kameralny Schola Cantorum Gedanensis pod dyrekcją Jana Łukaszewskiego z towarzyszeniem Orkiestry Polskiej Filharmonii Bałtyckiej. Partię solową zaśpiewa Iwona Hossa. To nasz hołd dla robotników poległych wtedy w Gdańsku, Gdyni, na Wybrzeżu – mówi Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego.
Główne uroczystości zaplanowane są na 16 grudnia o godz. 17.00.
– Przeszłość to nasze wartości, fundamenty naszej demokracji, dlatego w tych trudnych czasach warto upamiętniać i pamiętać. Codziennie każdy z nas zastanawia się nad przyszłością, czyta statystyki covidowe i zastanawia się, kiedy skończy się pandemia. Nie ma jednak przyszłości bez przeszłości. To będą bardzo trudne obchody, w dużej mierze wirtualne. 16 grudnia o godzinie 17.00 planujemy symboliczny apel wspominający ofiary i bohaterów, którzy w 70, 80, 89 roku poprowadzili Polskę i Europę do demokracji. Dlatego zapraszam już teraz na stronę ECSu, gdzie będziemy to wszystko transmitowali – mówi Basil Kerski, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności.
Wieczorem na antenie TVP1 zaplanowano także dokument poświęcony twórcom Pomnika Ofiar Grudnia ‘70
– Zakończyliśmy produkcję filmu o ludziach, którzy wybudowali pomnik. Emisja tego filmu odbędzie się 16 grudnia o godzinie 23.10 w TVP1, przypuszczam, że będzie także wielokrotnie pokazywana w TVP Historia. Film przedstawia historie ludzi, którzy budowali ten pomnik wielokrotnie narażając się na utratę zarobków, bo robili to za darmo i poza właściwymi obowiązkami. To z pewnością ciekawa i wzruszająca historia. – mówił Henryk Knapiński, przedstawiciel Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Poległych Stoczniowców.
Kalendarz wydarzeń:
14-15 grudnia
Strajki, manifestacje i zajścia uliczne w PRL i bloku wschodnim – konferencja naukowa w Europejskim Centrum Solidarności
W programie m.in. rozmowa o roli Stoczni Gdańskiej w Grudniu ’70, Grudniu ’70 z perspektywy NRD, wpływie świadomości interwencji zbrojnej podczas strajku w Sierpniu ’80, znaczeniu pamięci Grudnia ’70 i Sierpnia ’80. Zostanie podjęta próba odpowiedzi na pytanie: dlaczego w 1989 roku w Polsce nie polała się krew? Wydarzenie odbędzie się bez udziału publiczności, zaplanowano transmisję online
15-16 grudnia
15 i 16 grudnia w obecności przedstawicieli rodzin ofiar zostaną odsłonięte pamiątkowe płyty chodnikowe – oznaczą one miejsca, w których w Grudniu ’70 zginęło sześć osób. Dwie pozostałe tablice, zlokalizowane w okolicach dworca PKP, zostaną zamontowane po tym, jak zakończy się tam remont.
16 grudnia – główne obchody rocznicowe Grudnia ’70
- 17.00 Gdańsk pamięta – apel pamięci ku czci ofiar Grudnia ’70 – uroczystości pod Pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970
- 23.10 w TVP 1 – emisja filmu poświęconego budowniczym Pomnika Poległych Stoczniowców Grudzień 1970.
Szczegóły dostepne sa na stronie Europejskiego Centrum Solidarności.
Organizatorami uroczystości jubileuszowych są miasto Gdańsk, marszałek województwa pomorskiego i Europejskie Centrum Solidarności.
Daniel Stenzel
Urząd Miejski w Gdańsku
