Ten rok jest trudny dla wszystkich, ale prawdą jest, że ci, którzy od początku cierpieli z powodu ubóstwa i wykluczenia społecznego, teraz mają jeszcze gorzej. Miasto przygotowało pakiet działań dla tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji. Zima to jednak szczególny czas, kiedy w centrum działań prewencyjnych miasta znajdują się osoby bezdomne. Okres zimowy to dla wspólnoty, w której żyjemy, egzamin z wrażliwości i odpowiedzialności.
W mieście problemami osób bezdomnych, zagrożonych ubóstwem i utratą mieszkania zajmuje się Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Ta placówka służy gdynianom od trzech dekad, nie tylko doraźną pomocą, ale też edukowaniem społeczeństwa w kwestii problemów bezdomności. Ale żyjąc obok siebie, możemy też sami reagować na sytuacje, kiedy widzimy osoby bezdomne.
– Sytuacja pandemii pokazała, że gdynianie są solidarni, wrażliwi i dzielą się dobrem, a wspólnota to nie puste słowo. Nadchodzący okres to sprawdzian tej wrażliwości, bo ten czas jest trudny dla osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem. Apeluję, by rozejrzeć się wokół siebie i w codziennym zabieganiu dostrzec potrzebujących. Prawda jest taka, że we wspólnocie potrzebujemy się nawzajem. Reagujmy i nie bądźmy obojętni. – apeluje wiceprezydent ds. innowacji Michał Guć.
Okres jesienno-zimowy i znaczne spadki temperatury stwarzają realne zagrożenie dla życia i zdrowia osób bezdomnych, nietrzeźwych czy samotnych. Jest to grupa ludzi szczególnie narażonych na nadmierne wychłodzenie organizmu.
Najprostszą i często najskuteczniejszą formą pomocy jest zgłoszenie problemu odpowiednim służbom. Informacje można przekazywać na numer telefonu alarmowego 112 lub do najbliższej jednostki policji. Mieszkańcy mogą zgłaszać obecność osób bezdomnych i potrzebujących pomocy Straży Miejskiej pod numerem telefonu 986 lub do Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego pod numerem telefonu 987. Obecność osób bezdomnych w swoim otoczeniu można sygnalizować Centrum Reintegracji i Interwencji Mieszkaniowej MOPS Gdynia pod numerem telefonu 58 662 00 11 lub mailowo: bezdomnosc@mopsgdynia.pl.
Czasem okazana uwaga to więcej, niż mogłoby się wydawać.
Ważne, by wsparcie finansowe było ostatnią formą wsparcia, na którą się decydujemy, bo często środki ze zbiórki przeznaczane są na alkohol, a jak wiadomo, alkohol i mróz to złe połączenie. Jeśli mamy potrzebę, zapytajmy, czy potrzebują ciepłego swetra, kurtki lub koca, ale nie uszczęśliwiajmy nikogo na siłę. Bezrefleksyjna charytatywność rzadko skłania kogoś do zmiany swojej sytuacji.
Pamiętajmy jednocześnie o swoim bezpieczeństwie. Dystans to najprostszy sposób zapobiegania zakażeniu COVID-19.
Dzięki pracy pracowników socjalnych i wdrażaniu programów reintegracji mieszkaniowej stopniowo można likwidować typowe schroniska, przeznaczając je na inne cele. Włączenie społeczne zaczyna się od rozmowy i wsparcia. Nakarmienie i ubranie to tylko zaspokojenie podstawowych potrzeb. Wsparcie instytucjonalne, choć ważne, nie przynosi jednak tego, co najważniejsze. A tym jest danie osobom bezdomnym realnego wpływu na zmianę dotychczasowego życia i powrót do pełnego funkcjonowania w społeczeństwie.
Zdarza się, że osoby wracają na ulicę.
– Jeśli ktoś w sposób ewidentny nie robi krzywdy sobie czy innym, ma prawo przebywać w przestrzeni, jaką wybrał – podkreśla Marcin Kowalewski z Centrum Reintegracji i Interwencji Mieszkaniowej. – Odeszliśmy od mówienia ludziom, co jest dla nich dobre. Pozwalamy wybrać. Ta droga sama się broni. Jeśli człowiek czegoś naprawdę chce – zrobi to.
Nie oceniajmy, nie mierzmy wszystkich tą samą miarą. W tym trudnym czasie bądźmy wrażliwi i otwarci na drugiego człowieka. Łatwiej przetrwać trudny czas, wiedząc, że możemy na siebie liczyć. Kilkustopniowy mróz może okazać się zabójczy, a jeden telefon może uratować czyjeś życie.
Koordynacją wszelkich spraw związanych z pomocą osobom bezdomnym na terenie miasta zajmuje się Centrum Reintegracji i Interwencji Mieszkaniowej MOPS Gdynia. Osoby zgłaszające się do centrum mają możliwość otrzymania kompleksowej pomocy m.in: schronienia, posiłku, zasiłku celowego, porady prawnika. Mają także możliwość uczestnictwa w programach dających szansę wyjścia z bezdomności.
Centrum mieści się przy ul. Zygmunta Działowskiego 11 i pracuje w godz. 7.45-15.45 od poniedziałku do piątku. Można się skontaktować z tą instytucją pod numerem telefonu 58 662 00 11 lub mailowo: bezdomnosc@mopsgdynia.pl.
Gdynia dysponuje 1 schroniskiem dla osób bezdomnych oraz noclegownią i ogrzewalnią. Poza tym MOPS podpisał umowę z 9 schroniskami na terenie Trójmiasta i poza nim, do których w razie potrzeby kierowane są osoby bezdomne.
Placówki na terenie Gdyni:
- Stowarzyszenie Alter Ego – Schronisko dla rodzin, ul. Leszczynki 153, (Tel. 58 713-57-44) – ok. 40 miejsc – kilkuosobowe pokoje, łazienki, stołówka. Prowadzi je organizacja pozarządowa. Zapewnia całodobowy nocleg, wyżywienie, w miarę potrzeby środki czystości, odzież. Wymagane skierowanie wydane przez CRiIM.
- Stowarzyszenie Alter Ego – Noclegownia i Ogrzewalnia, ul. Janka Wiśniewskiego 24, (Tel. 58 776-20-01) – 50 miejsc w Noclegowani i 14 miejsc w Ogrzewalni – prowadzone przez organizację pozarządową. Zapewnia interwencyjny nocleg, posiłek, możliwość kąpieli, w miarę potrzeb środki czystości, odzież.
Wszystkie schroniska współpracujące z MOPS w Gdyni w obecnej sytuacji pandemii pracują w trybie pełnego bezpieczeństwa sanitarnego. Wyposażone są w niezbędne środki dezynfekcyjne, maseczki, rękawice, płyny. Mierzona jest temperatura i monitorowana sytuacja zdrowotna mieszkańców.
Schroniska indywidualnie określiły warunki i możliwości ewentualnego opuszczenia placówki. Obecnie w związku z ogłoszeniem w całej Polsce „strefy czerwonej” wydane zostały zakazy opuszczania schronisk.
Każdorazowe przyjęcie do placówki następuje po indywidualnej konsultacji z pracownikiem CRiIM i określeniu środków zapobiegawczych tzn. 10-dniowej izolacji lub negatywnego testu na obecność koronawirusa.
Podsumowując, Gdynia dysponuje 104 miejscami dla osób bezdomnych, a łącznie z miejscami objętymi umowami MOPS jest ich 299 (jest to minimalna liczba miejsc udostępnionych).
Spadki temperatury w okresie jesienno-zimowym stwarzają realne zagrożenie dla osób narażonych na zamarznięcie. Gdyńskie służby apelują, aby nie przechodzić obojętnie obok osób bezdomnych, nietrzeźwych i samotnych. Funkcjonariusze policji w czasie swojej pracy kontrolują także miejsca, gdzie przebywają osoby bezdomne, informując je o możliwości skorzystania z noclegowni. Jak co roku w okresie niskich temperatur planowane są (o ile sytuacja epidemiczna na to pozwoli) również wspólne patrole pracowników MOPS Gdynia (streetworkerów) wraz ze Strażą Miejską i Policją. Ich intensywność uzależniona będzie od warunków atmosferycznych (w sytuacji utrzymujących się przez dłuższy czas niskich temperatur nawet codziennie).
Na bieżąco przygotowane i uaktualnione są zestawienia tzw. miejsc niemieszkalnych na terenie miasta, w których przebywają osoby bezdomne.
Karolina Szypelt
UM Gdynia
fot. Aleksander Trafas
