Temat chorób otępiennych jest ważnym problemem społecznym. Dziś w naszym kraju ponad 500 tysięcy osób żyje z otępieniem, w tym 300 tysięcy z chorobą Alzheimera. Prognozy wskazują, że za 25 lat będzie ich dwa razy więcej. Ta choroba może dotknąć każdego – naszych rodziców, dziadków, innych członków rodziny, sąsiadów, znajomych.
Problem dotyczy przede wszystkim osób starszych, w wieku powyżej 60-65 lat; im człowiek starszy, tym większe jest ryzyko pojawienia się objawów otępienia. Szacuje się, że wśród osób najstarszych, po 80 roku życia, co piąta osoba ma objawy demencji. Zmiany zachowania osób z pierwszymi objawami otępienia często lekceważone, tłumaczone podeszłym wiekiem, pozostają bez diagnozy i leczenia. Choroba otępienna może trwać kilkanaście lat, a bliscy często nie potrafią pomóc, bo brak im podstawowej wiedzy o objawach, postępowaniu choroby, miejscach gdzie można otrzymać pomoc i potrzebne informacje. Osoby żyjące z chorobą otępienną potrzebują być traktowane jak równoprawni współobywatele, którzy chcą być aktywni, zaangażowani, potrzebni i obdarzeni szacunkiem. Ich zachowania i umiejętności mogą się różnić w zależności od wieku lub stopnia zaawansowania choroby, ale zawsze potrzebują i mają prawo do życia w przyjaznym, życzliwym dla nich środowisku, w którym czują się bezpiecznie i mogą liczyć na pomoc innych. Żeby stworzyć im takie warunki, konieczna jest edukacja społeczna i wielosektorowa współpraca samorządu lokalnego, służby zdrowia, organizacji społecznych, opiekunów zawodowych i rodzinnych.
CZEGO POTRZEBUJĄ OSOBY CHORE NA ALZHEIMERA ?
INDYWIDUALNE TRAKTOWANIE
Każda osoba jest inna, ma własną historię. Przebieg choroby otępiennej i jej objawy różnią się w zależności od wieku i zaawansowania choroby.
ZROZUMIENIE I AKCEPTACJA ZAMIAST IZOLOWANIA, UKRYWANIA I WSTYDU
Aby zrozumieć chorego, dobrze jest najpierw pozyskać wiedzę o jego chorobie. To pozwoli szybciej zaakceptować nową sytuację i uchroni przed ukrywaniem problemu i izolacją chorego.
SZACUNEK I NIEDYSKRYMINOWANIE. WSPARCIE ZAMIAST WYRĘCZANIA
Chory, mimo zmian jakie zachodzą w jego zachowaniu, pozostaje tym samym człowiekiem. Dalej ma prawo uczestniczyć w życiu społecznym, decydować o swoich sprawach, wyrażać opinię. Ma prawo też pozostać jak najdłużej osobą samodzielną i niezależną. Choroba nie powinna tego zmienić.
TOLERANCJA I CIERPLIWOŚĆ
Otępienie powoduje stopniową utratę umiejętności wykonywania podstawowych czynności. Aby pomóc choremu, należy okazać mu cierpliwość, wyrozumiałość, życzliwość i empatię. Uśmiech i dobre słowo zapewni mu poczucie bezpieczeństwa.
ALZHEIMER .ROZUMIEM .WSPIERAM INFORMACJA I WIEDZA
Wiedza o przyczynach i przebiegu choroby otępiennej potrzebna jest przede wszystkim opiekunom, samym chorym, ale też całemu społeczeństwu. Źródłem informacji mogą być lekarze, pracownicy socjalni, organizacje alzheimerowskie, ale też publikacje, poradniki i wiarygodne strony internetowe.
WCZESNA DIAGNOZA I PODJĘCIE LECZENIA
Wczesne rozpoznanie choroby pozwala na szybsze rozpoczęcie leczenia. To może przedłużyć okres samodzielności nawet o kilka lat i umożliwić zaplanowanie przyszłości. Podstawowe badanie sprawności ruchowej i poznawczej można przeprowadzić na stronie: www.testysenioralne.pl – nie da to diagnozy, ale wykaże, czy potrzebujemy wizyty u lekarza.Jeśli chory w ostatnim etapie życia nie może być we własnym domu, należy poszukać ośrodka opieki długoterminowej. Takich miejsc jest jednak niewiele. Można też skorzystać ze wsparcia długoterminowej opieki pielęgniarskiej świadczonej w domu chorego. Taką pomoc mogą świadczyć też niektóre hospicja, gdzie personel jest najlepiej przygotowany do towarzyszenia umierającym i ich rodzinom.
WSPARCIE I OPIEKA NAJBLIŻSZYCH – OPIEKUN RODZINNY
W polskiej rzeczywistości opiekę najczęściej sprawuje małżonek, dorosłe dziecko. Żeby być dobrym opiekunem trzeba zadbać o zaspokojenie także swoich potrzeb, a do tego niezbędna jest pomoc otoczenia. Należy jej szukać w ośrodku pomocy społecznej, organizacji alzheimerowskiej, wśród rodziny, przyjaciół, sąsiadów.
USŁUGI OPIEKUŃCZE W MIEJSCU ZAMIESZKANIA
Usługi opiekuńcze są sprawowane przez opiekunów rodzinnych i zawodowych, którzy powinni być odpowiednio przygotowani do tej roli. Wyróżniamy specjalistyczne usługi opiekuńcze prowadzone przez psychologa, pedagoga, rehabilitanta oraz tzw. „zwykłe” usługi opiekuńcze – pomoc w codziennych czynnościach.
DOMY DZIENNEGO POBYTU
Dzienne domy pobytu zapewniają choremu terapię i rehabilitację, a opiekunowi wytchnienie i możliwość kontynuacji pracy zawodowej. Jeśli w okolicy nie ma takiej placówki, potrzebę należy zgłosić do samorządu lokalnego. Niektóre organizacje alzheimerowskie także prowadzą własne domy pobytu dziennego.
OPIEKA W DOMU STAŁEGO POBYT
Kiedy chory nie może już mieszkać sam i nie ma możliwości sprawowania opieki w jego domu, należy poszukać domu opieki dla osób z otępieniem. Pomocy w wyborze mogą udzielić ośrodki pomocy społecznej i/lub organizacje alzheimerowskie. Przed podjęciem decyzji należy miejsce dobrze sprawdzić. Jednak najważniejsze jest utrzymywanie stałego kontaktu z bliską osobą i regularne odwiedziny.
OPIEKA DŁUGOTERMINOWA I ODCHODZENIE
Jeśli chory w ostatnim etapie życia nie może być we własnym domu, należy poszukać ośrodka opieki długoterminowej. Takich miejsc jest jednak niewiele. Można też skorzystać ze wsparcia długoterminowej opieki pielęgniarskiej świadczonej w domu chorego. Taką pomoc mogą świadczyć też niektóre hospicja, gdzie personel jest najlepiej przygotowany do towarzyszenia umierającym i ich rodzinom.
PRZYDATNE LINKI:
https://www.alzheimer-polska.pl/
https://www.rpo.gov.pl/pl/kategoria-tematyczna/choroba-alzheimera
Gmina Starogard Gdański
