Spójny przekaz edukacyjny, wykorzystanie nowoczesnych narzędzi i wysoki poziom recyklingu – za to została doceniona Gdynia w jednym z największych ekologicznych konkursów miejskich Eco-Miasto. 21 września w Centrum Nauki Kopernik Warszawie, podczas pierwszego dnia konferencji „Eco-Miasto 2020. Energia zmian”, odbyło się uroczyste wręczenie nagród. Statuetkę odebrał wiceprezydent Michał Guć.
Eco-Miasto to ogólnopolski projekt, którego celem jest popularyzowanie idei zrównoważonego rozwoju miast. Konkurs, organizowany w ramach projektu, docenia najbardziej zaangażowane środowiskowo polskie miasta. Jest on skierowany do wszystkich miast i związków gminnych, niezależnie od ich rozmiaru. W każdej kategorii konkursowej są przyznawane dwie nagrody – jedna trafia do ośrodków z liczbą mieszkańców mniejszą niż 100 tys., a drugą otrzymuje miasto powyżej 100 tys. mieszkańców.
Tegoroczna konferencja „Eco-Miasto 2020. Energia zmian” odbywa się w Centrum Nauki Kopernik Warszawie. Pierwszego dnia, 21 września, miała miejsce ceremonia wręczenia nagród dla samorządów wyróżnionych w 7. edycji konkursu Eco-Miasto. Spośród 59 zgłoszeń, kapituła wyróżniła 10. Gdynia otrzymała nagrodę w kategorii „Gospodarka Odpadami”, którą odebrał osobiście Michał Guć, wiceprezydent Gdyni ds. innowacji.
Decyzją kapituły, Gdynia otrzymała nagrodę za spójny przekaz edukacyjny, wykorzystanie nowoczesnych narzędzi i włączanie w działanie różnych grup, co zaowocowało między innymi wysokimi poziomami recyklingu, projektami obywatelskimi i badaniami nad przetwarzaniem odpadów.
– Gospodarka odpadami to duże wyzwanie dla samorządów. Nie mam wątpliwości, że jako miasto poradziliśmy sobie z nim dobrze, tworząc od początku system, który z jednej strony jest przyjazny dla środowiska, z drugiej, co ważne, jest przyjazny dla mieszkańców. Znalazło to odzwierciedlenie w niskich cenach i wysokich poziomach odzysku. W tej chwili, nie ukrywam, jest nam dużo trudniej, z powodu zmian wprowadzonych przez rząd i parlament, które zaskutkowały drastycznym wzrostem cen. Mamy nadzieję, że zostaną wprowadzone przepisy, które pozwolą nam efektywniej gospodarować odpadami i działać w sposób bardziej racjonalny. Liczymy na to, że obietnice, które obecnie się pojawiają ze strony rządu, faktycznie zostaną wdrożone – przede wszystkim rozszerzona odpowiedzialność producentów. To dzisiaj jest klucz do tego, by system był bardziej efektywny – mówił podczas ceremonii wiceprezydent Michał Guć.
Gdynia konsekwentnie realizuje działania w zakresie gospodarowania odpadami. Są to zarówno działania mające usprawnić segregację i wywóz śmieci w mieście, jak i działania informacyjno-edukacyjne.
Nowoczesna technologia w walce z odpadami
Innowacyjne technologie cyfrowe typu smart city znajdują swoje zastosowanie w gospodarce odpadami w mieście. W 2018 roku do autorskiej aplikacji mobilnej UM Gdyni został dodany nowy moduł „Asystent Mieszkańca”, który wcześniej funkcjonował jako oddzielna platforma „Naprawmy.To”. Dzięki Asystentowi, mieszkańcy mogą w prosty sposób zgłaszać problemy napotkanie w przestrzeni miejskiej. Zgłoszenia mogą dotyczyć m.in. uszkodzeń infrastruktury, bezpańskich zwierząt, awarii czy właśnie odpadów. W zakładce „odpady”, mieszkaniec ma możliwość zgłoszenia przepełnionych koszy ulicznych, dzikiego wysypiska, a także zalegających odpadów gabarytowych. W 2018 roku za pośrednictwem platformy „Naprawmy.To” udało się zlikwidować 499 nielegalnych składowisk odpadów.
W odpowiednim gospodarowaniu odpadami najważniejsza jest wiedza. W Gdyni funkcjonuje serwis internetowy poświęcony właśnie temu zagadnieniu – www.wyrzucam.to. Znajduje się tam wiele artykułów z praktycznymi poradami i informacjami na temat funkcjonowania systemu gospodarki odpadami czy segregacji. Mieszkańcy mogą również zgłosić poprzez niego chęć pozbycia się odpadów wielkogabarytowych lub ZSEE, czyli zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Każdy ma szansę na bieżąco śledzić,, na jakim etapie jest realizacja zgłoszenia, dzięki systemowi powiadomień.
Miasto zachęca również mieszkańców do selektywnego zbierania odpadów poprzez dwukrotną różnicę w opłacie za odbieranie odpadów gromadzonych w sposób selektywny i nieselektywny. Z kolei rozbudowany system PSZOK-ów, szczegółowo opisany na stronie wyrzucam.to, ułatwia prawidłowe postępowanie z odpadami problemowymi.
Wyrzucam.to to także platforma edukacyjna. W zakładce „POBIERAM TO” umieszczono materiały edukacyjno-informacyjne, w tym scenariusze zajęć poświęconych segregacji odpadów. To gwarancja ciekawych, dobrze przeprowadzonych lekcji. Zajęcia opracowano tak, by w kreatywny sposób utrwalać wiedzę z zakresu „zielonych” praktyk. W „POBIERAM TO”, prócz scenariuszy, znajdują się też ulotki, plakaty czy naklejki na pojemniki, które można pobrać i wykorzystywać wedle potrzeb.
Mniej odpadów #wGdyni
W mieście prowadzone są liczne działania mające na celu przeciwdziałanie powstawaniu nadmiernych ilości odpadów. Postępując zgodnie z zasadą „myśl globalnie, działaj lokalnie”, od zeszłego roku gdyński magistrat, miejskie jednostki organizacyjne oraz inne jednostki budżetowe stawiają na wykorzystanie produktów wykonanych ze szkła, papieru, drewna i innych zamienników plastiku, które po zużyciu pozwalają na poddanie ich recyclingowi lub są biodegradowalne. Podjęte działania dotyczą również wszelkiego rodzaju spotkań i imprez organizowanych i współorganizowanych przez miasto.
Również mieszkańcy chętnie angażują się w działania ekologiczne. Coroczne wydarzenie „Sprzątanie Gdyni”, organizowane w ramach międzynarodowej akcji „Sprzątanie świata”, przyciąga wiele osób, którym nie jest obojętny los naszej planety. W tym roku po raz 27. gdynianie wyszli w teren i wspólnymi siłami pozbierali wyrzucone bezmyślnie śmieci. We wrześniu odbyła się także „Bałtycka Odyseja”, podczas której wolontariusze wyruszyli z plaży Śródmieście w kierunku Gdańska i oczyszczali morski brzeg. Do akcji włączyli się zarówno mieszkańcy, jak i władze miasta.
W Gdyni organizowane są również liczne pikniki dzielnicowe w duchu „zero waste”, a także dzielnicowe akcje sprzątania świata. Część z nich realizowana jest w ramach Budżetu Obywatelskiego. Takie oddolne inicjatywy wzmacniają „zielone” nawyki, uczą dobrych praktyk oraz integrują lokalną społeczność.
BIO i kompost
Od 1 stycznia br. mieszkańcy mogą korzystać z dodatkowego, brązowego pojemnika przeznaczonego na odpady BIO. Wprowadzenie nowej frakcji spowodowało konieczność zmian w starym systemie segregowania. Pojemniki, które do tej pory służyły do zbierania odpadów zmieszanych, zmieniły się w pojemniki na „pozostałości po segregacji”. Mieszkańcy mogą znaleźć wszystkie niezbędne informacje na stronie www.wyrzucam.to.
Odpady biodegradowalne zebrane na terenie miasta są przetwarzane w certyfikowany kompost wspomagający uprawę roślin. Nawóz organiczny „Kompost ED 2000” wytwarzany jest w procesie kompostowania biomasy, w skład której wchodzą m.in. liście, trawa, gałęzie i trociny pochodzące z terenów zieleni miejskiej oraz gospodarstw domowych. Dzięki odpowiednim składnikom pokarmowym, takim jak azot, fosfor czy potas, produkt poprawia właściwości fizyczne i chemiczne gleby, wpływa korzystnie na wzrost, jak również kondycję roślin. Poprawia on strukturę gleby, zwiększa jej pojemność wodną, czyni ją bardziej przepuszczalną dla powietrza.
Sprawny wywóz śmieci i innowacyjna segregacja
W 2012 roku podjęto w Gdyni uchwałę o podziale miasta na 7 sektorów, z którego odpady odbierane są przez jedną firmę wywozową, wybraną w przetargu. Takie rozwiązanie gwarantuje zwiększenie efektywności logistycznej zbiórki odpadów oraz zapobiega występowaniu sytuacji, kiedy odpady z jednej ulicy odbierane są przez kilka śmieciarek. To także korzyść finansowa i środowiskowa – zmniejsza się zużycie paliwa oraz emisje spalin i hałasu. Warto również dodać, że w Gdyni poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia wynosi 52%.
Spółka „Eko Dolina” jest nowoczesnym zakładem zintegrowanego systemu zagospodarowywania i unieszkodliwiania odpadów, który odpowiada za odbiór i przetwarzanie odpadów w Gdyni. System ten opiera się na selektywnym gromadzeniu, transportowaniu i zagospodarowaniu odpadów, również surowcowych, wielkogabarytowych, zielonych i niebezpiecznych. „Eko Dolina” prowadzi działania proekologiczne, które mają na celu przede wszystkim odzysk odpadów, a w drugiej kolejności unieszkodliwianie. W zakładzie odbywa się również tymczasowe magazynowanie odpadów niebezpiecznych (np. farb, olejów czy akumulatorów).
WASTEMAN
Gdynia bierze udział w projekcie „WASTEMAN”, którego celem jest ułatwienie przejścia sektora gospodarki odpadami z liniowego na cyrkularny, dzięki wdrożeniu Zintegrowanego Zrównoważonego Systemu Zarządzania Odpadami (ISWMS) do zastosowania w obrębie Południowego Bałtyku. Doprowadzi to do zmniejszenia zanieczyszczeń z sektora gospodarki odpadami, a jednocześnie zapewni efektywny recykling odpadów komunalnych, zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej.
Projekt obejmuje 6 partnerów z 3 państw członkowskich – Danię, Polskę, Litwę i 4 partnerów stowarzyszonych. Gdynia uczestniczy w projekcie jako partner stowarzyszony, natomiast partnerem głównym jest spółka „Eko Dolina”.
***
Konferencja „Eco-Miasto 2020. Energia zmian” jest organizowana we współpracy z miastem st. Warszawa. Wydarzenie to projekt realizowany w Partnerstwie SDGs “Razem dla Środowiska” oraz dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Konferencja odbywa się pod patronatem: Ministerstwa Klimatu, Ministerstwa Infrastruktury, Ministerstwa Rozwoju, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Związku Miast Polskich.
Konferencja trwa do 25 września br. W środę, 23 września, panel dyskusyjny konferencji będzie skupiony wokół miejskich kampanii budujących świadomość ekologiczną oraz odpowiedzialnego wykorzystania danych publicznych i nowoczesnych metod partycypacji społecznej. Udział w debacie weźmie wiceprezydent Gdyni ds. jakości życia – Bartosz Bartoszewicz.
Transmisja na żywo z Centrum Nauki Kopernik będzie dostępna w języku polskim i angielskim. Udział w panelach dyskusyjnych, zaplanowanych na kolejne dni, jest możliwy po wcześniejszej rejestracji za pomocą aplikacji Zoom. Transmisję online z pierwszego dnia mogą obejrzeć wszyscy zainteresowani, bez potrzeby rejestracji.
Szczegółowe informacje i harmonogram są dostępne na stronie www.eco-miasto.pl.
Weronika Rozbicka
