Były początkiem polskiej drogi do wolności. Wydarzenia sierpnia 1980 roku wywołały zmiany, które w następnych latach doprowadziły do upadku PRL-u. Mija 40 lat od zakończenia strajków i podpisania porozumień sierpniowych. Z tej okazji w Trójmieście odbyły się obchody upamiętniające tamte dni. Rocznicowe uroczystości zbiegły się z 40-leciem powstania „Solidarności”.
Gdyńskie obchody upamiętniające zakończenie strajków i podpisanie porozumień sierpniowych zwieńczyły, tradycyjnie, uroczystości na placu Wolnej Polski. Wzięli w nich udział m.in.: przedstawiciele rządu, parlamentarzyści, samorządowcy, mieszkańcy oraz przedstawiciele „Solidarności” – z Krzysztofem Doślą, przewodniczącym zarządu regionu gdańskiego NSZZ „Solidarność” na czele. Władze Gdyni reprezentowali: prezydent Wojciech Szczurek, wiceprezydent Michał Guć, przewodnicząca gdyńskiej Rady Miasta Joanna Zielińska, wiceprzewodniczący Rady Miasta Gdyni Andrzej Bień oraz radni: Zenon Roda i Krzysztof Chachulski. Uczestnicy złożyli wieńce i wiązanki kwiatów pod pomnikiem Ofiar Grudnia ’70 przy Urzędzie Miasta Gdyni.
– Kiedy wybuchły strajki sierpniowe, determinacja i odwaga, upominanie się o godność, o wolność, sprawiły, że stanęły zakłady pracy. Tamta wielka historia bohaterów, którzy przenieśli przez pokolenia marzenia o wolności, materializowała się w całej Polsce. My przypominamy te wydarzenia także w Gdyni. Pamiętamy o słowach, które w 1979 roku w Warszawie wygłosił Ojciec Święty Jan Paweł II i o tym, jak wtedy poczuliśmy się razem, jak poczuliśmy to, że mamy wspólne wartości i marzenia. Pamiętamy o bohaterach gdyńskiego Sierpnia ’80 – o Andrzeju Kołodzieju i ks. Hilarym Jastaku. Jednak pamięć Sierpnia ‘80, to także pamięć o tych, często bezimiennych, bohaterach – zwykłych robotnikach, pracownikach zakładów pracy, których mądrość, odwaga i determinacja dały zwycięstwo. Dziś mamy wielki obowiązek pamięci o nich. Musimy pamiętać o tej niezwykłej atmosferze solidarności, kiedy wszyscy byliśmy razem, kiedy czuliśmy, że łączy nas wielka idea. Musimy też pamiętać, że to zobowiązuje nas, byśmy to dziedzictwo „Solidarności” kontynuowali, wracali do tych postulatów sierpniowych, ale też mieli świadomość, że tamten Sierpień zmieniał i zmienia współczesne oblicze Europy i świata. Kiedy dzisiaj Białorusini upominają się na ulicach o swoją wolność, często to ideały Sierpnia i wspomnienie tamtych wydarzeń jest przez nich przywoływane, jako wielkie dziedzictwo i droga, którą dzisiaj wybierają, by kroczyć ku wolności – mówił podczas uroczystości Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni.
Święto wolności i demokracji
Oficjalne uroczystości z okazji 40-lecia podpisania porozumień sierpniowych zorganizował także Gdańsk. Program obchodów był niezwykle bogaty. Symbolicznym momentem, o godz. 10.00, było wspólne przejście uczestników historyczną stoczniową Bramą nr 2. co roku, 31 sierpnia, jest on ukwiecana, a potem otwierana. Tym razem przekroczyło ją wiele osób m.in.: przywódca strajku w Sierpniu ’80 Lech Wałęsa, a także parlamentarzyści, samorządowcy, w tym prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz czy świadkowie tamtych wydarzeń.
Potem obchody przeniosły się do Europejskiego Centrum Solidarności, gdzie o godz. 11.00 wystartowało Forum Obywatelskie. To debata, w której mówcy łączą różne regionalne perspektywy i kompetencje. Prelegenci rozmawiali m.in. o historii solidarnościowego ruchu, o polskiej demokracji, ale i o wyzwaniach na przyszłość.
Forum rozpoczęło przemówienie Lecha Wałęsy, marszałka Senatu Tomasza Grodzkiego oraz marszałka województwa pomorskiego Mieczysława Struka. Potem odbyły się debaty tematyczne. Jedna z nich dotyczyła tematu „Solidarności na nowe czasy”. Wprowadzenie do niej wygłosił Edwin Bendyk, natomiast w fotelach prelegentów zasiedli: prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Wrocławia Jacek Sutryk, Władysław Frasyniuk – działacz opozycji w czasach PRL, a także Alina Czyżewska i Mirosław Lech – wójt Korycina. Całość poprowadził prof. Cezary Obracht-Prondzyński.
W gdańskich obchodach i debacie uczestniczył prezydent Gdyni Wojciech Szczurek.
– 40. od podpisania porozumień sierpniowych – to bardzo ważna rocznica w Gdyni, Gdańsku i w całej Polsce. Dzisiaj spotykamy się w Europejskim Centrum Solidarności, gdzie toczy się debata o tym, jak odczytywać te wielkie dziedzictwo „Solidarności”, czym były te wydarzenia historyczne, które zmieniły Europę, świat i Polskę, ale także jakie wartości zostały wtedy wywołane, które mobilizowały robotników, inteligencję, studentów do tego, żeby być razem, pomarzyć o wolności i tę wolność wywalczyć. Wiele, tych wtedy głoszonych wartości czy postulatów, zapisanych na liście 21 postulatów nadal zachowuje swoją aktualność – mówi Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni.
W ramach obchodów zorganizowano też m.in. tematyczne spacery po wystawie stałej Europejskiego Centrum Solidarności.
Po południu odbyło się również spotkanie samorządowców. Powołali oni podczas niego nowe stowarzyszenie. „Samorządy dla Polski” ma być kontynuacją działań w ramach, podpisanych w ubiegłym roku podczas obchodów 4 czerwca, 21 tez samorządowych. Celem stowarzyszenia jest tworzenie wspólnej wizji przyszłości samorządu.
